- Upuszcz� ci wi�c na pocz�tek nieco krwi...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

By poprawi� zdrowie i charakter. Zw�aszcza charakter. Rz�dz� tob� bowiem, jak konstatuj�, humory, na przemian melancolia i cholera, a te wszak bior� si� z wilgotno�ci, z zielonych i czarnych wydzielin ��ci. Te z�e rzeczy gromadz� si� we krwi. Upuszcz� ci wi�c jej troch�. No, mo�e troch� wi�cej ni� troch�. Poruszy� r�k� i brzytw� tak szybko, �e Reynevan niemal nie u�owi� ruchu. Prawie nie poczu� te� b�lu. Poczu� ciep�o krwi, lej�cej si� po przedramieniu, d�oni i palcach. Us�ysza�, jak g�o�no ciurka do miednicy. - Tak, tak, wiem - pokiwa� g�ow� Bo�yczko. - To �le rokuj�cy czas dla krwi puszczania. Zima, ksi�yc w nowiu, s�o�ce w znaku Wodnika, do tego pi�tek, dzie� Wenery. W takie dni upust bardzo os�abia. Ale to i dobrze. Bo zale�y mi, by ci� troch� os�abi�, Reynevan. Uj�� ci nieco energii, kt�r� kierujesz w zupe�nie niew�a�ciwym kierunku. Czujesz? Ju� s�abniesz. I zimno si� robi. Duch ochoczy, ale cia�o jakby troch� md�e, co? - Nie szarp si�, nie mocuj ze mn�. Nic ci nie b�dzie, jeste� dla nas zbyt cenny, bym nara�a� twe zdrowie i niepotrzebnie przysparza� cierpie�. Nie obawiaj si�, na koniec opatrz� ci r�k�. A opatruj�, wierz mi, lepiej, ni� gol�. Reynevan szcz�ka� z�bami z ogarniaj�cego go zimna. Izba �aziebna ta�czy�a mu w oczach. Monotonny g�os Bo�yczki dobiega� jakby sk�d� z daleka. - Tak, tak, Reynevan. Tak w�a�nie jest. Ka�da akcja powoduje reakcj�, ka�de wydarzenie ma skutki, a ka�dy skutek jest przyczyn� kolejnych skutk�w. W Domremy, dajmy na to, w Szampanii, dzieweczka o imieniu Jehanne s�ysza�a g�osy. Jakie to b�dzie mia�o skutki? Jakie skutki spowoduje na d�u�sz� met� kula z francuskiej bombardy, kt�ra jesieni� ubieg�ego roku zmasakrowa�a pod Orleanem twarz hrabiego Salisbury? To, �e po tym, jak Salisbury skona� w m�czarniach, dow�dztwo nad oblegaj�c� Orlean armi� obj�� hrabia Suffolk? Jaki wp�yw na losy �wiata b�d� mia�y wiersze, kt�re, ju� jako nowy biskup pozna�ski, napisze Stanis�aw Cio�ek? Albo fakt, �e Zygmunt Korybut, za wstawiennictwem kr�la polskiego Jagie��y wypuszczony z uwi�zienia na zamku Waldsztajn, nie wr�ci na Litw�, lecz zostanie w Czechach? Albo to, �e Jagie��o i kr�l rzymski Zygmunt Luksemburski zjad� si� nied�ugo w �ucku na Wo�yniu, by radzi� o losach Europy Wschodniej? Jakie znaczenie dla historii ma fakt, �e ani Jagie��y, ani Witolda nie spos�b otru�, pijana regularnie magiczna woda z tajemnych �mudzkich �r�de� skutecznie chroni ich przed trucizn�? Albo, by daleko nie szuka�, to, �e ty, Reynevanie z Bielawy, sk�onisz Sierotki Jana Kralovca do powrotu do Czech? - Ka�dy chcia�by wiedzie�, jakie� te czy inne wydarzenia b�d� mie� wp�yw na histori�, na losy �wiata. Wszyscy chcieliby, ale nikt nie wie. Ja te� chcia�bym i te� nie wiem. Ale uwierz: staram si� jak diabli. Reynevan? Hej! S�yszysz mnie? Reynevan nie s�ysza�. Ton��. W koszmarach. Senne koszmary nie stanowi�y ostatnimi czasy problemu dla Elenczy Stietencron - a je�li i stanowi�y, to niewielki i ma�o problematyczny. Po ca�odziennej pracy przy chorych w o�awskim hospicjum �wi�tego Swierada Elencza by�a najcz�ciej zbyt zm�czona, by �ni�. Budzona i zrywana z ��ka ant� lucern, przed jutrzni�, wraz z Dorot� Faber i innymi wolontariuszkami bieg�a do kuchni przygotowywa� posi�ek, kt�ry trzeba by�o wkr�tce roznosi� chorym. Potem by�a modlitwa w szpitalnej kaplicy, potem krz�tanie si� przy pacjentach, potem znowu kuchnia, potem pralnia, znowu sala szpitalna, modlitwa, sala szpitalna, mycie pod��g, kuchnia, sala, kuchnia, pralnia, modlitwa. W efekcie zaraz po wieczornym Ave Elencza pada�a na pos�anie i zasypia�a jak k�oda, z d�o�mi kurczowo zaci�ni�tymi na ko�drze w l�kliwym przeczuciu rych�ego budzenia. Nie dziwota, �e taki tryb �ycia skutecznie pozbawi� j� marze� sennych. Koszmary, kt�re niegdy� by�y dla Elenczy problemem, przesta�y nim by�. Tym dziwniejsze, �e wr�ci�y. Od po�owy adwentu Elenczy znowu zacz�y �ni� si� krew, mord i po�oga. I Reynevan. Reinmar z Bielawy. Reynevan przy�ni� si� Elenczy Stietencron kilkakrotnie, w tak koszmarnych okoliczno�ciach, �e zacz�a w��cza� go do wieczornej modlitwy. Jego te�, jak mnie, we�cie pod obron�, powtarza�a w duchu, chyl�c g�ow� przed o�tarzykiem, przed Piet� i �wi�tym Swieradem. Jemu te�, jak mnie, dodaj si�y, u�ycz pociechy, powtarza�a, patrz�c na rze�bione oblicze Bolesnej. Jak mnie, tak i jego chro� po�r�d nocy, b�d� mu tarcz� i puklerzem, b�d� stra�� nieu�pion�. I daj mi cho� raz jeszcze go zobaczy�, dodawa�a w jeszcze g��bszym duchu, tak cicho i tak skrycie, by ani Or�downiczka, ani �wi�ty nie pos�dzili jej o nazbyt �wieckie my�li. Szesnasty stycznia roku 1429, niedziela przed �wi�tym Antonim, by�a dla szpitala dniem r�wnie pracowitym co dni powszednie, pracy bowiem niespodzianie przyby�o. Czescy husyci, o kt�rych przez ca�y grudzie� by�o g�o�no, podeszli pod O�aw� w dzie� Trzech Kr�li, a nazajutrz wkroczyli do miasta. Obesz�o si�, wbrew czarnym i panikarskim przepowiedniom niekt�rych, bez zdobywania grodu, walki i przelewu krwi. Ludwik, ksi�� na O�awie i Niemczy, zachowa� si� identycznie jak przed rokiem - zawar� z husytami ugod�. Obustronnie korzystn�. Husyci przyrzekli nie pali� i nie pl�drowa� ksi��cych d�br, w zamian za co ksi�� udzieli� rannym, chorym i kalekim Czechom azylu w obydwu o�awskich szpitalach. A szpitale natychmiast zape�ni�y si� pacjentami. Zabrak�o prycz i pos�a�, materace i sienniki k�adziono na pod�ogach. By�o mn�stwo pracy, ros�a nerwowo��, szybko udzielaj�ca si� wszystkim, nawet spokojnym zwykle mnichom premonstratensom, nawet spokojnej zwykle Dorocie Faber. Ros�a nerwowo��. Niepok�j. Zm�czenie. I przemo�ny, parali�uj�cy l�k przed zaraz�. Zgie�k, kt�ry j� rozbudzi�, Elencza wzi�a pocz�tkowo za majak senny