(Przyp...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

red.) 88 BERNIE S. SIEGEL pacjenta, podobnie jak doro�li, kt�rzy chc� zdominowa� dziecko. Smutna prawda polega na tym, �e wielu pacjent�w pozwala im na to. Lekarze s� w takiej samej mierze uformowani przez swoich pacjent�w, jak przez wykszta�cenie, a wi�kszo�� pacjent�w pragnie przekaza� wszystkie decyzje Wszechmocnemu. Wyj�tkowy pacjent walczy o ponoszenie odpowiedzialno�ci, ale jest karany za ow� ch�� prze�ycia, poniewa� reprezentuje mniejszo��. Oto jak si� skar�y� swemu lekarzowi Kostog�otow w Oddziale chorych na raka So��enicyna: Jak tylko pacjent zg�osi si� do lekarza, zaczyna on my�le� za niego. Musisz wykonywa� na baczno�� jego rozkazy, wys�uchiwa� jego rad, jego programu w imi� zas�ug jego medycznej uczelni. I znowu, podobnie jak w obozie, staj� si� ziarenkiem piasku. I znowu nic nie zale�y ode mnie. Krytycy wsp�czesnej medycyny wykazuj�, �e umieralno�� ludzi znacznie spad�a podczas strajk�w lekarzy: w Los Angeles w 1973, w tym samym roku w Bogocie i dwa lata p�niej w Jerozolimie. M�wi� zwykle: �Opieka medyczna mo�e czasem zawie��". Chyba jest inaczej; po prostu pacjenci nagle zdaj� sobie spraw�, �e sami musz� zadba� o siebie, podejmowa� decyzje, tak jak i przedtem powinni byli robi�, i w�a�nie to utrzymuje ich d�u�ej przy �yciu. Kilka lat temu by� strajk kierowc�w karetek pogotowia w Cape Cod, gdzie mamy letni dom. Powsta�a panika, co zrobimy w razie nag�ego wypadku? Tymczasem liczba nag�ych wypadk�w w czasie trwania strajku wyra�nie spad�a. Oto jeszcze jeden przyk�ad, jak wiele zale�y od nas samych. i Partnerstwo w leczeniu 89 Technika i uzdrowiciel Zwykle najcz�stszym powodem kl�ski, jak� ponosi lekarz w nawi�zywaniu efektywnej wsp�pracy z pacjentem jest to, i� lekarza uczono pos�ugiwania si� jedynie technik�. Na wydziale medycznym nauczyli�my si� wszystkiego co dotyczy choroby, ale nie tego co choroba znaczy dla cz�owieka, kt�ry na ni� zapad�. Dr Arthur Kleinman z Wydzia�u Medycznego Uniwersytetu Waszyngto�skiego badaj�c medycyn� ludow� na Taiwanie i u ameryka�skich Chi�czyk�w odnotowa� cz�sto zdumiewaj�ce sukcesy lekarzy ludowych w leczeniu chor�b, osi�gane w harmonii z konstrukcj� psychiczn� pacjenta i obyczajami �rodowiska w jakim wyr�s�. Ostre pot�pianie w spo�ecze�stwie chi�skim chor�b umys�owych powoduje, �e u Chi�czyka depresja objawia si� na przyk�ad poprzez symptomy fizyczne, takie jak zm�czenie. Dlatego ka�da kuracja, kt�ra nie daje pacjentowi podstaw by wierzy� w fizyczny pow�d choroby, zostanie odrzucona i b�dzie nieefektywna. Kleinman wykazuje, jaka jest r�nica pomi�dzy chorob� wyra�aj�c� si� w symptomach fizycznych lub psychicznych b�d� uszkodzeniach widocznych dla lekarza, a dolegliwo�ci�, czyli subiektywnym do�wiadczaniem owych niedomaga�. R�nica ta cz�sto jest do�� istotna, zw�aszcza gdy osoba nie posiadaj�ca odpowiedniej wiedzy leczona jest przez lekarza z Zachodu. Nie zalecam bynajmniej zapadania w trans hipnotyczny czy jakich� guse� (chyba �e pacjent wierzy tylko w takie metody), ale musimy � podobnie jak wolni 90 BERNIE S. SIEGEL lekarze Platona � pyta� pacjent�w, co ich zdaniem spowodowa�o chorob�, jakie zagro�enia i straty (albo korzy�ci) wed�ug nich mo�e choroba oznacza� i jak w ich mniemaniu powinna by� leczona. Studenci medycyny ucz� si� jak przeprowadzi� z chorym typowy wywiad, ale nie ma w nim precyzyjnych pyta� o poszczeg�lne fazy �ycia pacjent�w i znaczenie tych wydarze�. Nawet pytania: �Na co umar� pa�ski ojciec?" rzadko zmierzaj� do uzyskania informacji czy ojciec pacjenta zmar� tydzie� czy dwadzie�cia lat temu? Dlatego lekarze cz�sto nie s� w stanie dostrzec dynamiki rozwoju sytuacji, chyba �e pacjenci sami z siebie im jej nie przedstawi�, co si� niezbyt cz�sto zdarza. Najlepsze rezultaty mo�na osi�gn�� dzi�ki �negocjacjom" przeprowadzonym w czasie kiedy punkty widzenia lekarza i pacjenta na tyle si� do siebie zbli�aj�, i� u�atwia to wzajemne porozumienie. Je�li kto� �arliwie wierzy w leczenie przez nak�adanie r�k, klinicysta nie powinien si� temu sprzeciwia� i dezawuowa� skutk�w leczenia. Nawet je�li lekarz s�dzi, �e takie metody s� nic nie warte. Zapewne pomog� je�li tylko wierzy w nie pacjent. Cz�sto m�wi� pacjentom, jak leczy�bym samego siebie, gdybym chorowa� na to co oni, cho� moje wybory nie musz� si� w pe�ni pokrywa� z tym co robi� pacjenci, i odwrotnie. Ale nigdy nie neguj� korzy�ci z ich metod m�wi�c, �e s� niedobre. Zamiast tego staram si� uzgodni� nasze pogl�dy. Dla mnie prawdziw� miar� medycyny �wszechobejmuj�cej" jest stopie� akceptacji tego, w co pacjent i lekarz wierz�, nawet je�li ich przekonania r�ni� si�. �adna ze stron nie wymusza niczego na Partnerstwo w leczeniu 91 drugiej stronie. I dlatego mog� �mia�o powiedzie�: �Je�li czasem to, w co wierzysz zawodzi, spr�buj tego, w co ja wierz�"