- Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
- PrzesBuchanie dokonywaBo si w atmosferze, jaka odtd miaBa towarzyszy wszystkim posiedzeniom - krzyków i oskar|eD rzekomo zauroczonych dziewczt, które tak|e na sali do[wiadcza miaBy diabelskich sztuczek swoich prze[ladowczym Sarah Osborne i Sarah Good twierdziBy stanowczo o swojej niewinno[ci, natomiast Tituba po krótkim zaprzeczaniu nie tylko przyznaBa si do spiskowania z diabBem, ale oskar|yBa o to tak|e pozostaBe kobiety
- A przecież wszystkie południki i równoleżniki zostały wyciągnięte czysto tuszem, podziałka wyraźna, liczby oznaczające równoleżniki wypisane tuszem, jak nadrukowane...
- Nie miał zwyczaju mówić źle o zmarłych, lecz fakty pozostawały faktami, a wszystkie znaki na niebie i ziemi mówiły mu, że zmarły Parker Grant Senior był niekompetentnym...
- — Cicho, cicho — szepnął znowu traper — pozostawmy to naturze i temu chłopcu! — Przysięgłam na imię Tego, który stworzył wszystko, cokol-wiek jest dobrego czy to w...
- A jeśli nie dojdzie do Rewolucji Światowej, jeśli moja wspaniała ojczyzna nie rzuci się w napadzie szału na wszystkich swych sąsiadów, to moje wykłady nie przyniosą nikomu...
- Od słowa do słowa i zanim się spostrzegłem, Aszan wyłaził przez okno, moje zęby chwiały się jak sosny na wietrze, a Pensimer zjadała wszystko, co jej wpadło w rękę...
- Obrany z łusek czosnek, umytą nać" pietruszki i liście selera drobno posiekać, przyprawić solą i pieprzem, dodać oliwę (zostawić łyżkę oliwy) i sok z cytryny; wszystko...
- Ale być może jest tak, że te wszystkie rzeczy, o których zakładam, że nimi nie jestem, bo ich nie znam, faktycznie wcale nie są czymś różnym ode mnie takiego, jakiego znam...
- Żeńska część rodziny wynosiła gdzieś wypchane skórzane worki i w chwili, kiedy żałobnicy przełknęli ostatni kęs mięsa, chata była doszczętnie ogołocona, a wszystkie...
- Pewnej nocy, kiedy siedzieli u loża Musseta, wsunęła Pagellowi li- ścik, który podsumowywał jak gdyby wszystkie jej emocjonalne obawy i nadzieje (choć zapewne skierowany...
Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
109 Poznałeś, jaki akt narzędziem służy Błogości rajskiej: oto zapatrzenie, A nie zaś miłość, bo ta jeno wtórzy. 112 Miarą błogości są zasług strumienie Płynące z Łaski i z własnej dobroci; Tak z stopnia w stopień rośnie nieskończenie. 115 Następny ternar, w którym się stokroci Krzew tej wieczystej wiosny, co go z liści Nocny Barana znak nie ogołoci, 118 To w trój melodii nucący lutniści Wieczne: Hosanna, w trzech stopniach wesela, Którym się owa hierarchia troiści. 121 Na trzy włodarstwa zatem się rozdziela: Po pierwsze — Państwa, drugie — Mocy, trzecie Mocarstwa — cała ta boża kapela. 124 Więc z Archaniołów i Książąt się plecie Krąg przedostatni, a w ostatnim krążą Pląsy Aniołów, tęsknych ku swej mecie. 127 Te wszystkie stopnie z szczytem oczy wiążą, A w dół panują, tak że w Bożą stronę Świat pociągają, dokąd same dążą1. 130 Już Dyjonizy myśli utęsknione Zwracał do duchów tych górnego rzędu: Nazwy ich, cechy były mu zjawione. 133 Grzegorz2 się rozszedł z nim, lecz gdy oprzędu Ciała pozbywszy, tu otwarł źrenice, Jakże się musiał śmiać z własnego błędu! 136 Jeśli zaś mędrzec niósł tę tajemnicę Ludziom, to przeto, że mu ktoś dyktował, Co ją oglądał tutaj lice w lice 139 I w inne jeszcze prawdy się wpatrował". 1 Beatrycze przedstawia podział chórów anielskich, zawarty w dziele O hierarchii niebieskiej, mylnie przypisywanym Dionizemu Areopagicie (zob. Raj X, przyp. do w. 97-138), a którego autorem był teolog neoplatoński z V w.; tworzą one trzy układy hierarchiczne zawierające po trzy grupy aniołów, poczynając od najwyższych: Serafini (związani z Primum Mobile) - Cherubini (zw. z Niebem Gwiazd Stałych) - Trony (zw. z Niebem Saturna); Państwa (zw. z Niebem Jowisza) - Moce (zw. z Niebem Marsa) - Mocarstwa (zw. z Niebem Słońca); Książęta (zw. z Niebem Wenus) - Archaniołowie (zw. z Niebem Merkurego) - Aniołowie (zw. z Niebem Księżyca). 2 Grzegorz I Wielki (ok. 540-604)-papież, Ojciec Kościoła. Wprowadził pewne zmiany w przedstawionej w poprzednim przyp. hierarchii Inteligencji anielskich. - 293 - PIEŚŃ XXIX Beatrycze rozprawia o przyczynach, czasie i miejscu stworzenia aniołów, o ich przymiotach i władzy, ich liczbie i wielkości Boga, która sie w nich odbija, a także wygłasza gwałtowną inwektywę przeciwko złym kaznodziejom i sprzedawaniu odpustów. 1 Ile upływa mgnień od chwili onej, Gdy wszedłszy pod znak Wagi i Barana, Przejasna para Bliźniątek Latony1 4 Trwa, horyzontem wspólnym opasana, I stoi w równej dali od zenitu — Do chwili, gdy się przeważy w dwie strony, 7 Tyle milczała Beatryks do szczytu Zwrócona, gdzie się tlił punkt przesłoneczny, W twarzy swej pełna radosnego świtu. 10 Potem zaczęła: „Pytać trud zbyteczny: Twoje pragnienie stamtąd mi widnieje, Gdzie czas i miejsce mają kres swój wieczny. 13 Nie, by radości własnej przywileje Zwiększyć, lecz by blask, co z niej się wyłania, Mógł, świecąc, wyrzec o sobie: »Istnieję«, 16 W bezczasie wiecznym, za granicą trwania I pojmowania, z woli swej podmuchu Pramiłość nowe stworzyła kochania2. 19 Ani też przedtem nie trwała w bezruchu, Bo nie istniało ni »przedtem«, ni »potem«, Gdy nad wodami się niosła Moc w Duchu3. 22 Jako trój struny łuk potrójnym grotem, Tak wola boża wystrzeliła w czynie Ciałem i formą, i wraz ich zaplotem. 25 A jak w krysztale, szkle albo bursztynie Od chwili, kiedy promień je otworzy, Do chwili, kiedy w ich przeźrocze wpłynie, 28 Przerwy nie widno, tak tu z ręki bożej Dzieło trój kształtne od razu bez zmiany Całe się, było, i zupełne złoży. 31 A równocześnie substancjom był dany Ład i to one są stworzenia czołem, I w nich jest czysty Akt ufundowany. 34 Czysta Potencja podążyła dołem; Potencja i Akt, w pośrodku natury Ściśle złączone, osiadły się społem4. 37 Pisze Hieronim, że anielskie chóry Były stworzone na wiele stuleci Przedtem, nim wyszedł z rąk bożych świat wtóry. 40 Ta sprawa ci się rzetelniej wyświeci, Gdy się rozpatrzysz w tych pisem osnowie, W których się Ducha Świętego żar nieci. 43 Ale poza tym sam rozum ci powie, Że niepodobna, by stworzone dźwignie Miały tak długo istnieć bezcelowie. 46 Gdy się twa baczność do mej myśli przygnie, Poznasz, jak były stworzone anioły — Trzecia żądz twoich gorączka ostygnie5. 49 Niedługo jednak świetlanymi koły 1 Bliźniątka Latony - mowa o Słońcu i Księżycu (ich personifikacjami w mit. gr. są Apollo i Diana), ukazującym się razem na horyzoncie wtedy, gdy Słońce jest w znaku Barana, a Księżyc w znaku Wagi. 2 Mowa o stworzeniu aniołów aktem miłości Boga, które będąc odblaskiem Jego istnienia, mają udział w Jego wiecznej naturze. 3 Parafraza zdania z Biblii: „A Duch Boży unosił się nad wodami" (Gen. 1, 2). 4 Beatrycze wyjaśnia, że Bóg stworzył jednym aktem woli równocześnie czystą formę (= akt, ponieważ ma moc urzeczywistniania materii), czystą materię (= potencja, której może być nadana esencjonalna forma) i połączenie ich obu. Pierwszą są Inteligencje anielskie, drugą ziemia, trzecią niebo (sfery niebieskie). 5 Dante (za św. Tomaszem z Akwinu) przeciwstawia się twierdzeniu św. Hieronima, jakoby aniołowie byli stworzeni na długo przed światem. Ponadto przytacza dowód rozumowy: zaprzeczałoby to ich doskonałości (z którą wiąże się ich rola wprawiania w ruch sfer niebieskich). - 294 - Krążyli owi duchowie bez błędu: Część ich wnet ziemskie skłóciła żywioły, 52 Część pozostała i swego urzędu Jęła dopełniać rozkoszą przejęta I do tej pory nie zwolniła pędu. 55 Powód upadku ich była przeklęta Pycha zbudzona w doskonałym tworze1, Co go dziś ziemia swym brzemieniem pęta. 58 Ci, których widzisz, uznali w pokorze, Że to im dobroć boża pomagała Wspiąć się na szczytne poznania poroże, 61 Więc też źrenica ich dzielna się stała Zasługą własną oraz Łaską Bożą, A wola wzrosła i pełna, i stała. 64 Niechaj me słowa tę prawdę ci wdrożą, Że Łaska Boska na stworzenia spływa, W miarę jak ku niej swe serca otworzą. 67 Jeśliś dokonał pilnie swego żniwa Wiedzy, już rozum twój sam z siebie zdole Wyrozumować tajemnic ogniwa