Zwarty tu��w z 4 parami kr�tkich odn�y zako�czony jest szcz�tkowym odw�okiem...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Samce pojawiaj� si� tylko jesieni�, a u niekt�rych gatunk�w brak ich zupe�nie. Rodzaj e. obejmuje 8 gatunk�w zamieszkuj�cych powierzchniowe warstwy wszystkich niemal m�rz tropikalnych i iklimatu .umiankowa-nego. W Ba�tyku �yje Evadne nordmanii. [L.Z.] Ewadna fagocytoza - proces po�erania sta�ych cz�stek pokarmu przez ikom�nk�. Cz�stki te dostaj� si� do wg��bienia zewn�trznej b�ony kom�rkowej wraz z pewn� ilo�ci� wody pocho- 5 Bezkr�gowce dz�cej ze �rodowiska zewn�trznego. Wipuklenie to nast�pnie odcina si�, tworz�c na terenie cytoplazmy zamkni�ty p�cherzyk z zawart� w nim tre�ci�, zwany wodniczk� po- fawites______________ karmow� lub fagocytaln�. Do wn�trza wodniczki dostaj� si� nast�pnie z terenu cytoplazmy enzymy trawienne, kt�re powoduj� rozk�ad pokarmu. Uzyskane w -ten spos�b proste zwi�zki, jak cukry proste i aminokwasy, s� wch�aniane do cytoplazmy przez b�on� wodniczki. W&dniczka pokarmowa po zako�czeniu procesu trawienia i wch�aniania pokarmu podp�ywa do zewn�trznej b�ony kom�nkowej, zostaje do niej ponownie w��czona, a jednocze�nie otwiera si� do �rodowiska zewn�trznego, do kt�rego wydala zawarte w niej, nie ^strawione cz�stki. .Zjawisko f. jest bardzo rozpowszechnione w�r�d pierwor tniak�w, a tak�e w 'kom�rkach wielu zwierz�t tkankowych. F. u pe�zak�w (-�-pe�zaki nagie, -�-pe�zaki skorupkowe) i w bia�ych cia�kach krwi wi��e si� z wysuwaniem szerokich niby-n�ek, kt�re oblewaj� napotkany pokarm i zamykaj� go w swym wn�trzu, (tworz�c wo-dniczk� pokarmow�. U ->-orz�s-k�w w&dnicziki takie powstaj� zawsze w tym samym miejscu kom�rki, bt�re nosi nazw� c y t o s t o m u, czyli g�by kom�rkowej. Cytostom znajduje si� najcz�ciej na 'dnie zag��bienia b�ony kom�rkowej, zwanego kieszonk� g�bow� lub peristomem. Pokarm jest nap�dzany do cytostomu przez ruch rz�sek orz�sienia cia�a b�d� przez rz�dy rz�sek dog�-bowych, kt�re cz�sto zlepiaj� si�, tworz�c tzw. b�onki dog�-bowe. R�wnie� wypr�nianie si� wodniczki pokarmowej -u orz�sk�w odbywa si� jedynie w jednym miejscu b�ony kom�rkowej, zwanym odbytem kom�rkowym (cytopyge). 0-kre�lone umiejscowienie tworzenia si� oraz wypr�niania wodniczek pokarmowych u o- rz�sk�w wynika z tego faktu, �e cytostom i cytopyge s� jedynymi rejonami powierzchni ich cia�a pokrytymi pojedyncz� b�on� kom�rkow�. Pozosta�� powierzchni� pokrywa system podw�jnych b�on, pod kt�rymi znajduje si� warstewka silnie zg�stnia�ej cytoplazmy, a tak�e uk�ady w��kien wzmacniaj�cych, co uniemo�liwia proces f. [A.J.K.] fawites (Favites) - rodzaj jamoch�on�w z rz�du -^korali madreporowych. Jego przedstawiciele wytwarzaj� mocne rurowate szkielety, w kt�rych g��b polipy wci�gaj� si� podczas odp�ywu morza, chroni�c si� w ten spos�b przed wysychaniem. Kolonie s� masywne, bu�owate, brunatno-zielonawe. F. zamieszkuj� ciep�e wody morskie. [Z.S.] figa morska {Ficus) - rodzaj mi�czak�w z rodziny Tonnidae, z rz�du -^ednoprzedsionkow-c�w. Obejmuje gatunki, kt�rych muszla wysoko�ci 10- -25 .cm ma kszta�t �wie�ego owocu figi albo gruszki. Wszystkie skr�ty muszli s� zawarte :X J(r)J g�rnej, kulistawej cz�--"'sci. Ca�a wysmuk�a cz�� dolna stanowi �cian� otaczaj�c� silnie rozwini�ty otw�r. Muszla jest 'bardzo cienka, a delikatne, pastelowe barwy pi�knie harmonizuj� z wykwintnym kszta�tem. Za �ycia �limaka wi�ksz� cz�� muszli okrywaj� silnie rozwini�te fa�dy p�aszcza. F.m. zamieszteuj� morza pe�no-s�one strefy tropikalnej i subtropikalnej. �yj� na dnie piaszczystym, na g��boko�ciach kilkunastu do stukilkudzliesi�-ciu metr�w. Poruszaj� si� szybko i sprawnie. �ywi� si� pokarmem zwierz�cym. Ich muszle bywaj� u�ywane do ozdabiania mieszka�. [T.U.l 67 foronidy filaria Bankrofta (Wuchereria bancrofti) - gatunek oble�ca z rodziny -Milarii, kt�rego formy doros�e paso�ytuj� w naczyniach ch�onnych cz�owieka. Samiec ma d�ugo�� oko�o 40 -mm l szeroko�� 0,1 mm, a samica - 80-100 mm d�ugo�ci i 0,2-0,3 mm szeroko�ci. Samica jest jajo�yworodna. Rozw�j przebiega z udzia�em �ywiciela po�redniego - r�nych komar�w (g��wnie Culex �uin�uefasciatus i Aedes pseu-doscutellaris). W ciele komar�w wyssane z krwi� larwy, tzw. -^-mikrofilarie, osi�gaj� stadium inwazyjne; ostatecznie gromadz� si� �u podstawy k�uj�cego ryjka owada. W trakcie ssania brwi przez owada mikrofilarie dostaj� si� do uk�adu krwiono�nego cz�owieka. Po dojrzeniu i kopulacji samice produkuj� ogromn� liczb� larw, kt�re w nocy przemieszczaj� si� do krwi obwodowej. Okresowo�� wyst�powania larw we krwi obwodowej (w dzie� pozostaj� prawdopodobnie w naczyniach p�uc) wi��e si� z tym, �e �ywiciele po�redni dla tego gatunku �eruj� w nocy. Prawdopodobnie na skutek stan�w zapalnych naczy� limfatycz-nych oraz ich zaczopowania przez paso�yty tworz� si� silne obrz�ki i przerost tkanek r�nych cz�ci cia�a, obj�tych procesem chorobowym, zwane s�oniowaoizn�. F.B. wyst�puje w krajach tropikalnych. [M.S.] filarie (Filariidae) - rodzina oble�c�w z gromady -^nicieni. Charakteryzuje je nitkowaty kszta�t cia�a i silni(r) uwstecz-nione narz�dy g�bowe. Otw�r g�bowy bywa ograniczony 2-4 bardzo s�abo wykszta�conymi wargami. Otw�r p�ciowy samicy znajduje si� w okolicy gardzieli. Samice rodz� �ywe larwy, tzw. -^mikrofilarie. F