Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
Czajkowskij 1936, przetłumaczona na wiele języków obcych. Z Chodasiewiczem rozwiodła się w 1932. W czasie BIERIEZOWSKI Fieoktist Aleksiejewicz 68 wojny przebywała w okupowanej przez Niemców części Francji, w 1947 wzięła rozwód z drugim mężem, N. Makiejewem. W 1950 przeniosła się do USA, gdzie wykładała na wielu uniwersytetach. W 1958-68 wchodziła w skład redakcji almanachu "Mosty". Równocześnie występowała jako krytyk, a także publikowała swoje kolejne wiersze i prozę. Najważniejszym jej dziełem jest autobiograficzna księga Kursiw mój 1972 (Kursywa moja), wydana w przekładzie na język angielski w 1969, która na skutek subiektywizmu charakterystyk wielu emigrantów, wywołała ostre zarzuty krytyków, m.in. R. Gula, wykazującego wadliwość owych opinii zarówno w aspekcie czysto ludzkim, jak i faktograficznym. Utwór ten reprezentował twórczość B. w ZSRR w 1988. Swoje utwory poetyckie, powstałe w ciągu 60 z górą lat twórczości, zebrała dopiero w tomiku Stichi 1984 (Wiersze). W końcu lat 80. i na początku 90. jej dzieła dzięki przekładom na język francuski i niemiecki wznowiono w 20 krajach. Do 1990 mieszkała w Princeton, potem w Filadelfii. • Zasługa B. dla literatury rosyjskiej polega głównie na tym, że jako temat wiodący swej twórczości obrała losy Rosjan na emigracji. Akcja jej powieści Poslednije i pierwyje koncentruje się wokół prób rosyjskich emigrantów, pracujących w fabrykach paryskich, przesiedlenia się na południe Francji. Fabuła następnych powieści B., podejmujących głównie problematykę miłosną, w odróżnieniu od poprzednich nie jest już tak przeciążona pretensjonalną wieloplano-wością i wzorowaniem się na Dostojewskim. Główną postacią powieści Akkompaniator-sza 1935 (Akompaniatorka) jest młoda kobieta, skrzywdzona przez los najpierw w Petersburgu, później w Moskwie i Paryżu. Wartość psychologicznie wiernego ukazania kobiecej duszy, tak częstego w twórczości B., obniża nazbyt wyraźnie eksponowana w konstrukcji fabuły tendencja autorska. Jej powieść Pamiati Szlimana 1958 (Pamięci Szlimana), której akcja została przeniesiona do roku 1984, pod względem sposobu przedstawienia rzeczywistości zbliża się do groteski. Bohaterowie utworu, uzależnieni od maszyn, dotkliwie odczuwają skutki postępu cywilizacyjnego i przeludnienia. W powieści Ludi i łoży 1986 (Ludzie i loże), opierając się na szczegółowych badaniach i osobistych doświadczeniach, B. opisuje rosyjską masonerię XX wieku w kraju i na wygnaniu w Paryżu. Podkreślając, że pierwiastki transcendentne jej nie interesują, B. nasyca swe utwory przede wszystkim opisami zjawisk negatywnych. EmR, Fo, HRL, Ka91, KLE, MERSL, Wy75, Wy82. Dz.: Poslednije i pierwyje. Roman iż emigrantskoj żyzni, Paris 1930; Powielitielnica, Berlin 1932; Akkompaniatorsza, Sowr. Zap. 1935.58 i Awrora 1990.2; Czajkowskij. Istorija odinokoj żyzni, Berlin 1936; Borodin, tamże 1938; Bież zakuta, Paris 1938; Oblegczenije uczasti, tamże 1949; Mys bur', NŻ 1950.24 - 1951.27; Władisław Chodasiewicz, russkij poet 1886-1939, Grani 1951.12; Pamiati Szlimana, Mosty 1958.1; Maleńkaja diewoczka, tamże 1962.9 i Sowr. Dram. 1991.2; Kursiw mój, Miinchen 1972, 1983 i Wopr. Lit. 1988.9-11; Źe-leznaja zenszczina, NY 1981 i DN 1989.8-12; Stichi 1921-83, NY 1984; Ludi i loży, tamże 1986 i Wopr. Lit. 1990-94, 1991.7. Lit.: J. Bakunina, Czisła 1932.6; L. Sawieijew, Sowr. Zap. 1938.67; D. Knut, Ruś. Zap. 1938.10; G. Struwe, Russkaja litieratura w izgnanii, NY 1956, s. 292-94; R. Gul, NŻ 1970.99; L. Hecht, SEEJ 1988.3; I. Janskaja, Moskowskije Nowosti 1989. 29.1; A. Czagin, LG 1989. 19.4; F. Miedwie-diew, Kniżnoje Obozrienije 1989.1.9; M. Miejłach, RM 1989.20.10; K. Stromberg, SZ 1989.14.11 i 1990.2.4.6; Wywiad: LG 1989.17.5. BIERIEZOWSKI Fieoktist Aleksiejewicz, 13.(1.)1.1877 Omsk-6.4.1952 Moskwa, prozaik. Syn uczestnika wojny rosyjsko-turec-kiej w 1877-78. Pracował jako robotnik w fabryce, drukarz i telegrafista na kolei. Kierował także chórem cerkiewnym. W 1904 wstąpił do partii socjaldemokratów i rozpoczął działalność rewolucyjną. Od 1918 był działaczem partyjnym i dziennikarzem na Syberii, w 1922 uczestniczył w zakładaniu czasopisma "Sibirskije Ogni", a w 69 BIESZENKOWSKA Olga Jurjewna 1924 przeniósł się do Moskwy i zajął się wyłącznie pracą literacką. Od 1934 był stałym przewodniczącym komisji rewizyjnej ZP ZSRR. Jego utwory od czasu do czasu wznawiano. Jako prozaik debiutował B. w 1900 w jednej z omskich gazet. W powieści Mat' 1923 (Matka) opisał życie związanej z podziemiem rewolucyjnym kobiety rosyjskiej, w świadomości której toczy się walka między uczuciem odpowiedzialności za sprawę a tradycyjnymi układami rodzinnymi. Te same zagadnienia poruszał w innych utworach, m.in. w powieści Babji tropy 1928 (Babskie ścieżki), której akcja toczy się na Syberii przed i po bolszewickim przewrocie. Od początku lat 30. pisał niewiele, ograniczając się głównie do krótkich form prozatorskich. KLE, MERSL, Ni, RP89, RSPP1, Dz.: Mat', 1925, wyd. 2, poszerz. 1925; Warwara, 1926; Tajożnyje zastrielszcziki, 1926, 1955; Babji tropy, 1928,1986. Sobr. TOCZ. w 5-ti tt., 1928-30 (ukazały się t. l i 3). Lit.: P. Migrieckij, w: Sobr. socz., t. l, 1928; A. Szafir, NM 1928.7; A. Niecwietajewa, 1958; A. Biegajew, Sibirskije Ogni 1967.3; F.A.B. K 100-letiju so dnia roidienija, 1976 (bibliogr.). BIERIOZKO Gieorgij Siergiejewicz, 7.9. (25.8.)1905 Wilno - 2.11.1982 Moskwa, prozaik. Syn nauczyciela. Jako 14-letni chłopiec ochotniczo brał udział w wojnie domowej. W 1927 ukończył studia etnologiczne na uniwersytecie w Moskwie