W Gda�sku natomiast w oficynie Lex powstaje wa�ny dla wszystkich szukaj�cych wykazu aktualnie obowi�zuj�cych akt�w normatywnych spis z dziedziny prawa, kt�ry zwyczajowo...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

..]". Dziedzina literaturoznawstwa ma w Polsce rozbudowany i logicznie uporz�dkowany zbi�r bibliografii. Niema�y w tym udzia� mia�y inicjatywy indywidualnych badaczy. Orientacj� w �r�d�ach bibliograficznych umo�liwia filologom kilka om�wie� o funkcji bibliografii bibliografii i podr�cznika teorii bibliografii, b�d� typu �guide to reference books", gdy� tworzone opracowania znacznie przekraczaj� metodyczne ramy historii bibliografii oraz przewodnika bibliograficznego. Nie tylko informuj� one o tytu�ach bibliografii, lecz tak�e wskazuj� podstawowe synte- 288 zy historycznoliterackie, encyklopedie, s�owniki biograficzne i terminologiczne, m�wi� o specjalizacji muze�w literackich oraz charakteryzuj� zasoby bibliotek. Wz�r podr�cznikowego i dokumentacyjnego uj�cia informacji niezb�dnych poloni�cie opracowa� Jerzy Starnawski, profesor Uniwersytetu ��dzkiego, autor trzech kolejnych edycji dzie�a, z kt�rych ostatnie ukaza�o si� jako Warsztat bibliograficzny historyka literatury polskiej (Na tle dyscyplin pokrewnych) (Warszawa 1982). Przegl�dem wa�niejszych bibliografii obcych i polskich odnosz�cych si� do literatur staro�ytnych i nowo�ytnych jest J. Starnawskiego Warsztat bibliograficzny historyka literatur obcych (Warszawa 1988). Do tej grupy opracowa� nale�y doda� Jadwigi Czachowskiej i Romana Lotha Przewodnik polonisty. Bibliografie, biblioteki, muzea literackie (wyd. 3, Warszawa 1989). Autorzy bibliografii literaturoznawstwa, a tak�e si�gaj�cy po bibliografi� tej dziedziny, musz� pami�ta� o tym, �e zar�wno w przesz�o�ci, jak i wsp�cze�nie zmienia si� rozumienie poj�cia �literatura". Niegdy� identyfikowano je z og�em pi�miennictwa (czego dowodem F. Bentkow-skiego Historia literatury), lecz i dzi� rozszerza si� pole zainteresowa�, m�wi�c o paraliteraturze. M�wi si� te� o literaturze na wiele sposob�w: tworz�c zbi�r utwor�w ^znanych w danej epoce za literackie i wyliczaj�c ich tytu�y; ponadto przedstawia literatur�, ukazuj�c histori� pr�d�w literackich, cech charakterystycznych dla poszczeg�lnych epok, preferowane rodzaje i gatunki literackich. Zwraca si� uwag� na kanony literatury poczytnej, stereotypy literackie, tematy i w�tki, obiegi literackie, odbiorc� wirtualnego i empirycznego oraz poziomy odbioru i recepcj�. W strukturze dziedziny uwzgl�dnia si� metodologi� dyscypliny (i jej zwi�zki z filozofi�, psychologi�, socjologi�, histori� kultury i o�wiaty); histori� literatury, teori� i krytyk� literack�; j�zykoznawstwo, nauki pomocnicze, tekstologi� i edytorstwo; zwi�zki literatury z teatrologi�, fil-moznawstwem, czy teori� komunikacji spo�ecznej. Literaturoznawstwo wymaga tworzenia bibliografii retrospektywnych, ujmuj�cych ca�o�� spraw dyscypliny w jej historycznej zmienno�ci, s�ownik�w biobibliograficznych referuj�cych dane o pisarzach, osobowych bibliografii podmiotowo-przedmiotowych poszczeg�lnych pisarzy, bibliografii wybranych gatunk�w literackich, bibliografii literackiej zawarto�ci czasopism, bibliografii literatury dla dzieci, bibliografii przek�ad�w literatury na j�zyki obce, a tak�e innych rodzaj�w bibliografii, wspomagaj�cych poznanie kultury literackiej, badanie literatury oraz j�zyka narodowego70. 70 Niekt�re z tych kategorii, nie om�wione w tym miejscu - zob. J. Starnawski: Warsztat bibliograficzny historyka literatury polskiej. Wyd. 3. Warszawa 1982. 289 Instytut Bada� Literackich PAN w Warszawie jest organizatorem warsztatu teoretycznego dla znawc�w literatury, ale prace bibliograficzne z dziedziny literaturoznawstwa podejmowane s� w r�nych o�rodkach, gdy� badaniom literatury towarzyszy� musi odpowiedni warsztat pomocniczy. Nawi�zuj�c do dzie�a G. Korbuta, po II wojnie �wiatowej z inspiracji Kazimierza Budzyka podj�to zespo�owy wysi�ek opracowania retrospektywnej Bibliografii literatury polskiej �Nowy Korbut" (druk zapocz�tkowano w 1958 r.). Dzie�o to uzyska�o chronologi� podmiotow� od pocz�tk�w pi�miennictwa do roku 1918