"Ksi�ga Rodzaju" rozpoczynaj�ca "Bibli�" ukazuje obraz powstawania �wiata i cz�owieka...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Natomiast "Apokalipsa", ostatnia ksi�ga "Pisma �wi�tego" za- wiera wizj� ko�ca �wiata, ko�ca ludzko�ci i d�ugo tworzonej cywilizacji. "Biblia" w ten spos�b staje si� ksi�g� zamkni�t�, maj�c� �ci�le wyznaczony pocz�tek i koniec. Rozpoczyna si� od narodzin �wiata, a ko�czy obrazem jego zag�ady. Zwi�zki frazeologiczne maj�ce �r�d�o w "Biblii" hiobowe wie�ci - Hiob by� cz�owiekiem prawym i bogobojnym. B�g postanowi� go jednak do�wiadczy�, sprawdzi� moc jego wiary. Hiob utraci� najpierw bo- gactwa, najbli�sz� rodzin�, straci� wszystko, co posiada�. Nie zw�tpi�, da- lej wierzy� Bogu i to zosta�o nagrodzone. "Hiobowa wie��" to wiadomo�� smu- tna, niepomy�lna, z�a, przygn�biaj�ca. kainowe pi�tno - Adam i Ewa mieli dw�ch syn�w: Kaina i Abla, kt�rzy rywa- lizowali ze sob�. Kiedy Kain zauwa�y�, �e B�g przyj�� ofiar� pobo�nego Ab- la, jego za� dary odrzuci�, oburzy� si�. Zabi� Abla, a gdy B�g zapyta� o brata, odpowiedzia�: "Czy� jestem str�em brata mego?". "Kainowe pi�tno" to pi�tno zab�jcy. zakazany owoc - W ogrodzie Eden ros�o wiele drzew. Ze wszystkich - z wy- j�tkiem jednego - m�g� korzysta� Adam z Ew�. Drzewem zakazanym by�a jab�o�, droga poznania dobra i z�a. Pewnego razu w�� nam�wi� Ew�, by zerwa�a owoc z zakazanego drzewa i obieca�, �e w ten spos�b posi�dzie wiedz� i m�dro�� sa- mego Boga. Ewa zerwa�a owoc, poda�a go Adamowi, a gdy spr�bowali jab�ko, poznali, �e s� nadzy. Za przekroczenie zakazu B�g wyrzuci� ich z rajskiego ogrodu. Zwrot "owoc zakazany" oznacza rzeczy pozornie warto�ciowe, zach�ca- j�ce, warte wysi�ku, a naprawd� szkodliwe, sprowadzaj�ce z�o. salomonowy wyrok - Kr�l Salomon by� w�adc� m�drym i sprawiedliwym. Kiedy� przysz�y do niego dwie kobiety z dzieckiem twierdz�c, �e obie s� jego mat- kami. Salomon mia� rozs�dzi�, kt�ra z nich jest prawdziw� matk�. Rozkaza� przynie�� miecz, przeci�� dziecko i da� ka�dej po po�owie. W�wczas ta, kt�- ra go urodzi�a poprosi�a, aby nie czyni� ch�opczykowi krzywdy, lecz odda� ca�ego i zdrowego drugiej kobiecie. To przekona�o kr�la, �e ona jest praw- dziw� matk� i kaza� jej odda� dziecko. "Salomonowy wyrok" to wyrok niezwy- kle m�dry i sprawiedliwy. Sodoma i Gomora - Sodoma i Gomora by�y miastami, w kt�rych dominowa�o z�o, przemoc, rozpusta. B�g postanowi� je zniszczy�. Powiedzia� o tym Abra- hamowi, kt�ry bardzo chcia� ocali� miasta ze wzgl�du na swego brata Lota i jego rodzin�. B�g obieca� mu, �e je�li w miastach tych znajdzie dziesi�ciu sprawiedliwych, b�d� one ocalone. "Sodoma i Gomora" to nieporz�dek, ba�agan, centrum z�a, miejsce rozpusty, przemocy, niesprawiedliwo�ci. wdowi grosz - Jezus opowiada� zebranym t�umom przypowie��. W synagodze ludzie sk�adali ofiary; by�y to r�ne dary ze zwierz�t, pieni�dze, zazwy- czaj bardzo cenne przedmioty. Jedynie pewna uboga kobieta z�o�y�a najmnie- jsz� ofiar�, zaledwie jeden pieni��ek - grosz, gdy� tylko tyle mia�a. Jezus powiedzia� jednak, �e to ona da�a najwi�cej. Termin "wdowi grosz" oznacza, z�o�enie daru kosztem wielkich wyrzecze�, oddanie wszystkiego, co si� posiada. wie�a Babel - Kiedy� ludzie postanowili zbudowa� wie�� si�gaj�c� samego nieba, aby dor�wna� Bogu. B�g postanowi� nie dopu�ci� do zako�czenia tej pracy i pomiesza� ludziom j�zyki tak, �e nie mogli si� porozumie�. "Wie�a Babel" to niemo�no�� porozumienia si�, niezgodno�� w dzia�aniu, planach. zamieni� si� w s�up soli - W Sodomie i Gomorze B�g nie znalaz� dziesi�ciu sprawiedliwych. Wys�a� wi�c anio�a do Lota, aby ucieka� z miasta. W trakcie ucieczki �ona Lota, wbrew zakazom, obejrza�a si� i zosta�a zamieniona w s�up soli. "Zamieni� si� w s�up soli" to znieruchomie� ze strachu, bardzo si� prze- straszy�, "skamienie�" z przera�enia. Pytania kontrolne 1. Kiedy powsta�a "Biblia" i kto j� napisa�? 2. Jakimi gatunkami literackimi pos�uguje si� "Pismo �wi�te"? 3. Czym charakteryzuje si� j�zyk "Biblii"? 4. Na czym polega artyzm "Biblii"? 5. Co wiesz o t�umaczeniach "Biblii" na j�zyki narodowe? 6. Co to jest poemat opisowy? 7. Jak zbudowany jest poemat o stworzeniu �wiata? 8. Czemu s�u�y opisowo�� tego fragmentu? 9. Por�wnaj mitologiczne i biblijne pochodzenie �wiata. 10. Kim s� bogowie mitologiczni - kim jest B�g w "Ksi�dze Rodzaju"? 11. Om�w biblijne i mitologiczne pochodzenie cz�owieka. 12. Co to s� psalmy i jak mo�emy je podzieli�? 13. Zainteresowanie psalmami w p�niejszych epokach. 14. Jaki temat ��czy psalmy 1 i 12? 15. Na czym polega paralelizm psalm�w 1 i 12? 16. Om�w j�zyk tych psalm�w. 17. Por�wnaj psalm 8 z opisem stworzenia �wiata w "Ksi�dze Rodzaju". 18. Kim byli prorocy? 19. Om�w cechy charakterystyczne wypowiedzi prorockiej. 20. Jakimi obrazami pos�uguje si� w swych proroctwach Izajasz? 21. Jak podkre�lona zosta�a rytmiczno�� proroctw? 22. Jak� wizj� Mesjasza przekazuje Izajasz? 23. W "Pie�ni nad Pie�niami" wyznacz cztery sensy biblijne. 24. Dlaczego zmys�owy tekst "Pie�ni nad Pie�niami" interpretujemy jako tekst mistyczny? 25. Jak autor biblijny opisuje Oblubienic� i Oblubie�ca? Czemu s�u�� u�y- te por�wnania? 26. Przeanalizuj zwi�zki "Pie�ni nad Pie�niami" z "Ksi�g� Rodzaju". 27