Bu�garzy, kontynuuj�c marsz, spotkali si� po raz drugi z si�ami tureckimi nad rzek� Karaagacz mi�dzy miastami Liileburgaz i Bunar-Hisar...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

227 wojnami ba�ka�skimi H Turcja po r. 1913 � "l Albania po r. 1913 _�_ . �� granice pa�stw l M V w r. 1912 przed � � � granice Bo�ni i Hercegowiny J przed 1912 r. nabyte w 1913 r. SERBIA CZARNOG�RA BU�GARIA GRECJA granice pa�stw w r. 1913 po wojnach ba�ka�skich Dzia�ania w czasie I wojny ba�ka�skiej w 1912 r. ^p^^, g��wne kierunki dzia�a� sprzymierzonych wojsk serbskich, czarnego rskich, bu�garskich i greckich * g��wne punkty i linie obronne ***** wojsk tureckich X miejsca wa�niejszych bitew Po parodniowych zmaganiach g�oduj�ca armia turecka cofn�a si� w kierunku Konstantynopola. Dopiero na linii Czatald�y, umocnionej przez zbudowane jeszcze w 1878 r., a obecnie odnowione sza�ce, za�ama�a si� ofensywa Bu�gar�w. Turcy, dzi�ki �ci�gni�tym z Azji rezerwom i zaopatrzeniu wojsk w �ywno��, odparli w listopadzie ataki Bu�gar�w ze straszliwymi stratami szturmuj�cych. Konstantynopol zosta� dla Turk�w uratowany. Bu�garzy oblegali jednak Adrianopol i kontynuowali marsz ku zachodnim wybrze�om morza Marmara 228 i p�wyspowi Gallipoli. Jednocze�nie oddzia�y bu�garskie dzia�aj�ce w Tracji Egejskiej (Bia�omorskiej) i we wschodniej Macedonii zaj�y miasta Komotini (Giumiurd�in�), Dram�, Seres (Siar), Sidhirokastron (Wa�awiszta), Strumic� i Stip, a si�dmy batalion Dywizji Rilskiej wkroczy� wraz z wojskami greckimi do Salonik. B�yskotliwsze ni� sukcesy Bu�gar�w by�y zwyci�stwa odniesione przez armi� serbsk� w bitwie pod Kumanowem w p�nocnej Macedonii stoczonej 10(23)-11(24) pa�dziernika. Armia serbska zmusi�a Turk�w do haniebnej ucieczki po��czonej z ogromnymi stratami w ludziach. Armia osma�ska, przeprowadziwszy po�piesznie reorganizacj�, zdoby�a si� jeszcze na odparcie najazdu greckiego pod Florin� w po�udniowej Macedonii, a nast�pnie stawi�a Serbom pod Bitol� (Monastyrem) w trzydniowej bitwie za�arty, aczkolwiek bezskuteczny op�r. Prawe skrzyd�o wojsk serbskich po bitwie tej wkroczy�o do Albanii i dotar�o a� do Adriatyku. Lewe skrzyd�o serbskie zetkn�o si� we wschodniej Macedonii z armi� bu�garsk�. W chwili gdy strony walcz�ce zawiera�y 21 listopada (4 grudnia) zawieszenie broni na P�wyspie Ba�ka�skim, broni�y si� poza Konstantynopolem i p�wyspem Gallipoli tylko trzy twierdze tureckie: Adrianopol, Janina i Szkodra (Skulari). Kl�ska Turcji zachwia�a r�wnowag� polityczn� w Europie. Austro--W�gry, a cz�ciowo tak�e W�ochy, poczu�y si� zagro�one mo�liwo�ci� utworzenia Wielkiej Serbii z dost�pem do Adriatyku. Dla zapobie�enia temu niebezpiecze�stwu oba mocarstwa popar�y d��enia niepodleg�o�ciowe Alba�czyk�w, kt�rzy w ko�cu listopada 1912 r. proklamowali swoj� niepodleg�o�� i neutralno�� wobec tocz�cych si� walk. W grudniu 1912 r. rozpocz�y si� w Londynie uk�ady pokojowe po��czone z konferencj� ambasador�w wielkich mocarstw. Sojusznicy uzyskali zgod� mocarstw na przekazanie im przez Turcj� wszystkich ziem po�o�onych na zach�d od linii Midye� Enos ��cznie z Adrianopolem oraz wszystkich wysp na Morzu Egejskim. Na ��dania te zgodzi� si� opuszczony przez wszystkich rz�d su�ta�ski. Decyzja ta wywo�a�a jednak w Stambule odruch oburzenia patriotycznego; w wyniku przewrotu w�adz� w Turcji obj�li germanofile. 21 I (3 II) 1913 r. wojna zosta�a wznowiona. Przewaga si� koalicji by�a jednak zbyt mia�d��ca, aby wynik wojny m�g� przybra� pomy�lniejszy dla Turk�w obr�t. Grecy zajmowali wyspy na Morzu Egejskim i zdobyli Janin�. Bu�garzy zostali wprawdzie odparci od Dardaneli, lecz za to powstrzymali ataki tureckie na linii Czatald�y i w marcu zdobyli Adrianopol. 3 (16) kwietnia zosta�o powt�rnie zawarte zawieszenie broni mi�dzy sojusznikami i Turcj�. Rozgorza� natomiast z now� si�� sp�r mi�dzy sojusznikami o losy ziem zdobytych na Turcji