� Panie Rearden, chcia�bym z panem porozmawia�...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

� Mia� zmieniony, cho� dziwnie stanowczy g�os. � Wal. � Chcia�bym pana o co� zapyta�. � Twarz ch�opaka by�a uroczysta i spi�ta. � Chc�, �eby pan wiedzia�, �e wiem, i� powinien mi pan odm�wi�, ale i tak zapytam, a... a je�li to zarozumialstwo, niech mnie pan wy�le do diab�a. � W porz�dku. Pr�buj. � Panie Rearden, da�by mi pan prac�? � Wysi�ek, by to zabrzmia�o normalnie, zdradza�, �e ma za sob� wiele dni wewn�trznej walki. � Chc� rzuci� obecne zaj�cie i i�� do pracy. To znaczy, do normalnej pracy � w hutnictwie, jak kiedy� zamierza�em. Chc� zarabia� na siebie. Mam dosy� bycia pluskw�. Rearden nie m�g� si� powstrzyma� od u�miechu i przypomnienia mu tonem cytatu: � Po co u�ywa� takich s��w, Niepewniku? Je�li nie b�dziemy u�ywa� brzydkich s��w, brzydota nie b�dzie istnie� i... � Zobaczy� jednak na twarzy ch�opca rozpaczliw� szczero�� i umilk�, powa�niej�c. � M�wi� serio, panie Rearden. Wiem, co to s�owo znaczy, i jest to w�a�ciwe s�owo. Mam dosy� brania pa�skich pieni�dzy za to, �e nie robi� nic z wyj�tkiem uniemo�liwiania panu ich zarabiania. Wiem, �e dla takich drani jak ja ka�dy, kto dzi� pracuje, jest frajerem, ale... niech to diabli, z dwojga z�ego ju� wol� by� frajerem! � Ostatnie s�owa wykrzycza�. � Przepraszam, panie Rearden � powiedzia� matowym g�osem, odwracaj�c wzrok. Po chwili kontynuowa� drewnianym, beznami�tnym tonem: � Nie chc� d�u�ej ci�gn�� tego szwindlu z zast�pc� dyrektora do spraw dystrybucji. Nie wiem, czy mia�by pan ze mnie wielki po�ytek, mam dyplom w dziedzinie metalurgii, ale on nie jest nawet wart papieru, na kt�rym go wydrukowano. My�l� jednak, �e nauczy�em si� troch� na temat tej roboty w ci�gu dw�ch lat pobytu tutaj � wi�c gdyby m�g� mnie pan w og�le wykorzysta�, jako zamiatacza albo usuwacza z�omu, cokolwiek, w czym mi pan zaufa, powiem im, gdzie maj� sobie wsadzi� stanowisko zast�pcy dyrektora, i zaczn� pracowa� dla pana, jutro, w przysz�ym tygodniu, w tej chwili czy kiedykolwiek. � Nie patrzy� Reardenowi w oczy, nie jak kto�, kto si� boi, lecz jakby nie mia� do tego prawa. � Dlaczego ba�e� si� mnie zapyta�? � rzek� �agodnie Rearden. Ch�opak zerkn�� na niego z oburzonym zdziwieniem, jakby odpowied� by�a oczywista. � Bo je�li po tym, jak tu zacz��em, co robi�em i jak� mam funkcj�, Przychodz� prosi� pana o przys�ug�, powinien mi pan da� w z�by! � Rzeczywi�cie du�o si� nauczy�e� w ci�gu tych dw�ch lat. � Nie, ja... � Spojrza� na Reardena, zrozumia�, odwr�ci� wzrok i powiedzia� g�ucho: � Tak... je�li to ma pan na my�li. � Pos�uchaj, dzieciaku, da�bym ci prac� od zaraz i powierzy�bym ci wa�niejsze zadanie ni� rola zamiatacza, gdyby to ode mnie zale�a�o. Ale czy zapomnia�e� o Radzie Unifikacji? Nie wolno mi ci� zatrudni�, a tobie nie wolno rzuci� pracy. Jasne, ludzie odchodz� ca�y czas i zatrudniamy innych pod fa�szywymi nazwiskami, i preparujemy dokumenty, w kt�rych jest napisane, �e pracuj� tu od lat. Wiesz o tym i dzi�ki za trzymanie g�by na k��dk�. Czy jednak s�dzisz, �e gdybym w ten spos�b zatrudni� ciebie, twoi przyjaciele z Waszyngtonu przeoczyliby to? Ch�opak powoli pokr�ci� g�ow�. � S�dzisz, �e gdyby� odszed� ze s�u�by u nich, by zosta� zamiataczem, nie zrozumieliby twoich pobudek? Ch�opak przytakn��. � Pozwoliliby ci odej��? Ch�opak pokr�ci� g�ow�. Po chwili rzek� z pos�pnym zdziwieniem: � W og�le o tym nie pomy�la�em, panie Rearden. Zapomnia�em o nich. My�la�em o tym, czy mnie pan zechce, i jedyne, co si� liczy�o, to by�a pa�ska decyzja. � Wiem. � I... i w rzeczywisto�ci tylko ona si� liczy. � Tak, Niepewniku, w rzeczywisto�ci. Niespodziewanie na twarzy ch�opaka zago�ci� sm�tny u�miech. � Zdaje si�, �e jestem bardziej przygwo�d�ony ni� jakikolwiek frajer. � Tak. Jedyne, co m�g�by� zrobi�, to zwr�ci� si� do Rady Unifikacji z pro�b� o zmian� pracy. Popr� twoje podanie, je�li si� zdecydujesz � ale nie s�dz�, by wydali zgod�. Nie s�dz�, by pozwolili ci dla mnie pracowa�. � Nie. Nie pozwol�. � Je�li odpowiednio pokombinujesz, mo�e pozwol� ci pracowa� dla jakiego� innego producenta stali. � Nie! Nie chc� pracowa� gdzie indziej! Nie chc� st�d odej��! � Sta� wpatrzony w niewidzialn� mgie�k� deszczu ponad wydobywaj�cymi si� z piec�w p�omieniami. Po chwili rzek� cicho: � Ju� wol� zosta� uwi�zany. Ju� wol� by� delegatem grabie�c�w. Poza tym, gdybym odszed�, diabli wiedz�, jakiego drania by tu panu przydzielili na moje miejsce! � Odwr�ci� si�. � Oni co� na pana knuj�, panie Rearden. Nie wiem co, ale maj� zamiar z czym� wyskoczy�. � Z czym? � Nie mam poj�cia. Ale od tygodni obserwuj� ka�dy wakat, ka�d� dezercj�, i wciskaj� tu swoich ludzi. Dziwnych ludzi � zbir�w jakich�. kt�rzy chyba nigdy dot�d nie widzieli huty �elaza. Dosta�em rozkazy. �eby zwerbowa� tylu �naszych ch�opc�w�, ilu tylko si� da. Nie chcie� powiedzie� po co. Nie mam poj�cia, co kombinuj�. Pr�bowa�em co� z nich wycisn��, ale si� nie da�o. My�l�, �e ju� mi nie ufaj�. Zatraci�em odpowiednie podej�cie. Wiem tylko, �e szykuj� tu jak�� rozr�b�. � Dzi�ki za ostrze�enie. � B�d� pr�bowa� si� czego� dowiedzie�. Za wszelk� cen� b�d� si� stara� dowiedzie� na czas. � Odwr�ci� si� gwa�townie i chcia� odej��, ale si� zatrzyma�. � Panie Rearden, gdyby to od pana zale�a�o, zatrudni�by mnie pan? � Z przyjemno�ci� i od zaraz. � Dzi�kuj�, panie Rearden � odrzek� cicho i uroczy�cie, po czym oddali� si�. Rearden spogl�da� za nim, widz�c, z rozdzieraj�cym u�miechem lito�ci, co ten eks-relatywista, eks- pragmatyk, eks-amoralista zabiera ze sob� na pocieszenie. Jedenastego wrze�nia po po�udniu zerwa� si� przew�d miedziany w Minnesocie, zatrzymuj�c ta�my podno�nika ziarna na ma�ej stacyjce Taggart Transcontinental. Potop pszenicy p�yn�� autostradami, drogami, opuszczonymi wiejskimi �cie�kami, opr�niaj�c tysi�ce akr�w roli na p�kaj�cych w szwach stacjach