- Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
- Ale być może jest tak, że te wszystkie rzeczy, o których zakładam, że nimi nie jestem, bo ich nie znam, faktycznie wcale nie są czymś różnym ode mnie takiego, jakiego znam...
- Tam widziałam — ach jak często — jakeś przechodził z postawą i wejrzeniem, które mnie oczarowały, i przy tem oknie stałam onego nieszczęsnego dnia, kiedy poraz pierwszy...
- Pojmuję że wam wiele o to chodzić musi, abym się okazał słabym, żebym się zaparł własnego życia, żebyście później wyznania moje drukować mogli i pokazać mnie światu...
- Nie mogłem zrozumieć powodu tego uczucia, ale ogarniał mnie lęk i udręka, jak gdyby groziło mi bliskie nieszczęście, jak gdyby ktoś drogi mi cierpiał i wzywał mojej...
- Te słowa wprawiły mnie w konsternację; chociaż bowiem podczas tamtych mrocznych dni często myślałem o Françoise, to moje rozważania miały raczej postać milczących...
- – Och, nie jesteś wcale lepszy od niej! Jacy z was obojga hipokryci! Ale ja nie jestem westalką! Nie możecie mnie pogrzebać żywcem tylko dlatego, że pokochałam mężczyznę! Nie...
- Colin zdawał już sobie sprawę, że porażka w walce zapaśniczej kosztowała mnie więcej niż oddanie kilku setów tenisa podczas weekendowego meczu ze znajomymi...
- Przyznam, iż cały ten przegląd gospodarczy znudził mnie, lecz skoro Karol — może pod wpływem własnych doświadczeń na farmie — tak bardzo interesował się sprawą, uzbroiłem się w...
- Do wyjątków należał przygotowany przeze mnie i w małym nakładzie wydany wybór jego „fragmentów antropologicznych" (aż po ważny list o godności kobiety Mulieris dignitatem)'...
- Jak krew świętego Januarego, a niech mnie! Co za zabawny zbieg okoliczności! Prawda? Przecież to dokładnie ten sam gest, którym obracają tamtą ampułkę, żeby sprawdzić,...
Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
Kropiwnicki. Powiedział, że generał Storożenko oświadczył mu, że dla mnie nie ma innego ratunku, jak tylko prosić komisję, żeby przyjęła prośbę moją o przyjęcie mnie na służbę do wojska. Dowiódłbym tym sposobem, że żałuję swego postępku. Bolesna dla mnie była ta propozycja. Odpowiedziałem więc, że do wojska wcale nie mam ochoty i nic też nie popełniłem takiego, za co miałbym być tak okrutnie ukarany. Jeżeli chciałem podróżować kosztem rządu austriackiego, to za to już jestem okropnie ukarany. Pan Kropiwnicki był niezadowolony z mojej odpowiedzi, powiedział mi: „Kiedy dobrych rad nie słuchasz, rób, jak ci się podoba". Więcej nie miałem już żadnych odwiedzin, później dowiedziałem się, że moją biedną matkę długo zwodzono, łudząc obietnicami widzenia się ze mną, w końcu wyłajano bezbożnie, dodając, że wychowała dwóch synów łotrów, a na koniec kazano wyjechać z Warszawy. Siostrę Zofię, która bawiła dla kuracji jakiś czas w Warszawie, także zbywano obietnicami, w końcu impertynencjami. W październiku wezwany byłem do generała Borusznikowa, komendanta Cytadeli. Gdym przybył, generał winszował mi wolności, kazał pójść do placmajora, obrachówać się z odebranych pieniędzy. Dziwił mnie konwój tak mocny, tj. żandarm i dwóch żołnierzy z karabinami. Zdawało mi się zbytecznym z taką ostrożnością kogoś na wolność wyprowadzać. Z placmajorem obrachunek był krótki, ten oświadczył mi, że mam się udać do Ratusza, skąd mam być uwolniony. Byłem bardzo osłabiony i pieszo do Ratusza nie zaszedłbym, na moją prośbę sprowadzono dorożkę. Do dorożki wsiadł ze mną żandarm, a jednego żołnierza pomieścił za dorożką. Zabawna była karykatura wyprawy na wolność. Po przybyciu do Ratusza przyprowadzony zostałem do policmajstra Storożenki, gdzie odczytano mi dekret ks. Paskiewicza, że za tajne przejście granicy i związek z wychodźcami skazany jestem w sołdaty na Kaukaz z wysługą. Wtedy dopiero zmiarkowałem, jaką mnie wolnością obdarzają. Więzienie chwilowe zamienili na nieograniczoną niewolę. Smutny koniec po tylu okropnych cierpieniach, ale cóż było robić, trzeba było ulec okrutnej przemocy. Zaprowadzono mnie do komisji poboru wojskowego dla zmierzenia i sformułowania stanu służby. Jakiś doktor (podobno Szturmer) z szyderstwem po rusku mówił: „Dwie nogi, dwie ręce, dwa oczy, nos, uszy, głowa, chorosz sołdat budet". Stan służby sformułowano i odesłano mnie do więzienia na Ratuszu. Tu odwiedziło mnie kilku dawnych znajomych. Między nimi był Arent z Konstantym Arkuszewskim, który chciał mi dać jakieś wsparcie, ale ja spodziewając się coś otrzymać od krewnych na drogę, nie przyjąłem nic, poprosiłem, aby wspomógł towarzysza mej niedoli, niejakiego Bbnawenturę Kozłowskiego z Krakowa, aresztowanego za wiefsze, który nikogo znajomego w Warszawie nie miał i pieszo miał być wysłany do Krakowa. Aniela Lange, siostra moja cioteczna, odwiedzając mnie dała mi 80 złotych polskich, nazbieranych między krewnymi i znajomymi, i to był jedyny fundusz na drogę na Kaukaz. Wreszcie któregoś dnia znowuż zaprowadzono mnie do Cytadeli i osadzono w dziedzińcu tymże samym, gdzie dawniej były koszary, przeznaczone dla rekrutów. Stąd dnia 18 listopada 1838 roku wyprawiono nas na Pragę, a stamtąd w ubiorze żołnierskim, w towarzystwie kilku rekrutów i kilku zbiegów i zbrodniarzy, wysłano nas pieszo ku Brześciowi Litewskiemu. V Droga na Kaukaz Co się wówczas działo we mnie, jakie czułem ściśnięcie serca, jakie tęskne i rozpaczliwe myśli mnie ogarniały, ten tylko jest w stanie dokładnie pojąć, kto sam czegoś podobnego doświadczył. Krewni opuścili mnie w chwili najgodniejszej współczucia i pocieszenia, spodziewałem się od nich więcej serca. Wtedy to najbardziej potrzebowałem choć jednego serca, czującego mą niedolę,- które przyjęłoby łzę uronioną nad okropnym losem. Nie było nikogo! Trzeba było przywołać na pomoc całą moc duszy, żeby nie upaść pod brzemieniem nieszczęścia, żeby objawami słabości nie ucieszyć naigrawającego się wroga, trzeba było w milczeniu połknąć łzę, doświadczając zupełnej goryczy życia