Nie porzuci� zreszt� rzemios�a korsarskiego, lecz traktowa� je raczej jako rozrywk�, przynosz�c� mu zreszt� znaczne dochody...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

� A Henryk Schultz? � spyta� z kolei Carotte. Marten u�miechn�� si�. � Henryk upar� si�, �e kupi ode mnie �Zephyra� � powiedzia� z lekkim westchnieniem. � Nie zamierzasz chyba sprzedawa� �Zephyra�?! � wykrzykn�� Piotr. � Ani mi to w g�owie � odrzek� Marten. � Ale Schultz jest teraz cz�owiekiem bogatym i wydaje mu si�, �e za swoje pieni�dze mo�e mie� absolutnie wszystko. Trudno mu wyt�umaczy�, �e si� myli. � A c� si� z nim dzieje poza tym? Na to pytanie trudno by�o odpowiedzie� jednym zdaniem, Henryk Schultz bowiem rozwija� dzia�alno�� bardzo wielostronn�. By� teraz znacznym kupcem i bankierem, a po trosze r�wnie� lichwiarzem. Zajmowa� si� maklerstwem, by� dostawc� okr�towym, posiada� du�y dom handlowy w Gda�sku z filiami w Amsterdamie, Kopenhadze, Hamburgu i Londynie, utrzymywa� stosunki ze Zwi�zkiem Hanzeatyckim, lokowa� kapita�y w solidnych sp�kach budowy okr�t�w. Jego sk�onno�ci do intryg politycznych znajdowa�y zaspokojenie w tajemniczych konszachtach mi�dzy senatem gda�skim a wp�ywowymi osobisto�ciami na dworach Zygmunta III w Polsce, Jakuba VI w Szkocji, Filipa II w Hiszpanii, nawet papie�a Sykstusa V w Rzymie. Dzi�ki us�ugom, jakie na poz�r bezinteresownie oddawa� kardyna�om i biskupom, wkrada� si� w ich �aski; zdobywa� przychylno�� i zaufanie kleru dyskrecj�, pobo�no�ci� i niewielkimi zreszt� fundacjami na rzecz ko�cio��w, kt�re jednak umiej�tnie rozg�asza�; dostarcza� wiadomo�ci i sam je otrzymywa� sobie tylko wiadomymi drogami, dzi�ki czemu zwykle by� dobrze poinformowany i uchodzi� za najbardziej przewiduj�cego cz�owieka w sferach kupieckich. Je�li dot�d nie zasiad� w radzie miejskiej Gda�ska (o czym nieraz dawniej marzy�), to tylko dlatego, �e nie starczy�oby mu czasu na pe�nienie tych zaszczytnych funkcji; mia� tam jednak powa�ne wp�ywy i koneksje. Z dawniejszych czas�w, kiedy by� na �Zephyrze� ch�opcem okr�towym, a nast�pnie pomocnikiem Martena, zachowa� dla niego dziwn� mieszanin� uczu�, na kt�r� sk�ada�y si� zawi�� i podziw, pob�a�liwa pogarda i ch�� upokorzenia go, a nade wszystko wyrachowanie. Schultz wierzy� w szcz�cie Martena, w jego szcz�liw� gwiazd�. Uwa�a� go za najzdolniejszego kapitana, a jego okr�t � za najpi�kniejszy �aglowiec �wiata. Pragn�� go posi�� na w�asno��, nie odbieraj�c zreszt� Janowi dow�dztwa, lecz tylko poddaj�c wszelkie jego poczynania swoim praktycznym planom, o ile� rozs�dniejszym ni� fantastyczne i ryzykanckie pomys�y Martena. � Ani mi to w g�owie � powt�rzy� Jan. � �Zephyr� to przecie� wszystko, co posiada�em w chwili, gdy uko�czy�em lat osiemna�cie, i niemal wszystko, co posiadam teraz. Reszta... � strzepn�� palcami. � Reszta przep�ywa jak woda strumyka wsi�kaj�cego w piasek. By�o � nie ma! Ale p�ki mam �Zephyra� i takich przyjaci� jak Piotr Carotte, niewiele dbam o reszt�: nie ma � zn�w b�dzie! � Jeste� niepoprawny � o�wiadczy� Carotte. � Ale nie zamierzam prawi� ci kazania, bo to si� i tak na nic nie przyda. B�d�c na miejscu Schultza nie da�bym ci oczywi�cie ani grosza, i domy�lam si�, �e on w�a�nie tak post�pi. Ale poniewa� nie jestem Schultzem i nie mam zamiaru zmusza� ci� do pozbycia si� �Zephyra�, po�ycz� ci troch� pieni�dzy na jego najpilniejsze potrzeby. Jaka suma ratuje ci� od zguby? Marten nie wiedzia� tego dok�adnie, a Carotte wydawa� si� tym nieco zgorszony. � Widz�, �e b�d� musia� sam zaj�� si� twoimi sprawami � powiedzia� kiwaj�c g�ow�. � Chod�my. Moja szalupa czeka w przystani. Chc� ci najpierw pokaza� �Vanneau�, a potem � zobaczymy. ROZDZIA� II Klasztor hieronimit�w w San Lorenzo el Real, wzniesiony po�r�d skalistej, pustynnej Guadarramy, zdawa� si� pogr��ony w g��bokim �nie. Tak przynajmniej mo�na by�o s�dzi� spogl�daj�c od strony n�dznego miasteczka Escorialu, kt�re le�a�o poni�ej, na drodze do Madrytu. Lecz mieszka�cy Escorialu niewiele mogli dostrzec poza murem zewn�trznym i ciemnymi oknami tej pot�nej budowli wzniesionej na pami�tk� zwyci�stwa pod Saint- Quentin. Dwadzie�cia dziedzi�c�w rozdziela�o klasztor na siedemna�cie gmach�w o r�nym przeznaczeniu, osiemset dziewi��dziesi�t wie� strzela�o w niebo, tysi�c kolumn wspiera�o sklepienia i arkady, tysi�c sto okien patrzy�o z g�ry na cztery strony �wiata. Znakomita wi�kszo�� tych okien by�a teraz ciemna, ale przez jedno z nich wci�ni�te pomi�dzy szczytow� �cian� ko�cio�a a fronton zamku, s�czy�o si� �wiat�o. By�o to okno ma�ego pokoju zawieszonego ciemnozielonymi gobelinami, z palisandrowym sto�em i ci�kim rze�bionym krzes�em, na kt�rym siedzia� blady, przedwcze�nie postarza�y m�czyzna, w czarnym aksamitnym stroju bez �adnych ozd�b pr�cz niewielkiej koronkowej kryzy doko�a szyi. Pracowa� jeszcze, cho� min�a ju� p�noc i cho� tego dnia szczeg�lnie dokucza�a mu podagra, a tak�e j�trz�ce si� wrzody na karku i w pachwinach. Pracowa� jak �aden inny ze wsp�czesnych mu w�adc�w, rz�dz�c zza tego sto�u losami licznych narod�w i kraj�w, w kt�rych ustanawia� lub str�ca� regent�w i wasali, mianowa� biskup�w, t�pi� heretyk�w i umacnia� religi� katolick�. By� kr�lem Hiszpanii i Portugalii, w�ada� Niderlandami i po�ow� Italii, panowa� nad Indiami Zachodnimi. Uwa�a� si� za narz�dzie Boga i wszystko, co czyni�, czyni� dla chwa�y bo�ej, aby sta� si� godnym swego boskiego dziedzictwa. Wiedzia�, �e gdy umar� jego ojciec, Karol V, przyj�a go na progu nieba Tr�jca �wi�ta. Nie mia� co do tego niezwyk�ego faktu najmniejszych w�tpliwo�ci: wszak sam Tiziano Vecellia uwieczni� t� scen� na swoim malowidle. Ufa�, �e i on, Filip II, dozna kiedy� podobnego przyj�cia w raju. Ale zanim to nast�pi, trzeba tyle jeszcze zdzia�a�!... Czu� si� zm�czony, lecz odsuwa� my�l o wypoczynku. I gdzie� by mia� odpoczywa�? Przecie� nie w pa�acu Pastrana u boku Anny Eboli, kt�ra � jak si� okaza�o � nie by�a mu wierna... Musia�a si� zestarze� przez ten czas. Mia�a teraz czterdzie�ci siedem lat, a w�wczas w Aranjuezie... Nie, nie powinien powraca� do tych wspomnie�