Albo swoje wyobra�enia o nim...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Tym, kt�rzy znaj� Memphis, moje miasto wyda si� niepoko- j�co znajome. Lecz po chwili nieoczekiwanie jeszcze bardziej niepokoj�co obce. Radz� wi�c, �eby uwa�ali je za Luxor, a nie Memphis. Za wy��czn� w�asno�� Jamesa Jonesa, kt�ry bierze te� za to na siebie pe�n� od- powiedzialno��". Kr�tkie wyja�nienie w sprawie epilogu. Na stronie 609 s� trzy gwiazdki. Do tego miejsca doprowadzi� Jones rozdzia� 31. Na podstawie jego w�asnych my�li i wypowiedzi odtworzy�em i spisa�em szczeg�owo zamierzenia, jakie mia� w zwi�zku z braku- j�cymi rozdzia�ami. Nie w��czy�em tam nic, czego sobie wyra�nie nie �yczy�. Ostatni, wydzielony fragment epi- logu to w�asne s�owa Autora, spisane z nagrania mag- netofonowego dokonanego zaledwie kilka dni przed jego �mierci�. Willie Morris Bridgehampton, Long bland 28 maja 1977 Wst�p Autora Prac� nad Gwizdem rozpocz��em w roku 1968, ale pocz�tki tej ksi��ki s� znacznie wcze�niejsze. Jej pomys� przyszed� mi do g�owy ju� w roku 1947, kiedy po raz pierwszy pisa�em do Maxwella Perkinsa o moich boha- terach, Wardenie i Prewitcie, i o ksi��ce, kt�r� chc� napisa� o II wojnie �wiatowej. Przyst�puj�c do pisania St�d do wieczno�ci, nie maj�cej jeszcze pod�wczas tytu�u, zamierza�em opisa� losy moich postaci pocz�wszy od s�u�by w czasach pokojowych, przez Guadalcanal i No- w� Georgi� do powrotu ich, rannych, do Stan�w. A wi�c w czasie odpowiadaj�cym moim w�asnym wojskowym do�wiadczeniom. Jednak�e na d�ugo przed dotarciem do po�owy dzie�a zda�em sobie spraw� z niewykonalno�ci tak ambitnego zamierzenia. Nie pozwala�y na to zar�wno wymogi powie�ciowej dramaturgii, jak i same rozmiary takiej ksi��ki. I w�wczas przyszed� mi do g�owy pomys� trylogii. Jej cz�ci� mia�a by�, nie maj�ca jeszcze tytu�u i nie obmy�lona, powie�� Gwizd. Tak wi�c, kiedy w jakie� jedena�cie lat p�niej zabra�em si� do pisania Cienkiej czerwonej linii, plan trylogii by� ju� gotowy. Gwizd zosta� pomy�lany jako jej trzecia cz��. Kt�r� oczywi�cie by� powinien. Od samego pocz�tku 13 chcia�em, aby ka�da z powie�ci tej trylogii stanowi�a samodzieln� ca�o��. W takim sensie, w jakim nie s� nimi, na przyk�ad, trzy powie�ci Johna Dos Passosa, tworz�ce jego pi�kn� trylogi� USA. 42 r�wnole�nik, Rok 1919 i Ci�kie pieni�dze nie s� samodzielnymi powie�- ciami. USA to jedna d�uga powie��, a nie trylogia. Zamierza�em napisa� trzeci� cz�� zaraz po uko�- czeniu Cienkiej czerwonej linii. Na przeszkodzie stan�y mi jednak inne utwory, inne powie�ci. Ilekro� od- k�ada�em na bok jej pisanie, to pomys� powie�ci bardziej dojrzewa�. Dlatego za ka�dym razem, gdy do niej wraca�em, musia�em zaczyna� od nowa. To eksperymen- towanie ze stylami i narracj� prowadzon� z r�nych punkt�w widzenia mia�o wp�yw na sam proces pisania. Na jeden z problem�w zwi�zanych z pisaniem trylogii natkn��em si� w roku 1959, zaraz po rozpocz�ciu pracy nad Cienk� czerwon� lini�. Pierwotnie - najpierw w po- wie�ci, potem w trylogii - g��wne postacie, takie jak sier�ant sztabowy Warden, szeregowy Prewitt czy pluto- nowy Stark, mia�y wyst�powa� we wszystkich cz�ciach. Niestety, dramaturgiczna struktura, a nawet powiem wi�cej: duch pierwszej powie�ci wymaga�y, �eby Prewitt zgin��. Gdyby bowiem nie zgin��, os�abi�oby to przes�anie tej ksi��ki. Po wyja�nieniu w�tpliwo�ci i napisaniu s�owa "ko- niec" w St�d do wieczno�ci, kt�rej da�em jedyne zako�- czenie, jakie ta powie�� mie� mog�a, straci�em Prewitta. Dzi� takie zmartwienie wygl�da niepowa�nie. Ale wtedy by�o inaczej. Dla Prewitta od samego pocz�tku przeznaczy�em wa�n� rol� w cz�ci drugiej i trzeciej. Nie mog�em go z g�upia frant wskrzesi�, wykorzysta� �ywego pod tym samym nazwiskiem. ) Z k�opotu tego wybawi�a mnie zmiana nazwisk bohater�w. Wszystkich. Ale zmieni�em je w taki spos�b, by zostawi� ukryty klucz, widoczne podobie�stwa do 14 nazwisk pierwotnych postaci, b�d�ce punktem odniesie- nia. Dzi� wygl�da to na proste rozwi�zanie, ale wtedy tak nie by�o