Ju� ptastwo b�otne, wzm�g�szy si� we dw�jnas�b m�odym pokoleniem i oblawszy226 si� pi�knie, wabi�o do siebie my�liwych; ju� po odlocie dudka i rybitwy, niby przedniej...

Bart�omiej zasta� pokrajan� ju� ziemi� i przyj�� w opiek� swoj� pierwszy zasiew ozimy � a ja jeszcze ani jednego kroku nie da�em z ��ka. Rana, kt�r� mi w dzie� zajazdu zada� by� Murdelio, lubo by�a ostrym i nieszerokim uczyniona �elazem, w �aden spos�b zupe�nie si� nie dawa�a zagoi�; lekarze a� zachodzili w g�owy i nie mog�c da� sobie rady, powiadali, �e sztylet musia� by� zatruty. Jednak�e niebezpiecze�stwa nie by�o: w sierpniu ju� nawet obiecywali mi oni na pierwsze dni wrze�nia wyzdrowienie zupe�ne. Ja te� na nich znowu nie nalega�em tak bardzo, s�abo�� ta bowiem przy niewielkich. bole�ciach, a ustawicznym siedzeniu Zosi przy moim ��ku nie tylko nie by�a mi nadto przykr�, ale owszem, by�a ona i b�dzie jedn� z najpi�kniejszych chwil mego �ycia. Tym ci przyjemniejsze by�y one chwile mego w domu dziadkowym le�enia, ile �e poczciwe Litwiny, przekonawszy si� z �aski swojej podczas zajazdu dowodnie, �e nie jestem niegodnym ich przyja�ni i �yczliwo�ci, nie zaniedbywali mnie, ile mo�no�ci, jak najcz�ciej nawiedza�, a �e to u nich umys� tak�e weso�y i do swawoli skory, a dziadek mia� dawn� pod spichrzem piwnic�, kt�r� teraz dla pan�w braci na �cie�aj otworzy�, wi�c i nieraz tak by�o, �e w moim domu, i to przy moim ��ku, gwar by� jak przy szynkwasie � albo kiedym by� dobrej my�li, W�grzynkowi mojemu, kt�ry pomimo ran kilkunastu i ci�kiego pobicia dawno ju� by� wyzdrowia�, za siebie je spe�nia� kaza�em. I nie krzywi�a si� szlachta na to, bo wiedzia�a dobrze, �e W�grzynek jest szlachcic, a cho�by nim nie by�, to� fantazja jego, z kt�r� nad wszystkich pierwszy na zamek Murdeliona uderzy�, wart� by�a szlachectwa. 226 obla� si� � tu: obrosn�� t�uszczem. 227 otawisko � ��ka, na kt�rej ro�nie otawa, tj. trawa wyrastaj�ca po pierwszych sianokosach. 213 Zabawom onym, kt�re si� w moim odbywa�y pokoju, dziadek towarzyszy� statecznie i pi� r�wno z drugimi, a mo�e i lepiej, a kiedy wpad� w dobry humor, to powiada� szlachcie o ich ojcach i dziadach rzeczy takie, �e go s�uchali jak gdyby wieszcza lub proroka. Gintowt stary z czerwon� przez twarz pr�g� i poniewolnie podci�tymi w�sami ledwie nie codziennie do nas przyje�d�a�, a przywo��c ze sob� prawie zawsze takich, kt�rzy przy zaje�dzie nie byli, codziennie tymi samymi s�owy opowiada� im szeroko i d�ugo g��boko�� i dowcip onych przez niego samego wymy�lonych i wykonanych plan�w, kt�rych skutkiem by�o ubie�enie diabelskiego zamczyska i wydobycie ze szpon�w szata�skich pani stolnikowej dobrodziejki, kt�rej r�czki ca�owa�. Ale pani stolnikowa niecz�sto pokazywa�a si� u mnie, daleko mniej jeszcze go�ciom, a b�d�c ustawicznie smutn� i cz�sto p�acz�c�, niema�o nanudzi�a si� dziadka, aby z Litwy wyje�d�a� i nie powraca� ju� do �wiernika, tylko teraz zn�w na Wo�yniu zamieszka�, we wsi onej, kt�r� tam mia�a. Dziadek protestowa� si� przeciw temu, a nawet, kiedy tego potrzeba by�a, mawia� do niej surowo i ostro: � Daj�e mnie pok�j z tym twoim wyjazdem! Pan B�g przez dobro� swoj� najwy�sz� prawie cudem mnie wr�ci� na Litw� i pewnie nie po co innego, tylko po to, a�ebym ko�ci moje po�o�y� przy ojcach, a ona mnie ka�e wlec si� a� gdzie� na Wo�y�! I w og�le mo�na powiedzie�, �e po powrocie stolnikowej ze Zamku, dziadek cale inaczej si� z ni� obchodzi� ni� przedtem; czemu tak by�o i co si� tam zreszt� dzia�o w sercu tej kobiety, gdzie by�y jej uczucia, gdzie my�li � nikt si� nie dowiedzia� ni teraz, ni potem