Dla religijnego, wierz�cego cz�owieka wyobra�enie, �e post�p nauki rozci�ga si� tak�e na dziedzin� stworzenia, nie powinno stanowi� �adnych trudno�ci...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Dlaczego� nie mia�by dotyczy� tej dziedziny? Je�eli rzeczywi�cie istnieje stw�rca �wiata, jak g�osz� r�ne religie, to faktu jego istnienia nie mo�e narusza� sprawa poziomu, jaki biologia molekularna na Ziemi przypadkowo akurat osi�gn�a. Je�eli natomiast uczony reprezentuje stanowisko ateistyczne, jest to jego s�uszne i niezaprzeczalne prawo. Nikt nie ma w r�ku niczego, co by mog�o pogl�d taki obali�. Ale je�eli uczony taki s�dzi, �e potrafi przekonanie to uzasadni� naukowym rozpoznaniem, w�wczas � nawet je�li jest laureatem nagrody Nobla � pada ofiar� owego b��du my�lowego, o jakim m�wimy. O tym wszystkim pami�ta� powinien ka�dy, kto sk�onny jest w�szy� jak�� tajemnic� kryj�c� si� za ow� luk� w naszej wiedzy o pierwszych ziemskich formach �ycia. Nauka wsp�czesna na pewno jeszcze nie dosz�a do swego kresu. Je�eli uwzgl�dnimy, �e od pocz�tku nieprzerwanej historii ludzko�ci min�o zaledwie kilka tysi�cy lat i �e w toku tej historii naukowy spos�b my�lenia wykszta�ci� si� stopniowo dopiero w ci�gu ostatnich stuleci, wolno nam nawet reprezentowa� pogl�d, �e nauka, a tym samym wiedza o nas samych i otaczaj�cym nas �wiecie, tkwi jeszcze w swoich pocz�tkach. Zatem jest zupe�nie zrozumia�e, �e wiedza ta jest niepe�na i �e wyst�puj� w niej luki. Oczywi�cie nie mo�na nikomu przeszkodzi� w wype�nianiu tych luk fantazj� i spekulacjami odpowiadaj�cymi jego za�o�onym z g�ry pogl�dom, a jednocze�nie potwierdzaj�cym pozornie jego przes�dy. Kto jednak rozpatruje dotychczasowe dzieje nauki bez uprzedze�, tak jak uczynili�my na tych ostatnich stronach, b�dzie si� wystrzega� takiej pu�apki. Z drugiej strony nasza ignorancja w omawianej sprawie nie jest znowu tak ca�kowita. Jakkolwiek wiedza nasza jest jeszcze bardzo m�oda, jednak w ostatnich latach ujawni�a pewne wst�pne informacje o owej mglistej fazie dalekiej przesz�o�ci, w kt�rej odby�o si� przej�cie od nieo�ywionej do o�ywionej materii. W �wiecie tym nic nie ginie. Nic, co si� kiedykolwiek wydarzy�o, nie przesz�o bez pozostawienia chocia�by nik�ych �lad�w. Chodzi o to, aby �lady te odnale�� i nauczy� si� je odczytywa�. A w tej sztuce nauka w ostatnim czasie mia�a kilka zdumiewaj�cych sukces�w. Tak wi�c � na przyk�ad � uczeni w ostatnich latach odkryli mi�dzy innymi pierwsze �lady tego tak s�usznie interesuj�cego nas szczebla wczesnego rozwoju �ycia sprzed trzech i p� miliarda lat. Ponadto uda�o im si� tak�e ze �lad�w tych wyprowadzi� pewne wiadomo�ci o przebiegu owego tak wa�nego etapu. Pierwszym echem tej zamierzch�ej przesz�o�ci, kt�re dzi�ki najnowszym pracom zaczyna do nas dociera�, jest odg�os bezlitosnej rozgrywki. Technika, jak� pos�uguj� si� badacze dla przechwycenia tego echa, jest fascynuj�ca. Ale jeszcze bardziej rewelacyjne jest miejsce, w jakim odnaleziono �lad: to my sami. Ka�dy z nas, podobnie jak ka�da inna istniej�ca dzisiaj �ywa istota, bez wyj�tku, nosi w sobie �lad tego, co dzia�o si� na Ziemi pod�wczas, przed prawie czterema miliardami lat. Wstecz / Spis Tre�ci / Dalej 7. �YWE CZ�STECZKI Na ameryka�skim wybrze�u wschodnim w stanie Maryland le�y ma�a miejscowo�� o �licznej nazwie Silver Spring. Mieszka tam Margaret Dayhoff, tu� po pi��dziesi�tce, �ona fizyka i matka dw�ch dorastaj�cych c�rek. Ktokolwiek zetknie si� przelotnie z t� kobiet�, kt�ra promienieje atmosfer� macierzy�sk�, ulegnie mo�e jej ciep�emu czarowi, ale na pewno nie wpadnie mu na my�l, �e oto ma przed sob� jednego z najbardziej oryginalnych uczonych ameryka�skich. Pani Dayhoff jest profesorem biochemii i pracuje na stanowisku zast�pcy kierownika naukowego w s�ynnej Narodowej Fundacji do Bada� Biochemicznych ameryka�skiego centrum naukowego Bethesda. Niezwyk�e jest tak�e wyposa�enie laboratorium, w jakim pracuje pani profesor Dayhoff. Ani ona, ani nikt z jej wsp�pracownik�w nigdy nie bierze do r�ki �adnej prob�wki. W pracowniach kierowanego przez pani� Dayhoff wydzia�u biochemii nie ma ani odczynnik�w, ani preparat�w biologicznych. Jedynymi narz�dziami pracy jej zespo�u s�: znakomity nowoczesny komputer i zestaw dodatkowych urz�dze� obliczeniowych. Niezwyk�a atmosfera tej niezwyk�ej pracowni biologicznej jest wynikiem sensacyjnego pomys�u jego kierowniczki: pani Dayhoff bada nie �ywe zwierz�ta, lecz przemian� materii dawno wymar�ych organizm�w �rodowiska. Zrazu zakrawa to na zupe�n� fantazj�, tymczasem jest to czysta prawda, kt�r� nale�y nawet rozumie� ca�kowicie dos�ownie. Nowoczesne elektroniczne aparaty obliczeniowe pozwoli�y w��czy� do dziedziny powa�nych bada� naukowych owe problemy, kt�rych przed kilku laty �aden realnie my�l�cy uczony nie odwa�y�by si� wzi�� na warsztat. Warunkiem sta� si� oczywi�cie oryginalny tw�rczy pomys� wykorzystania do tego celu elektronicznych narz�dzi, kt�rych szybko�� liczenia przekracza wszelkie ludzkie skale i mo�liwo�ci. Pani Dayhoff przed kilku laty na taki pomys� wpad�a. Od tej pory pracuje ona z kilkoma osobami nad tym pozornie fantastycznym zadaniem, z uporem, a obecnie ju� tak�e z powodzeniem. Specjali�ci na ca�ym �wiecie z rosn�c� uwag� rejestruj� jej wyniki. Rozwi�zanie zagadki nazywa si� "analiz� sekwencji swoistych cia� bia�kowych". Brzmi to bardzo zawile. Istotnie, taka analiza sekwencji w laboratorium chemicznym wymaga niezwykle wysokiego poziomu sztuki eksperymentatorskiej. Jednak�e sam� zasad� bardzo �atwo zrozumie�. Mo�emy w tym celu �mia�o nawi�za� do pewnego poj�cia, mianowicie do poj�cia "lenistwa reakcji", w�a�ciwego wi�kszo�ci proces�w chemicznych