- Mo�ecie si� uda� - powiedzia� wsuwaj�c j� do mojej kennkarty i podaj�c mi to wszystko podejrzliwie, jakby si� ba�, �e co� z tego musz� zgubi� po drodze...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Otworzy�em drzwi, nad kt�rymi wci�� jeszcze wisia� dzwonek, zderzy�em si� z ch�opin� w ko�uchu, przepu�ci�em go i wyszed�em na ulic�. Przed bram� "Korony" sta� teraz sowiecki �azik z oszronionymi szybami. Szofer w barankowej czapce bawi� si� rysowaniem na nich k�eczek i romb�w. Wartownik z pistoletem maszynowym na piersiach przyjrza� mi si� przez szeroko�� jezdni i kiwn�� palcem. Zbli�y�em si� i poda�em mu sam� przepustk�. - A dowodzik? - zachrypia� poruszaj�c z trudno�ci� zaschni�tymi od mrozu wargami. Por�wna� moj� twarz z fotografi�, przylepion� w kennkarcie, i nie oddaj�c mi ani tego, ani tamtego, cofn�� si� do bramy i przycisn�� guzik nocnego dzwonka. Czekaj�c, a� kto� zjawi si� na to wezwanie zerka�em ostro�nie w g��b podw�rka. By�o niedu�e, z dw�ch stron zamkni�te niskimi skrzyd�ami hotelu, a z trzeciej kusym pa�acykiem o bardzo w�skich oknach. Pa�acyk by� jednopi�trowy, do�� dok�adnie obt�uczony z tynku i pozbawiony jakichkolwiek ozd�b. Nie mia� nawet w�asnego wjazdu na podw�rze i musia� korzysta� ze wsp�lnej bramy z "Koron�". Przed jego oknami, tu� obok �elaznego trzepaka na dywany, sta�a ta sama wojskowa ci�ar�wka, kt�r� widzia�em zbli�aj�c si� tutaj od rynku. Jaki� �o�nierz toczy� ku niej blaszan� beczk� z paliwem, najprawdopodobniej z rop�. W tle za �o�nierzem wida� by�o przypr�szon� �niegiem niemieck� amfibi� z brezentowym daszkiem, a jeszcze dalej rz�d murowanych stajen, zamienionych w czasie wojny na gara�e albo warsztaty; zamyka�y one podw�rze od ty�u. Tymczasem oszklone drzwi hotelu uchyli�y si� i ze �rodka wyjrza� cz�owiek w samym swetrze, przepasanym na biodrach szerokim rzemieniem. Z prawej strony, przypi�ta troch� na niemieck� mod��, ko�ysa�a mu si� ci�ka kabura z pistoletem. Wartownik poda� mu moj� kennkart� razem z przepustk� i co� mrukn��. Teraz z kolei tamten obejrza� mnie bez pardonu - wszyscy mnie tutaj ogl�dali bez pardonu jak konia - i skin�� g�ow�. Zanurzy�em si� w dudni�ce zimno bramy i skr�ci�em do wej�cia. Cz�owiek w swetrze pom�g� mi odgarn�� zat�uszczon� kotar� z pluszu i zatrzasn�� za mn� drzwi. Znalaz�em si� w ciasnym holu, kt�ry kiedy� by� recepcj� i zarazem portierni� "Korony". Kr�ci�o si� tu wielu ludzi, cywilnych i mundurowych, a wi�kszo�� z nich by�a bardzo zdenerwowana i rozmawia�a ze sob� niezwykle g�o�no. Najwi�kszy ha�as panowa� wok� pulpitu, nad kt�rym wisia�a jeszcze deska na klucze. Za pulpitem siedzia� zgarbiony pocztowiec bez czapki i gor�czkowo przek�ada� kolorowe wtyczki w malutkiej hotelowej centralce, pokrzykuj�c raz po raz "momencik", a czasami tak�e "mamient". M�j przewodnik przytrzyma� mnie za rami� i rozejrzawszy si� powiedzia�: - Tu sobie sta�cie, no. Jak kto� b�dzie szed� na g�r�, to was we�mie. - A gdzie to jest? Mo�e sam m�g�bym trafi�? - Jak kto� b�dzie szed� - powt�rzy� puszczaj�c moje pytanie mimo uszu - to was we�mie. - I zaczepnie doda�: - Sami to sobie mo�ecie chodzi� po lesie. Jasne? Kiwn��em g�ow� i opar�em si� plecami o pulpit. Tr�ci�em przy tym niechc�cy jak�� nisk�, starsz� kobiet� o niby - siwych, a w rzeczywisto�ci woskowo��tych w�osach. Ta obejrza�a si� i nagle skubn�a mnie za r�kaw: - Kochasiu, mo�e ty jeste� "Si�a i �wiat�o"? Co? Chod� ze mn�, zobaczysz ten nasz przekl�ty sierociniec. M�wi� ci, zap�aczesz! - Nie zap�acze - mrukn�� m�czyzna w swetrze. - Zap�acze! - M�wi� wam, �e nie zap�acze, bo to wcale nie ten. Przywo�a� gestem jakiego� wyrostka o bardzo cienkich r�kach i nogach, a r�wnocze�nie zbyt czerwonych wypiekach na zag�odzonej twarzy. - Nie idziesz na g�r�? - zapyta�, a us�yszawszy, �e idzie, poda� mu moje papiery i dorzuci�: - Do rolnego - a potem od razu przesta� si� mn� interesowa�. Wyrostek u�miechn�� si�, machn�� do mnie r�k� i bez s�owa wbieg� na �elazne, a�urowe schody, przeskakuj�c po trzy stopnie na raz. By�em w znacznie gorszej formie od niego i zasapa�em si� pr�buj�c dotrzyma� mu kroku. Nie zwr�ci� na to uwagi, odwrotnie, lecia� ju� niby ptak przez korytarz, pokryty wydeptanym chodnikiem z kokosa, a� odemkn�� jakie� drzwi - jedne z wielu drzwi, znajduj�cych si� na tym pi�trze - i wrzuciwszy tam m�j dow�d razem z przepustk� zawo�a� "do was", a potem od razu znikn��. Wszed�em do pokoju, kt�ry musia� by� kiedy� jednym z lepszych numer�w, a mo�e nawet apartament�w "Korony". Mia� dwa okna, zamykane na staro�wieckie klamki z mosi�dzu, marmurow� umywalni� z dwoma kranami i uschni�t� albo po prostu zmarzni�t� palm� w glazurowanej donicy. Ale teraz by�o tu zwyk�e, cho� troch� prowizoryczne biuro: ��ka gdzie� wyniesiono, na biedermeierowskim stole sta�a du�a maszyna do pisania, wsz�dzie le�a�o pe�no papier�w i niedopa�k�w, a na �cianie, obok trema w metalowych ramach, wisia� plakat wzywaj�cy do podzia�u ziemi obszarniczej. Zasta�em tutaj trzech ludzi, z kt�rych dwaj byli mi zupe�nie obcy. Jeden ci�ki, o kanciastej g�owie Piasta_Ko�odzieja, siedzia� w p�aszczu i grza� sobie zmarzni�te r�ce szklank� paruj�cej herbaty. Ten nie odzywa� si�, tylko s�ucha�, mrugaj�c cz�sto grubymi powiekami, jakby si� ba�, �e bez tego mrugania za�nie w ci�gu sekundy. Drugi mia� chud� twarz o zepsutych z�bach i m�wi�c b�yska� stalowymi p�ytkami tanich koron. No a trzeci to by� w�a�nie Tatar