Problem ten mo�na rozwi�za� w trojaki spos�b, w zale�no�ci od tego, jak zorganizowany jest aparat "centrum rz�du" i jakie s� jego podstawowe zadania...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Zadania te dadz� si� podzieli� na dwie kategorie: jedn� - bardziej "neutraln�", apo�ityczn�, jak� jest czuwanie nad przebiegiem procedur decyzyjnych (przygotowawczych, uzgodnieniowych itp.) oraz koordynowanie dzia�alno�ci administracji centralnej, i drug� - typowo polityczn�, w postaci wypracowywania propozycji w sferze polityki i czuwania nad realizacj� po�ityki przyj�tej przez premiera i rz�d~9. Pierwszy spos�b organizacji "centrum rz�du" polega na powierzeniu, niemal w ca�o�ci, przygotowania decyzji szefa rz�du oraz rz�du in corpore, jak r�wnie� kontroli ich realizacji, fachowemu zespo�owi sta�ych urz�dnik�w, przy minimalnej roli niewielkiego zespo�u osobistych doradc�w politycznych szefa rz�du. Jest to model tradycyjnie przyj�ty w Niemczech, gdzie aparatem pomocniczym szefa rz�du i ca�ego rz�du jest Urz�d Kanclerza Federalnego (Bundeskanzleramt), Urz�d ten, warto zaznaczy�, jest ogromn� jednostk� organizacyjn�, zatrudniaj�ca ~9 Zastosowane tu rozr�nienie, zgodne zreszt� z terminologi� wcze�niej stosowan�, dostosowan� do tradycji j�zykowej kontynentu europejskiego, przej�te zostato w znacznej mierze z godne_ uwagi pracy wybitnego francuskiego przedstawiciela por�wnawczej nauki administracji, Gerarda Timsita (Adm�r:istration et Etats: Etude comparee, Pary� 1987, s. 61 i nast.). Warto jednak zauwa�y�, �e w krajach anglosaskich podobny charakter ma rozr�nienie, obce j�zykom kontynentalnym, aparatu zajmuj�cego si� policy (w znaczeniu "dzia�ania lub post�powania zgodnie z rozwag� i ocem korzy�ci b�d� rozwa�anego z tego punktu widzenia") i aparatu "politycznego" (polit�cal - w zna~ czeniu zwi�zanego ze sfer� polityki; w kwestii znacze� tych s��w, por. Websters Encycloped�c Unabridged Dictionary of the English Language, New York 1989, s. l 1 l3). ponad pi�ciuset funkcjonariuszy; co wi�cej, r�wnolegle dzia�a jeszcze liczniejs (ponad siedmiuset pracownik�w) Urz�d Prasy i Informacji. Urz�dem Kancler` skim kieruje szef, z regu�y w randze ministra federalnego, przy pomocy dw�c ministr�w stanu oraz sze�ciu dyrektor�w generalnychz�. Kanclerz ma natomia do pomocy niewielki w�asny urz�d, organizacyjnie wy��czony z Urz�du Kancler skiego, sk�adaj�cy si� z dw�ch cz�ci: urz�du prywatnego, gdzie zatrudnieni s jego osobi�ci doradcy, oraz kom�rki ds. pr�b i petycji. Charakterystyczn� cech� RFN jest jednak nie tylko wielko�� Urz�du Kanc~ lerskiego i jego urz�dniczy charakter (przy, podkre�lanym w innym miejscu, pc>~ litycznym statusie i charakterze pracy najwy�szych urz�dnik�w). Zaznaczy� bo-~; wiem trzeba inn� jeszcze cech�, z kt�rej zreszt� w du�ym stopniu wyp�ywaj~ cechy poprzednie. Idzie o faktyczne ograniczenie zada� Urz�du do koordyns:i; eji, bez szerszego podejmowania kwestii bardziej politycznych, kt�re s� za�atwi~~ ne poza jego strukturami, co nie oznacza, �e bez udzia�u jego szef�w, kt�rzy s~` r�wnie� osobisto�ciami politycznymi. Po wt�re, mo�na oddzieli� zadania typu administracyjnego i prawniczego;�' wymagaj�ce fachowej wiedzy i rutyny, powierzaj�c je sta�emu aparatowi` urz�dniczemu - od zada� typu politycznego, powierzonych osobnej jednoste~ organizacyjnej, z�o�onej z os�b powo�anych na zasadzie zaufania po�itycznego: Jest to zarazem rozdzia� zada� koordynacyjnych i zada� w sferze kszta�towania polityki, a tak�e czuwania nad wcieleniem jej w �ycie. Rozwi�zanie takie wyst�-, puje - i to ju� od kilkudziesi�ciu lat - we Francji. Jednostk� fachow� i sta�� jest Sekretariat Generalny Rz�du, a jednostk� polityczn�- Gabinet Premiera. Sekretariat Rz�du, jak wynika to nazwy, stanowi kom�rk� obs�ugow~ i premiera, i ca�ego rz�du. Zwi�zany jest jednak ca�kowicie z premierem. Podlega mu, na bie��co pomagaj�c w wykonywaniu konstytucyjnych zada� kierowania dzia�alno�ci� rz�du. Z tego powodu szef Sekretariatu - Sekretarz Generalny Rz�-`; du co najmniej raz dziennie spotyka si� z premierem. Podstawowym zadaniem Sekretariatu jest, jak okre�li� to jeden z autor�w francuskich, "zapewnienie intendentury i regularno�ci dzia�ania rz�du". Sekretariat zatrudnia do pi��dziesi�ciu pracownik�w merytorycznych. Wszyscy oni maj� status w�a�ciwy pa�stwowej s�u�bie cywilnej. Zmieniaj� si� bardzo rzadko. Od 1944 r. funkcjonowa�y we Franeji trzy r�ne systemy konstytucyjne, by�o siedmiu prezydent�w i prawie czterdziestu premier�w - a tylko o�miu Sekretarzy Generalnych. Poprzedni Sekretarz Generalny, warto zauwa�y�; przesta� pe�ni� t� funkcj�, poniewa� zosta� powo�any na stanowisko wiceprzewodnicz�cego Rady Stanu - najwy�sze w administracji francuskiej stanowisko o charakterze fachowym, a nie politycznym. Z� Dyrektorzy generalni zajmuj� si� sprawami: (1) administracji, wewn�trznymi i prawnymi, (2) zagranicznymi obrony i bezpiecze�stwa, (3) polityki spo�ecznej, ochrony �rodowiska, transportu, rolnictwa i bada� naukowych, (4) polityki gospodarczej i finansowej, (5) analiz spo�ecznych i politycznych, (6) s�u�b wywiadu. Ze wzgl�du na du�� rol� Sekretariatu w uzgadnianiu i redagowaniu akt�w normatywnych, w praktyce zar�wno Sekretarz Genera�ny, wyst�puj�cy jako g��wny doradca prawny premiera, jak i jego zast�pca - w osobie Dyrektora Sekretariatu, s� cz�onkami Rady Stanu, najbardziej powa�anego z "wielkich korpus�w pa�stwowych". Sekretarz Generalny Rz�du odgrywa r�wnie� - tym razem wsp�lnie z Sekretarzem Generalnym Urz�du Prezydenckiego - powa�n� rol� w przygotowywaniu cotygodniowych posiedze� Rady Ministr�w, jak r�wnie� sporz�dza protoko�y z jej obrad. Czasem nazywa si� go "pami�ci� pa�stwa", co okazuje si� szczeg�lnie istotne w okresie powa�nych zmian politycznych (co mia�o miejsce w 1958 r. i w 1981 r.). Po to, by mog�o doj�� do podj�cia decyzji przez premiera lub Rad� Ministr�w, sekretarz organizuje czynno�ci uzgadniaj�ce, �ci�le wsp�pracuj�c w tym zakresie z dyrektorem gabinetu premiera, zajmuj�cym si� stron� merytoryczn�