Z niezbyt wielk� ch�ci� my�la� o ma��e�stwie syna, kt�ry zacz��by zaraz gospodarowa� we dworze, zamiast w�drowa� gdzie� po lasach...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Tak by�o wygodniej. Teraz musia�by wtajemnicza� syna we wszystkie sprawy pieni�ne i wiele innych, a wiedzia� przecie�, jak silne by�o w nim pragnienie, by rz�dzi� wszystkim i wszystkimi bez czyjegokolwiek wsp�udzia�u. Walka by�a kr�tka. Wobec tych racji, kt�rymi si� tak d�ugo powodowa�, opanowa�o go uczucie wstydu. Czy syn jego nie obejmie kiedy� wszystkiego po nim? Czy nie by�a ju� pora po temu, aby go zacz�� uczy� i przysposabia�? Czy przysz�o�� rodu nie zawis�a od niego? Stary Dag podda� si� surowemu badaniu. Cho�by jak najusilniej szuka� w sobie �wiat�a poznania, zawsze napotyka na takie ciemno�ci, �e a� przera�enie go ogarnia. Chcia� mie� teraz syna w domu, blisko siebie. Chcia� �y� znowu w rodzinnym gronie wed�ug starych tradycji i zwyczaj�w. Chcia� ponadto, aby Adelajda Barre r�wnie� tutaj nale�a�a. Robi�a wra�enie osoby, z kt�r� mo�na m�wi� o wielu rzeczach. A przy tym by�a tak pi�kna, �e usta same si� u�miecha�y, kiedy patrzy�o si� na ni�. Kto patrza� w jej oczy, ten jakby si� modli�. Potrzebowa� jej tutaj, bo m�g� z ni� rozmawia�. Teraz sko�czy si� jego samotno��. Wtedy to w�a�nie, my�l�c o tym wszystkim, wyprostowa� si� i wypowiedzia� te �mia�e s�owa... Za m�odych lat niejednokrotnie g�owi� si� nad tym, co Ane Hamarrb� chcia�a powiedzie�, powtarzaj�c wci�� przepowiedni�, �e ludzie jego rodu maj� wznie�� si� do takich wy�yn, jakie w og�le cz�owiek potrafi osi�gn��. Nie zdawa� sobie sprawy, �e tylko niewielu by�o zdolnych do takiego zwyci�stwa, jakie on odni�s� nad sob� w ci�gu minionego roku. Warto�� samego cz�owieka w niema�o, je�li si� zwa�y, kim by� �w dawny, m�ciwy i krwio�erczy dziedzic na Bj�rndal, a kim obecnie stary Dag. Mo�e zapowied� Ane Hamarrb� by�a niedaleka spe�nienia, cho� ona sama mog�a wyobra�a� to sobie zupe�nie inaczej. Ojciec Dag i major siedzieli przy kominku. M�ody Dag przeszed� si� po pokojach, gdy panna Adelajda wysz�a z komnaty. Ojciec Dag kiwa� przyzwalaj�co g�ow�. Potem m�ody Dag wr�ci�. Siedzia� teraz przy stoliku pod oknem. Na dworze pada� deszcz. Szumia� g�ucho w�r�d jesiennej nocy. Jak to przyjemnie siedzie� sobie o takiej porze w domu. Z pierwszej izby dochodz� czyje� lekkie kroki, a potem ostro�nie otwiera si� wieko szpinetu. Adelajda pocz�a gra� �yw� melodi� �wiat�a i cieni, t�tni�c� rado�ci� i smutkiem, ciep�� jak krew. P�niej wesz�a do starej komnaty, aby powiedzie� dobranoc. Wysoka i pe�na powagi, i pi�kna. Ojciec Dag s�ucha� ka�dego tonu, kt�ry gra�a, i westchnie� deszczu na dworze. Wszystkie najukocha�sze wspomnienia przesz�o�ci od�y�y w jego sercu. Powsta�, gdy wesz�a, i zrobi� to, czego nie o�mieli� si� uczyni� syn. Wyci�gn�� ramiona i przytuli� Adelajd� do swej szerokiej piersi. Szorstk� r�k� pog�adzi� j� delikatnie po w�osach i schyliwszy si� szepn��: - Moja c�rka... * * * CZʌ� PIERWSZA 1 Major Barre od lat nie s�u�y� w wojsku, ale gdy szed� wyprostowany, energicznym krokiem, wymachuj�c lask� o metalowej ga�ce - od razu mo�na w nim by�o rozpozna� dawnego �o�nierza. Dzie� by� szary, jesienny, ulice pe�ne b�ota, ale c� to go obchodzi�o? Mia� po kolana buty z owczej sk�ry. Szed� mocnym, charakterystycznym krokiem. Mo�e nawet nie wiedzia�, �e jeSt b�oto, gdy zwyk� by� patrze� na trotuar. G�adko wygolona broda opiera�a si� na odgi�tych rogach ko�nierza nad �nie�nobia�� kryz�. Jasnym wzrokiem spogl�da� przed siebie. Oczy mia� b�yszcz�ce, pe�ne �ycia. Od czasu do czasu rzuca� spojrzenia w kierunku pewnych, dobrze sobie znanych okien - w nadziei, �e ujrzy tam mo�e kt�ry� z figlarnych u�miech�w, zauwa�onych i zapami�tanych podczas dawniejszych w�dr�wek. Pomimo niepowodze� �yciowych i nader skromnych warunk�w w jakich si� znajdowa�, major Barre wci�� oczekiwa� jeszcze czego� od �ycia. Sze��dziesi�tka to �aden wiek dla takiego cz�owieka jak on. Tote� na widok �adnej twarzyczki i smuk�ej kibici zjawia�y si� V jego oczach niepokoj�ce ogniki. By� bardzo lubiany w towarzystwie, wnosi� pogod� i humor. Na jednym z rog�w rynku zauwa�y� radc� s�dowego Gabbe, Radca przeskakiwa� z kamienia na kamie�, omijaj�c z ca�� godno�ci� ka�u�e. Mia� jak zwykle na nogach pantofle zapinane na klamry i obcis�e po�czochy na grubych �ydkach, spod r�kaw�v jego surduta wygl�da�y koronkowe mankiety. Barre mrukn�� pod nosem co� jakby �stary idiota", ale, w pewnej chwili gdy radca s�dowy podni�s� g�ow�, uk�oni� mu si� z szacunkiem. Gabbe mia� w�a�ciwie zamiar min�� r�g i przej�� na drug� stron� ale zatrzyma� si� na chwil� i zastanowi�, zobaczywszy majora. Zacz�� mu si� badawczo przygl�da� przez lorgnon. Po kr�tkim namy�le zawr�ci� i poszed� w kierunku Barrego. Obaj zatrzymali si� jednocze�nie i radca raz jeszcze przez szk�a przyjrza� si� majorowi. - R�ne plotki kr�� o pa�skiej c�rce, pi�knej Adelajdzie - wysepleni� radca