Pozosta�e zosta�y z�o�one w opactwie w Cerisy, kt�re Robert Wspania�y obdarza� szczeg�lnym uczuciem...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Wilhelm mia� zaledwie osiem lat, gdy umar� ojciec. Od tego czasu up�yn�o lat szesna�cie. Dziecko wyros�o na rycerza, kt�rego wszyscy podziwiali za odwag�. Sam kr�l Henryk przekona� si� o tym podczas bitwy pod Val_l~es_$dunes latem 1047 roku. Przynios�a ona zwyci�stwo armii francuskiej i normandzkiej nad zbuntowanymi oddzia�ami, kt�rych dow�dcy chcieli usun�� m�odego ksi�cia. Wyj�tkowo gwa�towna bitwa trwa�a zaledwie par� godzin, ale wielu rycerzy straci�o w niej �ycie. Kr�l, wyrzucony z siod�a przez piechura, uratowa� si� dzi�ki swej mocnej kolczudze i dzi�ki pomocy Wilhelma, kt�ry nie zawaha� si� poder�n�� gard�a �o�nierzowi Renoufa z Briquessart, gdy rzuci� si� na niego. Pomimo tego �wiadectwa odwagi i wierno�ci Henryk wci�� czu� nienawi�� i nieufno�� do tego, kt�rego by� opiekunem. Wilhelm za� nie ufa� nikomu, gdy� nauczy� si� za m�odu, �e �aden ksi�� nie mo�e na nikim polega�, a on sam najmniej. Ponadto irytowa�a go nadzwyczaj zniewie�cia�o�� kr�la. Na dodatek, �eby jeszcze bardziej pog��bi� ich wzajemn� nienawi��, przypadek sprawi�, �e cz�owiek, kt�rym potajemnie gardzi�, by� m�em kobiety doskonalszej i pi�kniejszej ni� wszystkie inne. Zatopiony w swych my�lach nie us�ysza� pytania kr�la. - O czym my�lisz, Wilhelmie? Jeste� gdzie� daleko? - Wybacz mi, Henryku... - Pyta�em, kiedy zamierzasz po�lubi� moj� siostrzenic�, Matyld�? Ksi�� wci�� by� daleko my�lami i spojrza� ze zdziwieniem na kr�la. - Czy zapomnia�e� ju� o swym przyrzeczeniu? - spyta� gniewnie Henryk. Matylda skry�a si� w ramionach kr�lowej, kt�ra przyciska�a do siebie jej dr��ce cia�o. - Oczywi�cie, �e nie! Kocham Matyld� i spieszno mi, by zosta�a moj� �on�. - Mimo braku zgody papie�a i biskup�w? - Jestem pos�usznym synem Ko�cio�a i pierwszy wykonam polecenia mego pasterza, je�li tylko s� one sprawiedliwe i s�uszne. Co za� si� tyczy mego ma��e�stwa, to decyzja Rzymu jest nies�uszna. Nie ma wi�c mowy, abym si� jej podporz�dkowa�. Cesarz nie b�dzie rz�dzi� w Normandii. - S�usznie powiedzia�e�, a sojusz mi�dzy Francj�, Normandi� i Flandri� musi trzyma� naszych wrog�w na dystans. Dobrze by by�o, gdyby ten zwi�zek by� zawarty jeszcze przed ko�cem roku. - Henryku, sam wyznacz termin. - Co my�licie o miesi�cu winobrania? - spyta� Henryk, zwracaj�c si� do siostry i szwagra. - Je�li Wilhelm si� zgadza, to data ta mi odpowiada - powiedzia� Baldwin z Flandrii. - Odpowiada mi jak najbardziej. A co na to pani Matylda? Przytulona do Anny dziewczyna patrzy�a na wybranego dla niej m�a, kt�rego pokocha�a od pierwszej chwili. - Panie, je�li tobie odpowiada ten termin, to i mnie r�wnie�. Anna u�ciska�a j�, ciesz�c si� z jej szcz�cia. Matylda wyzna�a jej sw� mi�o�� do Wilhelma, kt�rej nie �mia�a otwarcie okazywa�, boj�c si� nienawi�ci ze strony nieprzychylnego ksi�ciu otoczenia. - Zobaczysz, tw�j pierworodny b�dzie synem, s�owo Mory! Wydana tego wieczoru uczta zar�czynowa trwa�a ca�� noc. O �wicie kr�l przyszed� do �o�a kr�lowej. Rozdzia� XIII �lub Wilhelma i Matyldy Pod koniec wrze�nia 1051 roku kr�l Anglii Edward, z powodu wielkiej pobo�no�ci przezwany przez swych poddanych Wyznawc�, kaza� og�osi� arcybiskupowi Canterbury, �e w razie braku potomka w linii prostej uczyni swego bratanka Wilhelma, ksi�cia Normandii, jedynym spadkobierc� korony angielskiej. Wilhelm przyj�� t� nowin� bez specjalnego zdziwienia czy rado�ci. Zmieni�o si� tylko jedno: d�u�ej modli� si� po nieszporach. Na zamku Eu matka ksi�cia Arletta wraz ze swym m�em Hellouinem z Conteville czynili przygotowania do �lubu. W Lille Matylda mi�dzy dwoma nabo�e�stwami przymierza�a suknie, kt�re podarowa� jej ojciec. By� pi�kny i gor�cy pa�dziernik, a na dworze Flandrii panowa� klimat k��tni, z�orzecze�, nag�ej ciszy i z�o�liwo�ci, co ci��y�o na wszystkich. Ze wzgl�d�w politycznych hrabia Baldwin u�yczy� go�ciny hrabiemu Wessex i jego dw�m synom, Gyrthowi i Tostiemu, kt�rych wygna� kr�l Anglii Edward. Co wi�cej, odda� r�k� swej przyrodniej siostry, Judith, porywczemu Tostiemu. Matylda nie lubi�a tych Sas�w, kt�rzy du�o pili, k��cili si� i uganiali za jej dworkami a� do komnat niewie�cich. Jej matka Adela podziela�a t� antypati� i bez przerwy namawia�a m�a, by odes�a� ich z powrotem do domu. - Moja droga, prawo azylu to rzecz �wi�ta. Nie by�bym dobrym rycerzem, gdybym odm�wi� im swej go�ciny. Nie zawracaj mi tym g�owy. Wilhelmowi �pieszno by�o do �lubu. Chcia� wybra� si� na wojn� przeciw hrabiemu Andegawenii Gotfrydowi Martelowi, kt�ry zagarn�� jego twierdz� w Alen~con i Domfront. Ponagla� wi�c hrabiego Flandrii, by mu przys�a� jak najszybciej Matyld�. Orszak wioz�cy narzeczon� wraz z jej matk� i ojcem wyruszy� w ko�cu z Lille. Pose� normandzki czeka� na nich na granicy ksi�stwa