Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
Oscar to pozłacana statuetka mężczyzny, będąca przedmiotem pożądania filmowców na całym świecie. amer. Oscar, pochodzenie tej (nieoficjalnej) nazwy jest nieznane, być może wzięła się od imienia wujka Margaret Herrick, która była w latach 20. XX w. jednym z dyrektorów Akademii OSCYLOWAĆ l. 'odchylać się raz w jedną, raz w drugą stronę od pewnego punktu, zmieniając się w określonym zakresie': Kurs złotówki wobec marki oscyluje wokół dwóch złotych. 2. 'o ludziach i ich postępowaniu: skłaniać się raz w jedną, raz w drugą stronę': Oscylował między fascynacją a obojętnością wobec nowych kierunków w sztuce. 3. w fizyce 'wykonywać ruchy wahadłowe; także: drgać, falować': Wahadełko oscyluje wokół punktu równowagi. OSCYLACJA l.'wahanie się, skłanianie się raz w jedną, raz w drugą stronę': Oscylacja nastrojów. Oscylacja między miłością a nienawiścią. 2. w fizyce 'ruch drgający, falowanie, wahanie' OSCYLATOR l. 'przyrząd, który służy do wytwarzania lub utrzymywania drgań fizycznych': 2. 'spekulacyjna operacja finansowa, w której wykorzystuje się różnice w oprocentowaniu lokat kredytowych i innych walorów w różnych bankach' fr. osciller, pierwotnie tylko w fizyce, od łac. oscillare 'kołysać się, wahać' OSM 'pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 76 i masie atomowej 190,2: szaroniebieski, bardzo twardy, kruchy, trudno topliwy metal, symbol Os': Osm jest zaliczany do metali szlachetnych i używany m.in. w stopach z irydem do produkcji części do urządzeń pomiarowych. n.-lać. osmium, od gr. ósme 'zapach' OSMAŃSKI w historii 'związany z Osmanami, władcami imperium tureckiego': Imperium osmańskie. Dynastia osmańska zasiadała na tronie tureckim od końca XIII w. aż do wieku XX. () Turcy osmańscy 'początkowo: członkowie jednego z plemion tureckich, tego, z którego wywodził się w XIII w. założyciel dynastii osmańskiej, potem to samo co Turcy' od imienia Osmana I (na tronie sułtańskim 1299-1324), założyciela tureckiej dynastii OSMOZA w biologii i fizyce 'samorzutne przenikanie rozpuszczalnika z roztworu o mniejszym stężeniu do roztworu o większym stężeniu (lub z czystego rozpuszczalnika do roztworu) przez błonę półprzepuszczalną -przepuszczającą ciecz, a nieprzepuszczającą ciał w niej rozpuszczonych': Osmoza odgrywa ważną rolę w procesach biologicznych. OSMOTYCZNY w fizyce 'oparty na procesie osmozy, wynikający z niego': () Ciśnienie osmotyczne 'ciśnienie powstające na granicy rozpuszczalnika i roztworu, oddzielonych błoną półprzepuszczalną' niem. Osmose, n.-fac. osmosis, od gr. osmós 'ścisk' OSTENTACJA 'robienie czegoś na pokaz, po to, żeby zwrócić na siebie uwagę': Z ostentacją wyrzuciła hamburgera do kosza na śmieci. Nie darowałam mu ostentacji, z jaką siedział w czasie toastu na cześć mojej mamusi. OSTENTACYJNY 'pełen ostentacji, prowokacyjnie pokazowy': Ostentacyjne zachowanie. Ostentacyjne gesty zawodnika pod adresem sędziego. lać. ostentatio 'pokazywanie, ujawnianie'. OSTEOPOROZA 'przewlekłe schorzenie kości, polegające na zmniejszeniu się ich masy i-gęstości, spowodowane odwapnieniem, zaburzeniami hormonalnymi lub urazami': Na osteoporozę cierpi mniej więcej jedna trzecia kobiet po menopauzie. U osób chorych na osteoporozę zwiększa się ryzyko złamań kości. ang. osteoporosis od gr. osteon 'kość', poroś 'por' 551 OSTRACYZM OZON OSTRACYZM l. 'w starożytnych Atenach: sąd skorupkowy': Procedura ostracyzmu polegała na tym, że obywatele zgromadzeni na specjalnym zebraniu mieli udzielić odpowiedzi na pytanie, czy jest wśród nich ktoś taki, kogo należy ukarać (czasowym) wygnaniem, a następnie wypisywali imię owej osoby na specjalnych tabliczkach, skorupkach. 2. przen. 'bojkot towarzyski jakiejś osoby, odwrócenie się od niej wszystkich i nie-utrzymywanie z nią kontaktów': Książki Zenona Kosi-dowskiego poświęcone Biblii: "Opowieści biblijne" i "Opowieści ewangelistów" spowodowały, że w niektórych kręgach skazano pisarza na ostracyzm, zaś co bardziej krewcy wierni wybijali mu kamieniami okna. OSTRAK 'gliniana tabliczka, na której w starożytnej Grecji zapisywano krótkie notatki': Ostraków używano m.in. w czasie sądu skorupkowego. gr. ostrakismós od słowa óstrakon 'ostrak' OSZOŁOM pot. 'człowiek ogarnięty jakąś ideą, fanatyk, próbujący za wszelką cenę narzucić swe poglądy innym': Parlamentarne oszołomy znowu próbuj ą planować życie przeciętnemu Kowalskiemu, pouczając go, kiedy ma pracować, kiedy odpoczywać, co oglądać, a co ze wstrętem odrzucać. OSZOŁOMSTWO l. pot. 'zachowanie oszołoma': To oszołomstwo, co oni wyprawiają, nie dają ludziom spokojnie obejrzeć filmu, tylko pikietują pod kinem! l. pot. 'grupa oszołomów': Trzeba rozgonić rasistowskie oszołomstwo i nie pozwolić więcej na podobne ekscesy. 3.pot. 'głupota, bzdura': Wygadywał takie oszołomstwa, że wszyscy słuchacze wyszli z sali. od słowa: oszołomić, które w dawnych słownikach definiowane jest 'otumanić, ogłupić, odurzyć' O TEMPORA! O MORES! 'o czasy, o oby czaj e': Kobiety odkryły kolana, dzieci nie całująjuż starszych w rękę, a starsi zamiast w zaciszu domowym dni swoich dożywać, po świecie jeżdżą, o tempera! o mores!, co to się porobiło? lać