Obni�enie kwoty bazowej26 pozwoli�o na istotne zmniejszenie dotacji bud�etowej (uzupe�niaj�cej) do Funduszu Ubezpiecze� Spo�ecznych, ale doprowadzi�o (w wyniku...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Wzrastaj�ca przy okazji kolejnych waloryzacji kwota bazowa, a� do osi�gni�cia poziomu 100% przeci�tnego wynagrodzenia, spowodowa�a narastanie dysproporcji mi�dzy dawno i nowo przyznawanymi emeryturami i rentami w odniesieniu do �wiadczeniobiorc�w maj�cych r�wne zarobki i sta� ubezpieczeniowy. 5. Przej�cie do waloryzacji cenowej Ustaw� z 25 pa�dziernika 1996 r. o waloryzacji emerytur i rent oraz o zmianie niekt�rych ustaw (Dz.U. nr 136, poz. 636) wprowadzono mechanizm, kt�ry przewidywa�: � zachowanie przez emerytury i renty co najmniej ich realnej warto�ci w odniesieniu do wzrostu cen towar�w i us�ug konsumpcyjnych og�em, 23 Ze wzgl�du na to, �e zmiana stanu prawnego odnosi�a si� do zdarze� przesz�ych, kt�re w momencie ich zaistnienia by�y unormowane przez przepisy ustawy z 17 pa�dziernika 1991 r., Trybuna� Konstytucyjny w swym orzeczeniu z 19 pa�dziernika 1993 r. (K 14/92) stwierdzi� jej niezgodno�� z przepisami Konstytucji poprzez naruszenie zasady lex retro non agit. 24 Dz.U. nr 14, poz. 64 z p�n. zm. 25 Konstytucyjno�� obni�enia kwoty bazowej o 9 punkt�w procentowych przepisami ustawy bud�etowej zosta�a zakwestionowana przez Trybuna� Konstytucyjny w orzeczeniu z 17 stycznia 1995 r. (K 16/93). W wyniku tego orzeczenia Trybuna�u Konstytucyjnego zosta�a przyj�ta ustawa z 6 lipca 1995 r. o zmianie ustawy z 17 pa�dziernika 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niekt�rych ustaw (Dz.U. nr 95, poz. 473), kt�ra przewidzia�a podwy�szenie o jeden punkt procentowy wska�nika przeci�tnego wynagrodzenia w terminie ka�dej kolejnej waloryzacji az do osi�gni�cia 100% przeci�tnego wynagrodzenia. 26 Ustaw� z 10 grudnia 1993 r. o zmianie niekt�rych ustaw dotycz�cych zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U. nr 129, poz. 602) podwy�szono 1 stycznia 1994 r. kwoty najni�szych emerytur i rent, a od drugiej waloryzacji w 1994 r. podniesiono podstaw� waloryzacji, czyli tzw. kwot� bazow� do 93% przeci�tnego wynagrodzenia. 5. Przej�cie do waloryzacji cenowej 133 � oparcie wska�nika waloryzacji na rocznej prognozie wzrostu cen liczonych dla gospodarstw domowych emeryt�w i rencist�w, � mo�liwo�� okre�lenia w ustawie bud�etowej wska�nik�w waloryzacji zapewniaj�cych �wiadczeniom emerytalno-rentowym wzrost warto�ci realnej, � korekt� waloryzacji, je�eli wska�nik realnej przeci�tnej emerytury i renty w danym roku kalendarzowym jest ni�szy od przyj�tego w ustawie bud�etowej na ten rok. Na podstawie wprowadzonych powy�sz� ustaw� zasad waloryzacji emerytury i renty mia�y podlega� ju� nie okresowej, ale corocznej waloryzacji, i nie p�acowej, ale cenowej. Mia�o to s�u�y� zachowaniu ich realnej warto�ci w odniesieniu do wzrostu cen towar�w i us�ug konsumpcyjnych og�em. Za podstaw� do ustalania wysoko�ci zwaloryzowanych �wiadcze� uznano, prognozowany na dany rok, �rednioroczny wzrost cen towar�w i us�ug konsumpcyjnych. Gdy wzrost cen wyni�s�: � co najmniej 10% � emerytury waloryzowano od 1 marca i od 1 wrze�nia, � mniej ni� 10% � emerytury waloryzowano od 1 czerwca. Waloryzacja obejmowa�a emerytury i renty przyznane przed dniem okre�lonym jako termin waloryzacji. Podwy�szanie �wiadcze� nast�powa�o z urz�du. Ustalenie wysoko�ci zwaloryzowanej emerytury polega�o na pomno�eniu podstawy wymiaru podwy�szonej wska�nikiem waloryzacji27 przez wska�nik wymiaru �wiadczenia28. Zgodnie z mechanizmem wynikaj�cym z art. 88 ustawy z 17 grudnia 1998 r. 0 emeryturach i rentach z FUS emerytury i renty podlega� maj� waloryzacji w celu zachowania co najmniej ich realnej warto�ci w odniesieniu do wzrostu cen towar�w 1 us�ug konsumpcyjnych. Waloryzacj a przyj �ta przez ustaw� o emeryturach i rentach z FUS j est mechanizmem dostosowawczym dzia�aj�cym w spos�b ci�g�y. Ustalenie wysoko�ci zwaloryzowanej emerytury polega na pomno�eniu kwoty �wiadczenia i podstawy jego wymiaru przez wska�nik waloryzacji. Wska�nik waloryzacji jest r�wny wska�nikowi cen towar�w i us�ug konsumpcyjnych w okresie od roku kalendarzowego, w kt�rym przeprowadzono ostatni� waloryzacj�, do roku poprzedzaj�cego termin waloryzacji. Waloryzacji b�dzie si� dokonywa� od 1 marca roku kalendarzowego nast�puj�cego po roku kalendarzowym, w kt�rym wska�nik cen towar�w i us�ug konsumpcyjnych w okresie od roku kalendarzowego, w kt�rym by�a przeprowadzona ostatnia waloryzacja, wynosi co najmniej 105,0%29. Waloryzacji podlegaj� �wiadczenia przyznane przed dniem okre�lonym jako termin waloryzacji. wska�nik waloryzacji termin waloryzacji 27 Wska�nik waloryzacji dla ka�dego terminu waloryzacji ustalano w ustawie bud�etowej. 28 Wska�nik wymiaru �wiadczenia uzyskiwano, dziel�c kwot� emerytury przez kwot� podstawy wymiaru �wiadczenia. 29 Je�eli przez okres 2 lat kalendarzowych wska�nik nie osi�ga� 105,0%, waloryzacj� przeprowadza si� od 1 marca nast�pnego roku kalendarzowego. 134 IX