Noc by�a ciep�a i z dach�w sp�ywa�y strugi wody...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Trzymaj�c si� pod r�k�, nie wiadomo kiedy znale�li si� nad Wis��. U st�p ich pluska�a woda. Gdzie� w oddali b�yszcza�y �wiate�ka. - K�pieli... co? - wybe�kota� Lucjan. - Nie... za ciemno... jutro... poza tym jestem... eh, czysty. - Zjedzenia... tu... co�... nie ma, nie ma. Szli z powrotem w g�r�. Na Krakowskim Przedmie�ciu wa��sa�y si� prostytutki. Zatrzymali si� przed jedn�. Dziadzia pocz�� do niej m�wi� co�, co mia�o na�ladowa� j�zyk francuski. M�wi� d�ugo, taczaj�c si� przed ni� w miejscu. - Ale� panie, ja nic nie rozumiem - powiedzia�a dziewczyna. - To.... si� naucz... cholero. Dziewczyna odesz�a tanecznym krokiem. Poszli dalej. Na rogu Koziej i Krakowskiego Przedmie�cia sta� w�zek z gor�cymi kie�baskami. M�czyzna w kapeluszu na g�owie i wystaj�cym spod palta bia�ym kitlu zagl�da� do buchaj�cego par� wn�trza. Zatrzymali si�. Dziadzia, staraj�c si� utrzyma� r�wnowag� cia�a i j�zyka, zacz�� m�wi� z patosem: - Nocny.. bez snu... nocny cz�owieku... co karmisz zab��kanych... wyg�odzonych trudami... nocy bezsennej... kt� ci wynagrodzi twe po�wi�cenie? Ochch. Tam w g�rze czeka ci� nagroda... wszystkie w�zki w niebie... b�d� nale�a�y do ciebie. Sama... samatary:.. sumartery... samatyra... saramatytaninie... samarytani... Ech. B�g ci� wysowicie. - Daj nam po kie�basce. Jedli z apetytem, a dobry cz�owiek nak�ada� im co chwila nowe porcje. Potem za��da� sze�ciu z�otych. Dziadzia wr�czy� mu pieni�dze wraz z b�ogos�awie�stwem. Ruszyli dalej. T�ukli si� po ciemnych, opustosza�ych ulicach, a� w ko�cu jeden zgubi� drugiego. Szukali si� gorliwie do �witu, a� w ko�cu wytrze�wiony i zniech�cony Lucjan poszed� do domu. Zasta� Dziadzi� przed bram�, prowadz�cego dysput� ze str�em nocnym, by�a to nawet ostra, polityczna sprzeczka. Weszli na g�r� i po up�ywie kwadransa dostali si� do alkowy. Le�eli na swoich ��kach. Lucjan ju� zasypia�, gdy us�ysza� dr��cy, monotonny g�os Dziadzi: - Widz�... widz� armi� olbrzymi�. Najpierw jedzie butelka szampa�skiego... potem adiutanci... sze�� butelek Martela... potem czw�rkami jarz�biak... wi�ni�wka... starka... i inne gatunkowe... Potem przerwa i znowu�... czysta... spirytus... winka r�ne. W ko�cu oddzia� sanitarny... aspirynki Bayera... woda sodawa i r�ne takie, na potem... Lucjanie, jutro powiem ci wszystko. �pisz. Ochhohoho, Bo�e... Bo�e. Zasn�li. `pk- `tc Rozdzia� Vi `tc Nasta�o lato. Wpad�o w miasto i zgubi�o sw� urod�. Podkre�la�o swym s�o�cem szarzyzn� dom�w, a ten sam wietrzyk, co koj�co porusza� zbo�e i wszelk� zielono�� poza granicami miasta, tutaj obsypywa� kurzem spotnia�ych przechodni�w, czyni� harce ze �mieciami i lekcewa��co ociera� si� o rachityczne drzewka. W mieszkaniu na Nowiniarskiej panowa�o teraz przykre gor�co, a zapach sk�r z do�u wpada� przez otwarte okna. Studenci chodzili p�nago i uczyli si� z t�pym uporem. Edward chodzi� rano do kostnicy, kraja� nieboszczyk�w, wraca� zdenerwowany, pisa� wypracowania i przez reszt� dnia przeszkadza� kolegom, wyk��caj�c si� z nimi. Dziadzia wcale nie wyjecha�, co zreszt� wszyscy przewidywali. T�umaczy� to niech�ci� do "szargania si� po �wiecie". Lucjan jednak widzia� po jego minie, �e po prostu nie m�g� sobie znale�� miejsca. Ci�gn�y si� wi�c dni pos�pne, z rzadka przetykane pija�stwami, ubogie i beznadziejne. Dziadzia zmarnia� i �y� wi�cej ni� skromnie, ca�ymi dniami le�a� na ��ku, w absolutnym lenistwie i abnegacji. Trafia�y mu si� czasem zam�wienia na artyku� lub nowel�, lecz nigdy ich nie wype�nia� i �y� groszami wy�udzanymi od rodziny. Lucjan przer�nymi sposobami stara� si� na k�oni� go do pracy. Podsuwa� mu wieczorami papier i o��wek, ze s�owami: "Je�li nie napiszesz trzech stron przynajmniej, powiem twojej ciotce, �e woale nie masz dziecka, na kt�rego utrzymanie daje ci pieni�dze". Szanta� ten nie robi� jednak na Dziadzi wra�enia, poniewa� by� cz�sto powtarzany, a gro�ba nigdy nie wype�niona. Tak wi�c �y� z dnia na dzie� i powiada�, �e "obmy�la plany na przysz�o��". Lucjan pisa� powie��. By� to jednak wysi�ek zbyt wielki na nik�e mo�liwo�ci m�odzie�ca. Zabra� si� do sprawy, kt�r� zna� tylko z obserwacji. Zabrn�� mimo woli w jakie� komplikacje psychologiczne swych bohater�w, nie m�g�, czy nie umia� wyci�gn�� z tego logicznych konsekwencji i coraz bardziej traci� wiar� w sw� prac�. Dla zarobku pisa� "nie mia� g�owy", wobec czego jada� rzadko i pali� pod�e papierosy