- Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
- Jednak już w dwudziestym roku życia poszedł w cudze kraje, gdzie w Niemczech, we Francji i Hiszpanii u rozmaitych książąt trzy lata przesłużył, i dopiero w roku wstąpienia na...
- Pojmuję że wam wiele o to chodzić musi, abym się okazał słabym, żebym się zaparł własnego życia, żebyście później wyznania moje drukować mogli i pokazać mnie światu...
- Po dwóch dniach pobytu u nich wyjechał do Tyfli- su, gdzie wynajął mieszkanie, by uniknąć wiru życia towarzyskie- go, w który wpadłby niechybnie, będąc gościem Praskowii...
- Syn Włodzimierza Wasiliewicza, poczciwy chłopiec, któremu w piętnastym roku życia zaczęły sypać się wąsy i który już w tym wieku zaczął pić i łajdaczyć się, co następnie...
- Ale w ogóle co znaczą owe obrazy natury czy pejzaże miast towarzyszące nam ciągle, do których, w miarę zbliżania się końca życia, przywiązujemy coraz większe znaczenie, jakby...
- Polskie powstania z początku XIX wieku miały na celu przywrócenie do życia ukrzyżowanej Rzeczypospolitej Polski i Litwy...
- A zatem nie tylko kalectwo decyduje o postawie frustracyjnej, ale to, w jakiej mierze jest ono przeszkodą w biegu normalnego życia, o ile ogranicza i prze- kreśla plany i...
- Nie dowierzacie mi? A więc gdyby Ewolucja uprawiała postęp życia, nie kodu, to orzeł byłby już fotolotem, nie zaś mechanicznie trzepoczącym szybowcem, i żywe nie pełzałoby,...
- Nigdy nie dowiem się więc, jak bardzo zmieniłam się pod wpływem życia na biegunie, a na ile z powodu bliskiego spotkania z własną śmiertelnością...
- — Nie jestem miękkim człowiekiem, widziałem już wiele, ale nie potrafię zabijać… Nie potrafię nie myśleć… Jeszcze dziś nie mogę wyzbyć się uczucia, że wtedy mogło być...
Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
' nie` prawidłowości występujących w drugiej fazie na fazę pierwszą prowadziło do tworzenia raczej sztywnych i sztucz- nych schematów życia uczuciowego, które wprawdzie mają na ogół jakiś ślad prawdy, aie z reguły sprawiają na czytel= niku wrażenie zbytniego uproszczenia i naginania faktów da wykoncypowanych teorii. Schematów tych, jak wiadomo, po- . wstało bardzo wiele i swego czasu zwolennicy poszczególnych szkół psychodynamicznych zacięcie ze sobą walczyli, przeko- 239 nani o wyłącznej słuszności swej teorii. Bezsprzecznie wpływ człowieka na człowieka jest duży, ale nie zawsze daje się on ująć w związki przyczynowe, jakby to chcieli niektórzy psy- choterapeuci, uzbrojeni w swoje systemy logiczne życia uczu- ćiowego. Wbrew pozorom wzajemny wpływ ludzi na siebie bardziej uwydatnia się w pierwszej fazie metabolizmu informacyjnego niż w fazie drugiej. Pozornie wydawać by się mogło, że faza druga jako bardziej racjonalna jest na te wpływy bardziej podatna. Tak powinno być, ale w rzeczywistości jest zwykle przeciwnie. Wystarczy przysłuchać się jakiejkolwiek dyskusji: Nierzad- ko poglądy dwóch antagonistów są bardzo zbieżne i przy mi- ? nimum dobrej woli dałoby się je pogodzić, do zgody jednak nie dochodzi, każdy z nich przytacza coraz mocniejsze argu- menty na poparcie swego stanowiska; argumenty te mimo lo- gicznej konstrukcji zamiast przekonać pr_zeciwnika, zwykle jeszcze bardziej w oporze go umacniają, tym ostrzej broni . swego stanowiska. W miarę dyskusji bowiem jego niechęć do oponenta wzrasta. Właśnie tło emocjonalne, tj. pierwsza faza metabolizmu in- formacyjnego, nadaje zasadniczy kierunek fazie drugiej. Gdy ? uczucia wobec dyskutanta są negatywne, wówczas nie pomo- gą zazwyczaj nawet jego najbardziej przekonywające argu- menty. "Uczucia zaślepiają", nie pozwalają bowiem widzieć tych modeli rzeczywistości, które nie są zgodne z tłem emocjo- nalnym. Dlatego w psychoterapii są na ogół mało skuteczne ? wszelkie metody perswazyjne, rady, choćby najsłuszniejsze i mądre, nie zostaną przez chorego przyjęte, jeśli nie ma on właściwej postawy uczuciowej wobec swego lekarza. W praktyce lekarskiej - i to nie tylko psychiatrycznej, lecz we wszystkich działach medycyny - znaczenie wpływu ? lekarza, a także pielęgniarki jest nieraz decydujące dla przebiegu terapii. W dobie medycyny naukowo-technicznej : nieraz nie docenia się teg4 wpływu. A jednak od właściwej , postawy lekarza i pielęgniarki w stosunku do chorego zależy jego wiara w wyleczenie, jego samopoczucie psychiczne, które odbija się też na fizycznym stanie zdrowia, zdolności mobi- lizacji ustroju do walki z chorobą itp. Nie jest właściwie dotychczas zbadane, na czym ten mobi- lizujący wpły?nr lekarza i pielęgniarki polega, jakie czynniki odgrywają tu decydującą rolę. Wysi?psychoterapeutów kon- centrują się wokół układania schematów przyczynowych, nie .?: 240 zawsze trafnych i prawdziwych, nerwicorodnych postaw cho- rego i na próbach sterowania jego życiem uczuciowym, a dzie- dzina, jak się zdaje, w psychoterapii najbardziej istotna, kon- taktu emocjonalnego i wpływu pozaświadomego człowieka na cżłowieka; pozostaje nadal poza sferą naukowej ekspl=oracji. Dlaczego wśród jednych osób czujemy się dobrze, zmniej= szają się nasze napięcia emocjonalne, popraviria się nastrój, nabieramy wiary we własne siły itp., a przeciwnie - wśród innych napięcie nasze wzrasta, odczuwamy niepokój, nie czu- jemy się swobodni, zakładamy mäskę, tracimy wiarę w siebi?, uczucia nasze stają się jeszcze bardziej chaotyczne itp.? Sama obecrlość niektórych osób działa kojąco; spokój i wTewnętrzny porźądek jakby udziela się otoczeniu; obecność innych?wywo- łuje napięcie i niepokój: Wydaje się, że badania naukowe nad psychoterapią trzeba by zacząć od przeanalizowania wspom- nianych czynników mobilizujących chorego, ważnych zarów- on w psychiatrii, jak?i w innych dziedzinäch medycyny. W tym sensie każdy lekarz powinien być psychoterapeutą. T