- A pan, kolego �mijewski, na nic nie wpad�? Seweryn �mijewski poprawi� si� na krze�le, a nast�pnie rozlu�ni� krawat, jakby ten go zacz�� nagle uwiera�...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Wreszcie kiwn�� przecz�co g�ow� i zamieni� swoj� twarz w mask� spowit� oboj�tno�ci�, ale daj� s�owo honoru, �e jego oczy wyra�a�y zadowolenie i przesadn� pewno�� siebie. Zignorowa�em wtedy ten fakt. Mieli�my tego dnia du�o pracy. Ju� przed dziewi�t� pojecha�em do Biblioteki Narodowej, aby na pierwszym pi�trze gmachu poszpera� w mikrofilmach starych gazet. To, co uda�o mi si� odkry� wczorajszej nocy na cmentarzu w Podkowie Le�nej, i to, co ustali� Pawe� w ko�ciele �wi�tego Marcina zaczyna�o nabiera� konkretnych kszta�t�w. Daleko by�o jeszcze do rozwi�zania tej sprawy, ale czu�em, �e trafili�my na w�a�ciwy trop. Przy oknie wychodz�cym na Pola Mokotowskie przegl�da�em kilkana�cie mikrofilm�w. Wszystkie one pochodzi�y z dziennik�w z pierwszych dni kwietnia 1983 roku. Tylko w �wczesnym �Expressie Wieczornym" i w ��yciu Warszawy" znalaz�em oczekiwane z bij�cym sercem notatki. W ��yciu Warszawy" znalaz�em nekrolog z sz�stego kwietnia, skupi�em si� zatem na notatce prasowej z �ekspresiaka" pochodz�cej z trzeciego kwietnia. A brzmia�a ona tak: Wczoraj w godzinach popo�udniowych dosz�o do tragicznego w skutkach wypadku drogowego na trasie pozna�skiej za Warszaw�. Fiat 125p zjecha� nieoczekiwanie na przeciwleg�y pas ruchu i zderzy� si� z ci�ar�wk�. Jej kierowca wyszed� z kraksy bez szwanku. Prowadz�ca auto kobieta zgin�a na miejscu, druga walczy o �ycie. Jak poinformowa� ordynator szpitala na Woli, siedmioletnia dziewczynka zapad�a w �pi�czk� i jej stan okre�la si� jako beznadziejny. By�em w szoku. Serce mi �omota�o jak sztandar na wietrze, gdy odpowiednim pokr�t�em ustawia�em ostro�� na ekranie i przegl�da�em kilka nast�pnych mikrofilm�w z kolejnych numer�w tych�e gazet. Ten sam popularny warszawski dziennik donosi�, �e dnia czwartego kwietnia 1983 roku w szpitalu zmar�a nie odzyskawszy przytomno�ci Magda F. Dozna�em ol�nienia! Znalaz�em �wsp�lny mianownik"! Mia�em Kom�! Wiedzia�em, sk�d ten jego pseudonim - �koma" z greckiego znaczy przecie� ��pi�czka". �w tragiczny wypadek z drugiego kwietnia 1983 roku, kt�rego epilog nast�pi� dwa dni p�niej w szpitalu, mia� �cis�y zwi�zek z kradzie�� pasteli w Muzeum Narodowym. Czy to w�a�nie Fija�kowski by� owym fa�szerzem, dla kt�rego �pi�czka c�rki uros�a do symbolu �yciowej tragedii, wiecznego cierpienia, kt�re zrodzi�o zuchwa�� my�l o fa�szerstwie? Wszystko wskazywa�o na niego. �Wsp�lnym mianownikiem" z wielkim polskim portrecist� Wyspia�skim by�a - zdaje si� - osoba c�rki. Jak wiemy, krakowski artysta malowa� swoje dzieci, w tym ze szczeg�lnym upodobaniem portretowa� w�a�nie c�rk�. Czy zatem rozpacz Fija�kowskiego po stracie ukochanej c�reczki nie by�a kluczem do rozwi�zania tej sprawy? Czy istnieje jaki� standardowy wzorzec zachowa� po stracie bliskich os�b? Ludzie zazwyczaj zachowuj� si� irracjonalnie. A co zrobi� po stracie swojej Urszuli nasz wielki poeta Jan Kochanowski? Napisa� wstrz�saj�ce �Treny". Fija�kowski nie by� tak zdolny jak Wyspia�ski, ale z pewno�ci� mia� talent i posiad� tajniki malarstwa krakowskiego artysty. Nie potrafi�c stworzy� w�asnego oryginalnego stylu, wybra� fa�szerstwo jako rodzaj tw�rczo�ci, kt�re dawa�o upust bezkresnemu cierpieniu. By� mo�e dodatkowo w gr� wchodzi�y jakie� dawne, niezaleczone kompleksy Fija�kowskiego jako malarza. To by�o mo�liwe - studiowa� przecie� w ASP, a zosta� krytykiem sztuki. Wprawdzie pr�bowa� malowa� pejza�e i portrety c�rki Magdy o szmaragdowych oczach (pod pseudonimem Wr�blik), ale trudno by�o uzna� te obrazy za dzie�a sztuki. I dlatego postanowi� po��czy� przeci�tny w sumie talent malarski z wielk� wiedz� o Wyspia�skim. Porwa� si� na Muzeum Narodowe i samego Wyspia�skiego! Artystyczne blu�nierstwo! Teraz to zobaczy�em lepiej, te pejza�e w z�otych ramach sygnowane nazwiskiem Wr�blik, sprzedawane przez Proroka przy Barbakanie i przez nieznanego handlarza na Kole! Czy te landszafty nie by�y przypadkiem uj�ciami zagajnik�w w Podkowie Le�nej? Wracaj�c do ministerstwa by�em ju� niemal pewny, �e znalaz�em z�odzieja i fa�szerza pasteli Wyspia�skiego. Dlatego zaraz po przyj�ciu do biura zadzwoni�em do Komendy G��wnej i zaskoczonej podinspektor Koper opowiedzia�em o moim odkryciu. Potem to samo powt�rzy�em ju� w szczeg�ach r�wnie zaskoczonym Monice, Paw�owi i koledze �mijewskiemu. Rozmawiali�my kilka godzin o tej sprawie, zaniedbuj�c inne obowi�zki. - Gratuluj� - powt�rzy� kt�ry� raz z rz�du kolega �mijewski. - Dobra robota, szefie. Ale pasteli jak nie by�o, tak nie ma. Ten Fija�kowski m�g� je komu� sprzeda�. Mo�e je zniszczy�... - Ano zobaczymy, co przyniesie policyjna rewizja. Przed szesnast� zadzwoni�a podinspektor Koper, kt�ra o�wiadczy�a, �e policja wszcz�a ju� �ledztwo przeciwko Fija�kowskiemu. Wcze�niej nie by�o podstaw do przeprowadzenia rewizji. Nale�a�o zatem czeka� na wynik dochodzenia. Dowiedzieli�my si� te�, �e krytyk Krempl wci�� nie pokazywa� si� w swoim domu na Ursynowie. Nikt nie wiedzia�, gdzie jest i co robi. Jedz�c skromny obiad w swojej kawalerce, my�la�em wy��cznie o Fija�kowskim. Ten cz�owiek musia� niema�o prze�y�. Przypomina� ducha, a zawdzi�cza� to niezdrowej blado�ci twarzy. Zamkni�ty w czterech �cianach swojej twierdzy zamkn�� si� r�wnocze�nie w swoim wn�trzu. Od tamtych dni min�o dwadzie�cia lat, a on wci�� nie potrafi� pogodzi� si� ze �mierci� c�rki. Dziwne, �e Krempl nie wspomnia� o tragedii Fija�kowskiego. A przecie� powinien by� o tym wiedzie�. Gdy go zapyta�em o Fija�kowskiego, zby� mnie byle jakim wyja�nieniem o problemach rodzinnych tamtego. �adne mi problemy! �mier� c�rki i �ony. Jakby nie by�o, po tej tragedii Fija�kowski sko�czy� z zawodem krytyka i popad� w kliniczn� samotno��. Krempl nie by� z nami do ko�ca szczery. By� mo�e szuka� na w�asn� r�k� pasteli z Muzeum Narodowego? Mo�e nawet wpad� na trop Komy i wiedzia�, kto nim jest (to on kupowa� obrazy ze z�otymi ramami na Star�wce i na Kole). Dlatego zafundowa� nam r�ne k�amstwa, na przyk�ad to o rzekomej pi�tkowej mszy w ko�ciele na Piwnej, na kt�r� mia� przychodzi� co tydzie� Fija�kowski. Wszystko po to, aby�my nie wpadli na trop Fija�kowskiego, gdy� to Krempl mia� go ostatecznie zdemaskowa�. Pewnie dlatego �chroni�" go przed opini� publiczn�. Ich dawna nienawi�� by�a doskona�ym parawanem dla jego plan�w. Gdzie zatem podziewa� si� teraz Krempl? Czy szuka� ukrytych gdzie� przez Fija�kowskiego pasteli? Przed siedemnast� m�j wzrok utkn�� na zegarze, a my�l powr�ci�a do Krempla