- Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
- Obrzydził sobie nawet współudział w rządzie (jako minister), „gdzie rozum musi to stawać, to się cofać, to ulegać przed cudzą względnością, przed cudzym uprzedzeniem, przed...
- Nie ma podstaw, aby sądzić, że skoro istnieje cierpienie, to musi istnieć skłonność do oddawania się cierpieniu czy nawet do czerpania z niego przyjemności...
- W manifeście z 22 lipca 1944 roku określono dopuszczalną wielkość prywatnych gospodarstw rolnych na 50 ha, na terenach przyłączonych do Rzeszy nawet na 100 ha...
- Nie kryjąc swojego pochodzenia, dziecię ludu, chlubiła się niemal ze sieroctwa i urodzenia w ubóstwie, może za często, może za dumnie nawet wspominała o tym przy każdej...
- Ta sytuacja wywołuje poważne napięcie emocjonalne, które w miarę przedłużania wyzwala stany nerwicowe, a nawet poważne zaburzenia charakterologiczne typu...
- Lament był tak wielki, że mu zawtórował raz, drugi i trzeci indyk na podwórzu, a nawet Awans, leżący z dala od ganku i zwykle wrażliwy tylko na szczęk łyżek, nożów, widelców,...
- A przecież wszystkie południki i równoleżniki zostały wyciągnięte czysto tuszem, podziałka wyraźna, liczby oznaczające równoleżniki wypisane tuszem, jak nadrukowane...
- 24 lipca zarejestrowano w rejonie Stalingradu 208 lotów przeciwnika, 25 lipca - 343, 26 lipca - 312, a 27 lipca - 332...
- O ile ich przełożeni, oficerowie, zdawali się odczuwać obawę nawet przed skrzypnięciem zawiasów własnych szczęk, o tyle harpunnicy przeżuwali pokarm z takim gustem, że aż się...
- Już to samo wystarcza żeby Rosja wiecznie przeklinała pamięć człowieka, który ściągnął na nią tak okropne nieszczęście w tej wojnie, nawet gdyby nie dopuścił się innych zbrodni...
Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
- Fiuuu! - gwizdnąłem przez zęby. - Niewąski zarobek. "Można żyć i kochankę mieć" - zaoperowałem warszawskim powiedzonkiem. - A gdyby wszyscy zastrajkowali? - zapytałem. - Wtedy musieliby podnieść stawki. - I zaczęła się dyskusja o warunkach, w jakich żyje miejscowa ludność. Zauważyłem, że po naszych wypowiedziach domownicy zaczęli odnosić się do nas z większą sympatią. Rozpogodziły się twarze i chętnie z nami rozmawiali. Zagraliśmy jeszcze kilka piosenek. Za jedzenie zapłaciliśmy więcej, niż zażądała gospodyni - bo podała śmiesznie niską cenę - i obiecaliśmy, że jak nam czas pozwoli, to jeszcze do nich wpadniemy. Gdy wychodziliśmy z chałupy, Marian, idący na końcu, zaśpiewał: "Cielę ogon ma, matulu, cielę ogon ma. Czym by muchy oganiało, gdyby ogona nie miało..." - Panowie kochani! - zawołała za nami gospodyni. - To wy znacie takie śliczne piosenki? Zagrajcie jeszcze trochę. Dam jeszcze bryndzy, chleba - i bez zapłaty! Wróciliśmy. Zagraliśmy i zaśpiewaliśmy jeszcze kilka chłopskich "wyrywasów", których Marian znał bardzo dużo, i zapraszani serdecznie przez domowników, ruszyliśmy w powrotną drogę do obozu. W obozie wszyscy jeszcze pracowali i nikt nie zauważył naszej nieobecności. Od tego dnia, gdy wybierałem się na rajzę po górach, odwiedzałem zawsze "swoich" gospodarzy. Przy następnych odwiedzinach zapytałem o napad na poprzedni obóz, o którym przed wyjazdem mówił nasz komendant. Okazało się, że to nie był napad, tylko kradzież. Grupa mieszkańców dobrała się w nocy do magazynu żywnościowego, ale zostali spłoszeni. Wiele osób aresztowano. Obóz podzielony był na dwie kompanie. Pierwszy i drugi stopień. Ja nie wyszedłem nigdy z pierwszego stopnia, więc byłem w pierwszej kompanii. Już następnego dnia po rozbiciu obozu, jeszcze przed wydaniem obiadu, nad rzeczką w pobliżu obozu zebrała się duża grupa dzieci, wśród których było też kilka osób dorosłych, każdy z glinianym dzbankiem w ręku. Po wydaniu obiadu śmielsze dzieci podchodziły bliżej, prosząc o resztki jedzenia. Więc wlewaliśmy im do dzbanków resztki zupy, kartofli, jarzyn i biały chleb, którego dostawaliśmy kilogram dziennie na osobę. Po trzech dniach chętnych na zlewki było tak dużo, że nazwaliśmy ich "trzecią kompanią". W niedzielę przed południem wybraliśmy się z Marianem na zwiedzanie miasteczka. Spacerowaliśmy wolno uliczkami, przyglądając się wszystkiemu z ciekawością. Widzieliśmy dużo dorosłych i dzieci o powykręcanych, cienkich nogach, dużych głowach, o wypukłych czołach i spłaszczonych nosach. Domyślaliśmy się, że to wyniki kiły, przed którą nas ostrzegano. Poznaliśmy pod kościołem dwie ładne, młode panienki, z którymi umówiliśmy się na spotkanie w poniedziałek po kolacji. Na spotkanie przyszła tylko jedna. Na nasze pytanie, dlaczego koleżanka nie przyszła, odpowiedziała bez żadnego zakłopotania: - Poszła do Kosowa na "szpilkę". Zrozumieliśmy, że "szpilka" to zastrzyk. Znaczy, że dziewczyna jest chora na kiłę. Z Piatynia do Kosowa było piętnaście kilometrów, więc żeby otrzymać zastrzyk, trzeba było iść piechotą trzydzieści kilometrów! "Arystokratyczne" warunki. Do Kosowa chodziły autobusy, ale koszt przejazdu przekraczał możliwości miejscowej ludności. O tym wszystkim dowiedziałem się od Wasyla, młodszego syna gospodyni, u której pierwszego dnia jedliśmy bryndzę. Poczuliśmy do siebie sympatię, więc przychodził on prawie codziennie wieczorem pod obóz i prowadziłem z nim długie rozmowy. Powiedziałem mu o naszej "trzeciej kompanii". - Tyle ich przychodzi, że nawet jedna świnia nie nażre się tym, co każdy z nich bierze - powiedziałem. - To ty myślisz, że oni to jedzenie zabierają dla świń? - zapytał zdziwiony. - Przecież oni nawet w największe święto nie jedzą takich rzeczy, jakie tu dostają. - Byłem pewny, że to dla świń - powtórzyłem i coś ścisnęło mnie w żołądku. - Dlatego wlewaliśmy im wszystko do jednego garnka. - Ale jeśli oni sami to jedzą, to trzeba to jakoś urządzić inaczej. Wieczorem, gdy położyliśmy się spać, powtórzyłem chłopakom z naszego namiotu moją rozmowę z Wasylem. Nie chcieli mi wierzyć, tak jak ja nie chciałem wierzyć, gdy mi o tym mówił Wasyl. Postanowiliśmy zapytać o to dzieciaków z "trzeciej kompanii" i jeśli to będzie prawda, wtedy robimy akcję: uświadamiamy chłopaków z innych namiotów, każdy zjada swoją porcję i bierze dolewkę, którą oddajemy w całości, z tym że kto ma w garnku zupę, wlewamy tylko zupę, a kto drugie danie, temu tylko dokładki drugiego dania. A chleb osobno i nie do garnka. Organizacja "zagrała". W kuchni nigdy już nie zostawało jedzenie