A ten �o�nierz mia� �on� barzo uczciw�, kt�ra nabo�e�stwo swe ku Pannie b�ogos�awionej osobliwe mia�a...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Gdy tedy nadesz�o jedno �wi�to uroczyste, kt�rego on �o�nierz zwyk� by� hojno�� swoj� wielk� ludziom pokazowa�, a na ten czas nie mia� nic: uda� si� w pustyni� poki by ono �wi�to nie min�o, i nie wstydzi� si� ludzi za swoje ub�stwo. A� oto jezdny jeden do niego przybie�a�, pytaj�c przyczyn� frasunku jego: kt�remu gdy wszytko powiedzia� co si� z nim dzia�o, rzek�: je�li mi w malej rzeczy chcesz by� pos�uszny, uczyni� ci� bogatym, i s�awniejszym ni�eli� by�. �lubuje on szatanowi wszytko cokolwiek mu rozka�e uczyni�, by jeno on chcia� zi�ci� co obiecuje. Rzecze szatan: szedszy do domu, szukaj na takim miejscu, tam wiele z�ota, �rebra, i drogich kamieni znajdziesz. Mnie za� to obiecuj, �e tego a tego dnia �on� sw� stawisz mi tu. Obowi�zawszy si� na to �o�nierz, wr�ci� si� do domu, i znalaz� to wszytko, jako mu powiedziano. Czasu po tym stawienia �ony szatanowi, jako swoj� nabo�n� cudownie Bo�a rodzicielka zast�pi�a, i szatana zha�bi�a, historia szeroko opowiada. Bia�eg�owy za� ten frasunek miewaj�, dla utracenia czysto�ci, i siroctwa, b�d�c abowiem porzucane od mi�o�nik�w, z kt�remi w nadziej� ma��e�stwa obiecanego, wstyd utraci�y, gdy ju� prawie na koszu zostaj�, i os�awionemi si� by� znaj�, do ratunku i pomocy szata�skiej, jako�kolwiek udaj� si�, �eby si� zem�ci�y, uczarowawszy onego m�odzie�ca, abo �on� jego, dla kt�rej czuj� si� by� porzucone, abo te� �eby si� wszelkimi plugastwy i bezbo�no�ci� maza�y. Takich bia�ychg��w, jako jest wielko�� niewypowiedziana, co si� z �alem przypomina, tak te� i liczby nie masz czarownic z nich powstaj�cych. Przywied�my wszak�e kt�ry przyk�ad: Jest miejsce w Biskupstwie Bryti�skim, gdzie m�odzieniec jeden o zczarowaniu �ony swojej, taki przypadek powiedzia�: w m�odo�ci mojej mia�em na�o�nic�, kt�ra mnie ustawicznie do tego wiod�a, �ebym j� za ma��onk� sobie po�lubi�: ja za� on� wzgardziwszy, insz� z pa�stwa inszego za �on� wzio�em, chc�c jednak dla dawnej przyja�ni, co wdzi�cznego jej uczyni�: prosi�em jej do siebie na wesele: na kt�rym ona b�d�c, gdy insze uczciwe bia�eg�owy swoje upominki oddawa�y, ona kt�ra by�a wezwana, r�k� wzniozszy przy inszych paniach stoj�cych rzek�a. Ma�o co zdrowia od dnia dzisiejszego za�yjesz. A oblubienica zl�kszy si�, poniewa� jej nie zna�a jako si� powiedzia�o: i� z inszego pa�stwa za m�� j� brano, pyta�a wko�o stoj�cych coby zacz ta by�a, kt�ra jej tak� przegroszk� uczyni�a, powiedzieli jej �e to jest bia�og�owa lu�na i nie uczciwa. To wszytko wszak�e co opowiedzia�a wype�ni�o si�. Abowiem w kr�tkim czasie, tak by�a uczarowana, i� na wszytkie cz�onki upad�a, kt�re sczarowane, od dziesi�ci lat, a� do tego czasu na jej ciele znaczne jest. Gdyby wszytkie rzeczy kt�re si� w jednym tylko mie�cie tego Biskupstwa pokaza�y, mia�y tu by� pisane, uros�aby k��ga nie ma�a, ale s� wszytkie wypisane i schowane u tego� Biskupa Briti�skiego, wprawdzie nies�ychane, na kt�re si� cz�owiek zdumiewa� musi. Nie godzi si� te� tu zmilcze� rzeczy dziwnej i nies�ychanej: Abowiem Hrabia jeden familiej zacnej, przyleg�y Biskupstwu Argenti�skiemu panienk� tak�e, rodu wielkiego wzi�� za ma��onk�, kt�rej odprawiwszy wesele, a� do trzech lat ciele�nie pozna� nie m�g�, b�d�c uczarowany, jako to rzecz sama potym ukaza�a. Frasuj�c si� tedy, i co by mia� czyni� nie wiedz�c, do �. Bo�ych o pomoc ustawicznie wo�a�. Przyda�o si� potym, �e jecha� do miasta Metenskiego, dla odprawowania spraw, i potrzeb swoich, w kt�rym mie�cie po ulicach przechadzaj�c si�, z niema�ym orszakiem s�ug napad� na niewiast�, kt�ra przedtym na�o�nic� jego by�a: t� obaczywszy, nie my�l�c nic o czarach sobie uczynionych, zniebaczka �agodnie do niej wed�ug dawnej przyja�ni pocznie m�wi�, pytaj�c o zdrowiu jej: ona widz�c ludzko�� jego wielk�, wzajemnie go o zdrowiu, i jako by mu si� powodzi�o, pyta�a: kt�ry gdy odpowiedzia�, i� dobrze, i szcz�liwie si� mu wszytko powodzi: zdumiawszy si� ona, troszeczk� zamilk�a: Co Hrabia widz�c, tym �agodniej z ni� rozmawia� pocz��; prosz�c jej do sto�u swego. Ona za� o zdrowiu i powodzeniu �ony jego pytaj�c, takow�� odpowied� odnios�a: i� si� jej we wszystkim szcz�liwie powodzi. Pyta dalej je�li by z ni� mia� potomstwo: powie Hrabia: �e mam trzech synaczk�w, na ka�dy rok mi jednego powi�a. To� ona dopiero zdumiawszy si�, nieco zamilk�a. Rzecze hrabia: prosz� ci� moja namilsza, powiedz mi, czemu si� o to tak pilnie pytasz? pewien abowiem jestem tego, �e si� z mego powodzenia cieszysz. Odpowie mu: Pewnie ciesz�, ale bodaj przekl�ta by�a ta baba, kt�ra mi obieca�a was oczarowa�, �eby�cie sprawy ma��e�skiej z �on� wasz� odprawowa� nie mogli: na znak tego, w studni, kt�r� macie w �rodku dworu, na dnie jest garniec, maj�cy w sobie rzeczy pewne czarownicze, kt�ry garniec dla tego tam wrzucony jest, �eby�cie p�kiby tam by�, do sprawy ma��e�skiej niesposobni byli: ale widz� �e pr�ne by�o moje wesele. Nie bawi�c si� tedy hrabia, jecha� do domu, studni� kaza� wybra�, garniec znalaz�, i popaliwszy wszytko, natychmiast przyszed� do mocy utraconej. Zaczym hrabina znowu wiele szlachcianek na nowe wesele zaprosi�a, powiadaj�c: �e ju� pani� zamku, i pa�stwa onego zosta�a, bed�c pann� przez tak d�ugi czas. Zamku i pa�stwa wymienia�, dla uczciwo�ci tego hrabiego nie potrzeba, tylko si� to w ten spos�b wspomina, �eby za obiawieniem tego, sprawy czarownicze w ohyd� przysz�y. St�d pokazuj� si� rozmaite sposoby, czarownicom zwyczajne ku rozszerzeniu swego odst�pstwa. Namieniona abowiem niewiasta, i� dla �ony hrabiego onego by�a porzucona za rad� i nauk� drugiej czarownicy, hrabia tak oczarowa�a: z kt�rej przyczyny si�a si� czar�w mi�dzy lud�mi najduje. O sposobie przekl�tej czarownic profesiej, abo wyznaniu