Przed wielu, wielu laty...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Co oznacza�o s�owo �wiele", nie mo�na by�o ustali�, poniewa� ten Zapotek nie potrafi� liczy�. Wyja�ni� jednak dodatkowo, �e w tamtym czasie trwa�a wielka wojna. Fakt zab�jstwa nie by�by niczym nadzwyczajnym, lecz zdumiewaj�co przedstawia�y si� okoliczno�ci, w jakich mor- derstwo zosta�o pope�nione. Oto Indianin wyzna�, �e wraz z kilkoma swymi pobratymcami bra� udzia� w jakiej� wyprawie w g��b Sierra M�dre Occidental. Wyprawa kierowana by�a przez cudzoziemc�w, s�abo w�adaj�cych hiszpa�skim, i przez Kreol�w. Indianie zostali .zwerbowani na wypraw� przez Kreol�w za wynagrodzeniem tak dla nich wysokim, �e zgodzili si� opu�ci� swe rodzinne strony i pow�drowa� daleko na p�noc. Podobno, jak opowiada� Indianin, odkryli w g�rach jakie� olbrzymie skarby, lecz przynios�y one nieszcz�cie znalazcom. Cudzoziemcy zapragn�li przyw�aszczy� je wy��cznie sobie. Dosz�o do b�jki z Kreolami. Jeden z cudzoziemc�w zosta� zabity, drugi � uciek�. Nieco p�niej Kreole r�wnie� si� pok��cili przy podziale skarb�w i wezwali na pomoc Indian, jedni przeciw drugim. Sko�czy�o si� na tym, �e biedni i ciemni Zapotecy zorientowali si� wreszcie, jak� warto�� posiadaj� znalezione przedmioty, i zaatakowali Kreol�w, kt�rzy nier�wn� walk� przyp�acili �yciem. W�wczas to w�a�nie spowiadaj�cy si� Indianin zabi� jednego z bia�ych. Rzecz nigdy nie zosta�aby ujawniona, gdyby nie ciekawo�� spowiednika. Zapyta�, co sk�ada�o si� na znalezio- ny �skarb". Umieraj�cy odpar�, �e by�y to przedmioty ze z�ota i srebra: nausznice, naszyjniki, bransolety i jakie� figurki ludzi i zwierz�t. Zapotecy mieli zamiar zabra� to wszystko, lecz tego samego dnia, w kt�rym zgin�li Kreole, powr�ci� samotny cudzoziemiec. Zaczai� si�, a gdy Indianie beztrosko spali, ukrad� im bro�. Rankiem kaza� im wsi�� na konie i rusza� w powrotn� drog�. Pos�uchali, lecz zawr�cili po kilku godzinach, licz�c na to, �e cudzoziemiec odjecha� nie zabrawszy wszyst- kich �skarb�w". Srodze si� zawiedli. Powita�y ich kule. Uzbrojony cudzoziemiec czuwa�, rani� jednego z Indian, a reszt� zmusi� do rejterady. Tym razem towarzyszy�, w pewnej odleg�o�ci, grupie Zapotek�w. Opu�ci� j� dopiero o zmierzchu. Nast�pnego dnia przep�dzeni usi�owali raz jeszcze spr�bowa� szcz�cia, lecz zmylili drog�. Zrezygnowali wi�c i powr�cili w rodzinne strony. Spowiednik uzyska� zgod� umieraj�cego na przekazanie tych informacji w�adzom, co te� zosta�o dokonane. Pocz�to szuka� india�skich uczestnik�w wyprawy, lecz bezskutecznie. Wida� Zapotecy przestraszyli si� i nikt ani s��wkiem nie zdradzi�, �e wie cokolwiek o tej sprawie. W ko�cu urz�dnicy administracji doszli do wniosku, �e opowie�� przekazana ksi�dzu by�a jedynie chorobliwym majaczeniem i... spraw� uznali za zako�czon�. To ju� ca�a historia, se�ores. Przed paru laty w�tpi�am w jej prawdziwo��. Teraz sk�onna jestem przypuszcza�, �e tkwi w niej ziarno prawdy. � Czy to ma jaki� zwi�zek z map�? � zapyta� Karol. � Tak. Pa�ska mapa, doktorze � zwr�ci�a si� do mnie � wygl�da na map� u�ywan� podczas tamtej wyprawy. �wiadczy�yby o tym pewne szczeg�y... � Przypuszczenie czy pewno��? � zagadn��em. � Co� po�redniego. Zapomnia�am wspomnie� o dro- biazgu, przecie� niezwykle wa�nym. Zapotek m�wi� ksi�dzu, �e jeden z cudzoziemc�w mia� wielki papier, kt�ry zawsze nosi� przy sobie i z kt�rym ostatecznie uciek�. To mia� by� Francuz. Indianin doda�, �e cudzoziemiec co� tam wci�� znaczy� na papierze. � A wi�c przypuszcza pani, �e nabyta przeze mnie mapa jest identyczna z u�ywan� przez Francuza? Skin�a g�ow�. Karol wsta� z krzes�a i spojrza� na roz�o�ony arkusz. � Poprawki s� naniesione atramentem � powiedzia�. � Chyba si� nie myl�? � Oczywi�cie, �e to atrament � odpar�em. � Masz jakie w�tpliwo�ci? � Mam. Kt� wozi na tak d�ug� w�dr�wk� pi�ro i atrament? � Przypuszczam, �e najpierw poprawki narysowano o��wkiem. Dopiero p�niej utrwalono je atramentem. � Nie dostrzegam ani �ladu o��wka. � To o niczym nie �wiadczy. Przecie� min�y dwa- dzie�cia trzy lata! Bo poprawki mia�y by� wykonane w 1865 roku, jak wynika z opowie�ci se�ory. Siady o��wka musia�y znikn�� dowodzi�em. � Przypu��my � zauwa�y� sceptycznym tonem Karol. � Jak jednak wyt�umaczy� w�dr�wk� mapy z p�nocnego Meksyku a� po Milwaukee? Co mia� do roboty tajemniczy Francuz nad jeziorem Michigan? � Zaiste, Karolu, zbyt wielu wymagasz odpowiedzi. Mo�e ten Francuz pochodzi� z Kanady i tam powraca�? Mo�e map� kto� ukrad�? � Se�or Gordon � wtr�ci�a si� gospodyni � r�ne w�tpliwo�ci mo�na by rozstrzygn�� dopiero po przybyciu na miejsce oznaczone na mapie. Lecz w jaki spos�b mapa zaw�drowa�a tak daleko na p�noc, tego si� chyba nigdy nie dowiemy. � Sprawdzi�! � wykrzykn�� niespodziewanie hacjender. � To doskona�a my�l. Zamierza�em panom pokaza� szmat naszego kraju, a Zachodnia Sierra jest pi�kna i obfituje w zwierzyn�. Jed�my tam! Nic nie stracimy, je�li mapa oka�e si� pomy�k�. Zapolujemy i obejrzymy ciekawe strony. � To brzmi zach�caj�co � zauwa�y� Karol. � Czy to jednak mo�liwe w obecnej sytuacji? � My�li pan o Robledo? Herszt nie �yje, a banda rozbita. � Hm... prawda, jednak wydaje mi si�, �e nie powinien pan opuszcza� teraz hacjendy. Licho nie �pi. � Istotnie � wtr�ci�a si� se�ora Concepcion. � Przez jaki� czas powinni�my tu pozosta�. Tr�jka naszych najlepszych zwiadowc�w-vaquer�w ruszy�a w �lad za uciekaj�cymi, aby zbada�, dok�d si� udali. Musimy poczeka� na ich powr�t. Dostrzeg�em, jak Bede poruszy� si� niespokojnie