Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
DZIECKO NIEPEŁNOSPRAWNE W RODZINIE I PRZEDSZKOLU ODDZIAŁYWANIA WYCHOWAWCZE RODZINY W PIERWSZYCH LATACH ŻYCIA DZIECKA , Rola rodziny w wychowaniu małego dziecka ^wydaje się być bez- sporna i jak podkreśla wielu teoretyków (M. Ziemska, 1973, H. Izdeb- ska, 1961, 1967, i in.), najbardziej wrażliwe na oddziaływanie rodziny 104 jest dziecko w wieku przedszkolnym. Rodzice nie zawsze wiedzą, jak po- stępować z dzieckiem, nie zawsze stosują właściwe metody, ale, jak stwierdza H. Izdebska (op. cit.), ostatecznie najbardziej decydującym czynnikiem wychowawczym jest postępowanie rodziców, ich reakcje na niepowodzenia i radości, sposób zachowania się, ubierania itp. Rola i znaczenie rodziny wzrastają (o czym pisze H. Borzyszkowska, 1979), gdy chodzi o wychowanie dziecka upośledzonego. Wzrastają wów- czas także trudności w realizacji funkcji wychowawczej, pojawiają się specyficzne zadania, jak np.: ?— konieczność zrozumienia przez rodziców, iż dziecko upośledzone odczuwa takie same potrzeby jak jego normalnie rozwijające się rodzeń- stwo {potrzeba miłości, bezpieczeństwa, przynależności do rodziny itp.); — zrozumienie, że dziecko upośledzone potrzebuje od rodziców spe- cyficznej pomocy w rozstrzyganiu problemów wypływających z ograni- czeń, jakie niesie ze sobą upośledzenie; — konieczność akceptacji dziecka takim, jakie ono jest (z brakami i ograniczonymi możliwościami rozwoju); • — jak najwcześniejsze zorganizowanie pracy nad rewalidacją dziec- ka. Działalność rodziców, którzy pierwsi podejmują się pracy nad rewali- dacją dziecka niepełnosprawnego, nie może być żywiołowa i nie ukierun- kowana. Rodzicom trzeba przyjść z pomocą, trzeba udzielić niezbędnych informacji tuż po urodzeniu się dziecka, by mogli jak najwłaściwiej zor- ganizować opiekę i wychowanie. Gdy dziecko znajdzie się w przedszkolu, często znacznie oddalonym od domu, rodzice muszą nadal realnie i ak- tywnie uczestniczyć w procesie wychowania poprzez współdziałanie z na- uczycielami i wychowawcami. ZADANIA PRZEDSZKOLA W REWALIDACJI . DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO Placówki wychowania przedszkolnego w obecnym systemie oświato- wym stanowią jego fundamentalne i pierwsze ogniwo. W wychowaniu przedszkolnym obserwuje się, na całym świecie, następujące tendencje: — organizowanie dzieciom tego okresu życia; powołuje się w tym celu specjalne placówki; — wzmacnianie wpływu rodziny na dziecko, dbanie o moralną atmo- sferę rodziny, troska o jej byt. Zgodnie z ustawą z 15.VII.1963 r. również dzieciom niepełnospraw- nym organizuje się specjalne przedszkola i szkoły. Proces wychowania dziecka, także dziecka upośledzonego, obejmuje wychowanie zdrowotne, społeczno-moralne, estetyczne, umysłowe i techniczne. Placówki wychowania przedszkolnego spełniają następujące funkcje: 105 opiekuńczą, wychowawczą, stymulującą, czyli ogólnorozwojową i kom- pensacyjną (wyrównywanie różnych braków), a do ich głównych zadań należy: — wszechstronne wychowanie dziecka; — zapewnienie dzieciom opieki i prawidłowego rozwoju; — przygotowanie do podjęcia nauki w szkole; — współpraca z rodziną i środowiskiem. To pierwsze bardzo szeroko pojęte zadanie zapewnienia dzieciom wszechstronnego wychowania obejmuje między innymi zadanie szczegó- łowe, jakim jest przyswojenie dzieciom wielu sprawności związanych z potrzebami życia codziennego, a więc wdrażanie do samoobsługi. Po- nadto w wychowaniu dzieci upośledzonych, jak podkreśla O. Lipkowski (1979), należy dążyć do: — maksymalnego rozwijania tych sił 'biologicznych, zadatków i cech, które są najmniej uszkodzone; — wzmacniania i usprawniania uszkodzonych sfer psychicznych lub fizycznych; w. — wyrównywania i zastępowania deficytów biologicznych i rozwojo- wych. Są to pewne drogowskazy ukierunkowujące działalność dydaktyczno- - wychowawczą przedszkoli specjalnych