- Ale cykl p�odno�ci...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

.. - Zabi� tego t�ustego robaka! - krzykn�� Theonax. Van Rijn machn�� na� niecierpliwie r�k�. - Zamknij si�, ty tam. Teraz ja m�wi�! No! Niech oba narody usi�d� i�pos�uchaj�, co ma do powiedzenia Nicholas van Rijn! XX Przebieg ewolucji inteligencji na Diomedesie jest wci�� jeszcze w�sferze przypuszcze�; nie by�o, jak dot�d, czasu na poszukiwanie skamienielin. Jednak na podstawie aktualnie wyst�puj�cej sytuacji biologicznej oraz og�lnie obowi�zuj�cych praw mo�na wydedukowa� przebieg wydarze� w�ci�gu minionych tysi�cleci. Dawno, dawno temu w�strefie tropikalnej planety by� sobie ma�y kontynent lub te� du�a wyspa, g�sto pokryta lasem. Obszary le��ce w�pobli�u r�wnika nie znaj� d�ugich dni i�nocy spotykanych na dalszych szeroko�ciach geograficznych; w�czasie zr�wnania s�o�ce biegnie po niebie przez sze�� godzin i�zachodzi na drugie sze��; w�czasie przesilenia zapada zmrok, a�s�o�ce znajduje si� ledwie ponad lub pod horyzontem. W�przypadku Diomedesa s� to idealne warunki do obfitego rozwoju �ycia. W�r�d gatunk�w �yj�cych w�tej minionej epoce znajdowa� si� jeden: nadrzewny mi�so�erca o�ma�ych i�bystrych oczkach. Jak ziemska polatucha wykszta�ci� sobie b�ony, na kt�rych przelatywa� z�ga��zi na ga��. Jednak planeta o�niskiej g�sto�ci ma niesta�� budow�. Kontynenty unosz� si� z�morza i�zapadaj� z�nieprzyzwoit� szybko�ci� w�ci�gu zaledwie setek lub tysi�cy lat. Pr�dy oceaniczne i�powietrzne ulegaj� odpowiednim przemieszczeniom; a�ze wzgl�du na du�e nachylenie osi planety i�wielkie masy wody bior�ce w�tym udzia�, pr�dy diomeda�skie nios� znacznie wi�cej ciep�a lub zimna ni� pr�dy ziemskie. St�d te� nawet w�okolicach r�wnika zdarza�y si� gwa�towne zmiany klimatyczne. Okres suszy przemieni� dawne puszcze w�mniejsze lasy rozrzucone tu i�tam, i�przedzielone wielkimi i�suchymi stepami. Lataj�ca pseudo-wiewi�rka wykszta�ci�a sobie prawdziwe skrzyd�a by przelatywa� z�jednej k�py drzew do innej. B�d�c jednak stworzeniem �atwo adaptuj�cym si�, zacz�a r�wnie� �erowa� na nowych trawo�ernych zwierz�tach, kt�re pojawi�y si� na r�wninach. Uros�a, by poradzi� sobie z�wielkimi zwierz�tami kopytnymi. Jednak�e potrzebuj�c wi�cej po�ywienia dla wi�kszego cia�a, zosta�a zmuszona do bytowania w�wielu r�nych �rodowiskach: na wybrze�ach, w�g�rach, na b�otach. Dzi�ki swej ruchliwo�ci zachowa�a wszak�e jednolito�� rasy nie dziel�c si� na kilka gatunk�w. Tym samym pojedynczy osobnik m�g� stawia� czo�a r�nym typom �rodowiska, w�czasie swego �ycia, co sprzyja�o rozwojowi inteligencji. Na tym etapie, z�jakiego� niewyja�nionego powodu gatunek �w, lub raczej jego cz��, ta cz��, kt�ra mia�a sta� si� znacz�ca, zosta�a zmuszona do opuszczenia ziemi, z�kt�rej pochodzi�a. Prawdopodobnie w�wyniku diastrofizmu pierwotny kontynent zosta� rozbity na szereg ma�ych wysepek, kt�re nie by�y w�stanie wy�ywi� tak wielkiej liczby zwierz�t; a�mo�e to ziemia dalej wysycha�a. Jak by nie by�o, poszczeg�lne rody i�stada przesuwa�y si� powoli, w�ci�gu setek pokole�, na p�noc i�po�udnie. Tam znalaz�y nowe ziemie, doskona�e warunki dla �owiectwa - lecz tak�e zim�, kt�rej nie potrafi�y stawi� czo�a. Gdy nadchodzi�a d�uga noc, zmuszone by�y powraca� do tropik�w, by tam czeka� na wiosn�. Nie by� to odruch wrodzony i�automatyczny, jak u�ziemskich ptak�w przelotnych. Zwierz� to by�o ju� zbyt inteligentne, by powodowa� si� wy��cznie instynktami; jego nawyki zosta�y wyuczone. Brutalny dob�r naturalny dorocznych przelot�w jeszcze bardziej sprzyja� rozwojowi inteligencji. Oto jednak cen� inteligencji jest znaczne przed�u�enie okresu dzieci�stwa w�stosunku do ca�ej d�ugo�ci �ycia. Poniewa� wz�r post�powania nie jest wbudowany w�geny istoty my�l�cej, ka�de pokolenie musi uczy� si� wszystkiego na nowo, co zabiera czas. St�d te� �aden gatunek nie zdob�dzie inteligencji nim on sam, lub �rodowisko, w�kt�rym przebywa, nie wytworzy jakiego� mechanizmu sprzyjaj�cego wsp�lnemu przebywaniu obojga rodzic�w by mogli chroni� m�ode w�przed�u�onym okresie niemowl�ctwa i�nie�wiadomego dzieci�stwa. Mi�o�� matczyna nie wystarczy: matka ma i�tak za du�o zaj�cia z�pilnowaniem ma�ych by nadmiern� ciekawo�ci� nie wyrz�dzi�y sobie krzywdy, aby jeszcze zajmowa� si� szukaniem po�ywienia i�ochron�. Musi pomaga� ojciec. Lecz c� zatrzyma ojca w�rodzinie, gdy zaspokoi ju� swe potrzeby seksualne? Mo�e to by� instynkt. Na przyk�ad u�niekt�rych ptak�w oboje rodzic�w wychowuj� ma�e. Jednak z�o�ony nakaz oparty na instynkcie jest nie do pogodzenia z�inteligencj�. Ojciec musi mie� odpowiedni egoistyczny pow�d do pozostania, skoro ma ju� tyle rozumu, �e jest zdolny do egoizmu. W przypadku cz�owieka sprawa jest prosta: nieprzerwany okres pop�du p�ciowego. Nie ustaje on w��adnej porze roku. St�d pochodzi rodzina, a�zatem mo�liwo�� przed�u�enia okresu niedojrza�o�ci, a�zatem nasza kora m�zgowa. W przypadku Diomeda�czyk�w by�a to migracja. Ka�de stado mia�o co roku do przebycia d�ug� i�niebezpieczn� drog�. Najlepiej by�o podr�owa� w�grupie, w�jaki� spos�b zorganizowanej. U�ko�ca podr�y do tropik�w grupa rozpada�a si� na okres sp�kowania, lecz wkr�tce czeka� ich nieunikniony powr�t do domu, bowiem wyspy r�wnikowe nie wy�ywi� wielu przybysz�w przez d�u�szy czas