Nigdy nie dowiem si� wi�c, jak bardzo zmieni�am si� pod wp�ywem �ycia na biegunie, a na ile z powodu bliskiego spotkania z w�asn� �miertelno�ci�...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Jestem szalenie wdzi�czna losowi, �e mia�am szans� si� dziwi� i po dziwia�. Z Antarktydy, Duffy . Rozdzia� 14 Wytrwa�o�� Z czyjego �ywota wyszed� l�d? a mr�z z nieba kto sp�odzi�? Wody twardniej� jako kamie�, i �cina si� wierzch przepa�ci. (Hiob 38.29-30) ze strony, kt�r� Ernest Shackleton wyrwa� ze swojej Biblii, �eby zabra� ze sob� na Antarktyd� Dziesi�� miesi�cy po wyl�dowaniu na Antarktydzie po raz pierwszy nabawi�am si� odmro�e�. Zas�u�y�am na nie, by tak rzec, poniewa� odmro�enia stanowi� swoisty ryt przej�cia na biegunie po�udniowym. Polarnik, kt�ry nie mo�e si� po chwali� �adn� opowie�ci� o zamarzni�tych cz�ciach cia�a i schodz�cej sk�rze, nie ma wiele do powiedzenia w Bailies Pub w Christchurch. Swoje odmro�enia zdoby�am przy okazji celebrowania jeszcze jednej biegunowej tradycji, czyli zbiorowego zdj�cia za�ogi zimuj�cej na biegunie geograficznym. Na pocz�tku wrze�nia niebo nad p�askowy�em wyra�nie poja�nia�o - niechybny znak zbli�aj�cego si� �witu. Niebiesko-pomara�czowa po�wiata odbijaj�ca si� w pokrytej sostrugami powierzchni lodu dawa�a fa�szywe poczucie ciep�a. Jednak prawd� m�wi�c w dniu, w kt�rym ca�a stacja wybra�a si� na biegun geograficzny, �eby stan�� do zbiorowej fotografii, temperatura wynosi�a minus 95F, a do tego wia� tak lodowaty wiatr, jakby by�o raczej minus 150F. Z ogromnym trudem wspi�am si� na wzg�rze przed Kopu��. By�o to bardzo przygn�biaj�ce do�wiadczenie. Przez ca�e �ycie mog�am polega� na swojej niezawodnej energii, jednak teraz nie zosta�o z niej ani �ladu i nie mia�am pewno�ci, czy jeszcze kiedy� j� odzyskam. Zat�skni�am za m�od� kobiet�, kt�ra swobodnie potrafi�a si� wspina� na te wzg�rza i nawet nie musia�a si� zatrzyma� na g�rze dla z�apania oddechu. W drodze do bieguna geograficznego zacz�o mi si� zbiera� na md�o�ci. Tym razem jednak temu dobrze znanemu odczuciu towarzyszy�y raczej nietypowe dla mnie my�li. Czy zwymiotuj� na ten tysi�cletni l�d, zanieczyszczaj�c najczystszy �nieg na Ziemi? Czy zostanie to zaklasyfikowane jako odpady toksyczne? Czy b�d� musia�a sama po sobie posprz�ta�, skoro zwykle nale�a�o to do moich obowi�zk�w? Ostatecznie jednak nie musia�am pozna� odpowiedzi na te pytania i bez przeszk�d dotar�am na miejsce. Nastawili�my samowyzwalacz w czterech aparatach fotograficznych i ustawili�my si� wok� br�zowego wska�nika, oznaczaj�cego biegun geograficzny. Za naszymi plecami ja�nia�a linia horyzontu. Jako dodatkowe �r�d�a �wiat�a pos�u�y�y nam du�e ratownicze latarki. Na "dziesi��" wszyscy �ci�gn�li�my gogle, ods�aniaj�c u�miechni�te twarze, skupione wok� naszej narodowej flagi, zupe�nie jak na zdj�ciach dawnych eksplorator�w. �ciany pomieszcze� publicznych na biegunie pokrywaj� zdj�cia i portrety naszych poprzednik�w: wizerunki Scotta i Amundsena; fotografie rozmaitych wypraw, kt�re dotar�y do bieguna po�udniowego dzi�ki sile wiatru, za pomoc� psich zaprz�g�w, na nartach albo pieszo; oraz zdj�cia z podpisem: "Zimowanie 1975", "Nocna zmiana z bieguna po�udniowego". Wkr�tce do��czy�a do nich nasza fotografia: "Weso�e 41", najwi�ksza grupa zimuj�ca w najodleglejszym miejscu na ziemi. Ostatnia w tym stuleciu. W drodze powrotnej poczu�am, �e dzieje si� ze mn� co� niedobrego, ale nic nie mog�am na to poradzi�. Odmro�enie zacz�o si� od okropnego szczypania, kt�re przesz�o w intensywny b�l. Kiedy zda�am sobie spraw�, �e twarz mi zamarza, pr�bowa�am j� jako� os�oni�, naci�gaj�c drug� mask� i przytrzymuj�c j� pod goglami. Po pewnym czasie b�l os�ab�. Poczu�am si� bardzo s�aba, a do tego prawie nic nie widzia�am z powodu maski naci�gni�tej na oczy. Z lodowej skarpy przed Kopu�� trzeba mnie by�o praktycznie znie�� na d�. Pami�tam, jak sta�am, wpatruj�c si� w lodow� dziur� i zastanawia�am si�, czy kiedykolwiek zdo�am sama zej�� w d�. Z ogromn� ulg� do strzeg�am posta� Floyda i jego wyci�gni�t� do mnie r�k�. Kiedy wreszcie znalaz�am si� z powrotem w moim stosunkowo ciep�ym gniazdku, �ci�gn�am warstwy dodatkowej odzie�y. Okaza�o si�, �e lewa strona mojej twarzy zrobi�a si� twarda jak ska�a i zimna w dotyku. Jak na "�limaka z Kopu�y" ca�kiem nie�le. Prze�y�am prawie rok w najzimniejszym miejscu na Ziemi i straci�am swoje "dziewictwo" dopiero kilka tygodni przed odjazdem. Jak si� p�niej okaza�o, pi�cioro z nas dozna�o odmro�e� tego dnia, w imi� tradycji. Dwie kobiety mia�y powa�ne odmro�enia uszu i wygl�da�y jak zapa�nicy po przegranej walce. Po rozmro�eniu moja twarz zrobi�a si� na moment czerwona, po czym pokry�a si� p�cherzami. Dla mnie by�o to po�yteczne do�wiadczenie. Wiedzia�am teraz, w jaki spos�b mo�na si� nabawi� odmro�e�, nawet je�li cz�owiek "wie lepiej". Klub Medyczny pracowa� teraz szybko i niezawodnie niczym olimpijska sztafeta lekkoatletyczna