Autor stara si�, jak mo�e, przedstawi� epizod z punktu widzenia papie�a...

Natomiast trzecia kontynuacja Kronik Pseudo-Fre-degarajest dodatkiem do najwa�niejszej franko�skiej kroniki z epoki Merowing�w28. Tekst ogranicza si� do okresu panowania Pepina III i powsta� z polecenia jego krewnego, Nibelunga. Autor stara si�, jak mo�e, przedstawi� epizod z punktu widzenia Karoling�w. Rozk�ad akcent�w i wyb�r fakt�w w obu �r�d�ach da�y historykom podstawy do licznych spekulacji. �r�d�a nie m�wi� bezpo�rednio zbyt wiele o politycznym interesie, kt�ry zainspirowa� Stefana do podj�cia podr�y; og�lne zarysy s� jednak zupe�nie wyra�ne. Chocia� Pepin podj�� �rodki ostro�no�ci i przed swoim coup d'Etat zasi�gn�� rady papie�a, a prawdopodobnie zosta� tak�e konsekrowany przez �w. Bonifacego, to jednak jego prawo do w�adzy pozostawa�o dyskusyjne. Z drugiej strony, chocia� Stefan II konsultowa� si� zar�wno z cesarzem, jak i z kr�lem Lombardii, to jednak j ego zamiar zwr�cenia si� do Frank�w musia� budzi� niepok�j u obu w�adc�w. Kr�tko m�wi�c, szykowa� si� uk�ad, w my�l kt�rego Rzym wyr�wna�by braki Pepina w zakresie legalizacji w�adzy, gdyby Frankowie wyr�wnali braki Rzymu w zakresie si�y zbrojnej. Stefan II by� got�w udzieli� sankcji religijnej w�adzy Pepina, gdyby Pepin zgodzi� si� w zamian przywr�ci� �ad polityczny w Italii. W my�l ustalonej p�niej tradycji niezawis�e pa�stwo papieskie w Rzymie mia�o wszelkie prawo podejmowa� dzia�ania bez odwo�ywania si� do cesarza bizantyjskiego. Ale taka interpretacja r�wna si� odczytywaniu historii wspak. Formalnie rzecz bior�c, biskup Rzymu by� zobowi�zany do pos�usze�stwa wobec cesarstwa. Pe�ny immunitet w Wiecznym Mie�cie uzyska� bowiem bez �adnych sankcji prawnych. Nie znaczy to oczywi�cie, �e umy�lnie stara� si� dzia�a� na niekorzy�� Bizancjum. W jego orszaku znalaz� si� przecie� cesarski ambasador, kt�ry towarzyszy� mu w Pawii podczas audiencji u Aistulfa. Polecaj�c sw�j plan uwadze Pepina, Stefan mia� pono� u�y� sformu�owania �dla sprawy �w. Piotra i republiki rzymskiej�. Przed utworzeniem Pa�stwa Papieskiego, fraza republica romanorum mog�a si� odnosi� wy��cznie do cesar- :7 Por. Abbe L. Duchesne (wyd. ), Le Liber Pontificalis: texte, introduction et commentaire, Pary� 1884, s. 440Etude sur le Liber Ponificalis, Pary� 1877. 211 Por. J. M. Wallace-Hadrill (wyd. ), The Fourth Book ofthe Chronicie ofFredegar wilh Contiiwalions, Londyn 1960. -stwa bizantyjskiego. Jedna z najstarszych strategii stosowanych przez cesarstwo polega�a na zwracaniu si� do jednego barbarzy�skiego wodza o pomoc w walce z drugim. Mo�na by si� zatem spiera�, czy zwr�cenie si� do Frank�w by�o aktem, kt�ry sam \\ sobie dowodzi�by braku lojalno�ci. Stefan a� do ko�ca ca�ej opowie�ci nie sprzeniey� si� cesarstwu. Relacj� z pierwszych etap�w podr�y papie�a podaje Liber Pontificalis. Wyje-duil / Rzymu 15 pa�dziernika, udaj�c si� w drog� do Pawii. Malignus rex langobar-dorum, czyli �nikczemny kr�l Longobard�w�, wys�ucha� go, ale nie odwi�d� od podj�tego zamiaru. 15 listopada Stefan opu�ci� Pawie: Unde et cum nimia celeritate, Deo praeyio, ad Francorum coniunxit ciusas. Quas ingressus cum his qui cum eo erant, confestim laudes omnipotenti Deo reddidit; et coeptum gradiens iter, ad venerabi-le monasterium sancti Christi martyris Mauricii (. . . ) sospes hisdem beatissimus pontifex (. . . ) adyenit29. (Z Pawii, z Bo�� pomoc�, wyruszy� ku bramom pa�stwa Frank�w z niezwyczajnym po�piechem. Przekroczywszy [prze��cz] wraz ze swoim orszakiem, z rado�ci� odda� cze�� Wszechmog�cemu Bogu. Pocz�tek drogi by� stromy, lecz b�ogos�awiony biskup [przyby�] ca�o do czcigodnego klasztoru �w. Maurycego, m�czennika Chrystusowego). Podr�owa� w towarzystwie kilkunastu wysokich kap�an�w, w eskorcie franko�skich pos��w - hrabiego Aitchara oraz kanclerza, biskupa Chrodeganga z Metzu. W St Maurice papie�a powita� na franko�skiej ziemi osobisty wys�annik Pepina, opat Fulrad z klasztoru St Denis. Klasztor wzniesiono na miejscu dawnego Agaunum, gdzie pi��set lat wcze�niej poni�s� �mier� rzymski centurion Mauricius, uprzednio nakazawszy �o�nierzom legionu z Teb raczej sprzeniewierzy� si� rozkazom, ni� walczy� z bra�mi chrze�cijanami. Stamt�d w�a�nie wys�ano do Pepina wiadomo��, aby um�wi� spotkanie w Ponthion. Pos�a�cy odnale�li kr�la w Ardenach, w drodze powrotnej z Bonn. Pepin wys�a� swemu m�odemu synowi Karolowi polecenie, aby wyruszy� Stefanowi na spotkanie