rozporz�dzenie Rady Ministr�w z 15...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

5.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecno�ci w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnie� od pracy (Dz.U. Nr 60, poz. 281). 2 W orzecznictwie SN okre�lone zosta�y jeszcze inne, szczeg�lne przypadki zaliczenia podr�y do czasu pracy; por. K. Wr�blewska, Podr� s�u�bowa w orzecznictwie S�du Najwy�szego, PiZS 1998, Nr 9. Nb. 218 Podstawowa norma czasu pracy wynosi 8 godzin na dob� i przeci�tnie 219 40 godzin w przeci�tnie pi�ciodniowym tygodniu pracy w przyj�tym okresie rozliczeniowym, nieprzekraczaj�cym 4 miesi�cy (art. 129 � 1 KP). Ma ona zastosowanie zawsze wtedy, gdy prawo nie przewiduje innej normy czasu pracy dla danej grupy pracownik�w. Przez dob� nale�y rozumie� 24 kolejne godziny, poczynaj�c od godziny, w kt�rej pracownik rozpoczyna prac�. U�ycie w przepisie dwukrotnie zwrotu �przeci�tnie" oznacza, �e pracodawca mo�e zatrudnia� pracownika w poszczeg�lnych tygodniach przez wi�ksz� liczb� dni lub godzin wyr�wnuj�c to odpowiednim skr�ceniem czasu pracy w innej cz�ci okresu rozliczeniowego. W rolnictwie i hodowli oraz przy ochronie mienia lub os�b okres ten mo�e by� przed�u�ony do 6 miesi�cy, lub nawet do 12, je�eli jest to dodatkowo uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi, maj�cymi wp�yw na przebieg procesu pracy. Nast�puje to w uk�adzie zbiorowym pracy b�d� po wyra�eniu na to zgody przez zak�adow� organizacj� zwi�zkow� lub po uprzednim zawiadomieniu inspektora pracy. W pi�ciodniowym tygodniu pracy ustawowo wolnym od pracy dniem jest niedziela, natomiast drugim dniem wolnym od pracy mo�e by� ka�dy inny dzie� tygodnia, chocia� z regu�y jest to sobota. Okre�lenie dni wolnych nast�puje w ramach ustalania rozk�adu czasu pracy w regulaminie pracy lub w uk�adzie zbiorowym pracy. Podstawowy 40-godzinny wymiar czasu pracy ma charakter og�lny w tym 220 sensie, i� obowi�zuje on dla pozosta�ych rozk�ad�w (system�w) czasu pracy (z wyj�tkiem pracy w ruchu ci�g�ym). Ich odst�pstwo od podstawowego wymiaru polega na przed�u�eniu normy dobowej, ewentualnie w po��czeniu ze skr�ceniem liczby dni pracy w tygodniu. Przed�u�enie normy dobowej jest mo�liwe do 12, 16 lub 24 godzin. Jest ono r�wnowa�one kr�tszym czasem pracy w innych dniach lub dniami wolnymi od pracy, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczaj�cym 1 miesi�ca (r�wnowa�ny czas pracy). Przed�u�enie do 12 godzin musi by� uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacj�. W szczeg�lnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy mo�e by� przed�u�ony do 3 miesi�cy, a przy pracach uzale�nionych od pory roku lub warunk�w atmosferycznych - do 4 miesi�cy (za zgod� zwi�zk�w zawodowych, a w razie braku zgody lub braku zwi�zk�w - po zawiadomieniu inspektora pracy). Przed�u�enie do 16 godzin jest mo�liwe przy dozorze urz�dze� lub cz�- 221 �ciowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy. Przy takim rozk�adzie pracownikowi przys�uguje, bezpo�rednio po ka�dym okresie pracy, odpoczynek odpowiadaj�cy co najmniej liczbie przepracowanych godzin, niezale�nie od odpoczynku tygodniowego. Nb. 219-221 164 Rozdzia� IV. Tre�� stosunku pracy Przed�u�enie do 24 godzin mo�e nast�pi� przy ochronie mienia lub os�b, a tak�e w zak�adowej stra�y po�arnej lub s�u�bie ratowniczej. W tym przypadku mo�liwe jest przed�u�enie okresu rozliczeniowego -jak przy czasie do 12 godzin - oraz przys�uguj� okresy odpoczynku w pracy - jak przy czasie do 16 godzin. 222 Prawo dopuszcza prac� przez mniej ni� 5 dni w tygodniu (skr�cony tydzie� pracy) lub prac� wy��cznie w pi�tki, soboty, niedziele i �wi�ta (praca weekendowa) w po��czeniu z przed�u�eniem normy dobowej do 12 godzin. 223 Praca w ruchu ci�g�ym jest dopuszczalna, je�eli nie mo�e ona by� wstrzymana ze wzgl�du na technologi� produkcji lub konieczno�� ci�g�ego zaspokajania potrzeb ludno�ci. Czas takiej pracy wynosi przeci�tnie 43 godziny na tydzie�, w okresie rozliczeniowym do 4 tygodni. Jednego dnia w niekt�rych tygodniach mo�e on by� przed�u�ony do 12 godzin. 224 Skr�cony czas pracy (obni�enie norm) jest stosowany w warunkach szczeg�lnie uci��liwych lub szkodliwych dla zdrowia. Mo�e on polega� na wprowadzeniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy, co dotyczy r�wnie� pracy monotonnej lub pracy w sta�ym tempie. Wykaz stanowisk obj�tych takim czasem ustala pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami oraz lekarzem. 225 W przypadkach uzasadnionych rodzajem lub miejscem pracy b�d� jej organizacj� czas pracy mo�e by� okre�lony wymiarem zada� (zadaniowy czas pracy). Zadania te powinny by� mo�liwe do wykonania w ramach podstawowej normy czasu pracy. IV. Przerwy w pracy (okresy odpoczynku) 226 Stosunek pracy jest stosunkiem zobowi�zaniowym o charakterze trwa�ym, z kt�rego wyp�ywa obowi�zek �wiadczenia pracy przez pracownika w sta�ych, codziennych odcinkach czasu. Wykonywanie pracy nie jest jednak �wiadczeniem ci�g�ym w dos�ownym tego s�owa znaczeniu, poniewa� pracownik nie wykonuje pracy nieprzerwanie, lecz w spos�b powtarzaj�cy si� regularnie, z regu�y co dob�, w oznaczonych godzinach sk�adaj�cych si� na dzienny i tygodniowy wymiar czasu pracy, pomi�dzy kt�rymi wyst�puj� przerwy w pracy (nazywane okresami odpoczynku). Opr�cz tego pracownik korzysta z przerw w czasie pracy. 1. Przerwy w czasie pracy 227 Je�eli dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do p�atnej przerwy w pracy, trwaj�cej 15 minut, kt�r� wlicza si� do czasu pracy. Nb. 222-227 i v. czas pracy 165 Pracodawca mo�e wprowadzi� jedn� przerw� niewliczan� do czasu pracy, a tym samym niep�atn�, w wymiarze nieprzekraczaj�cym 60 minut. Zgodnie z art. 141, jest ona przeznaczona na spo�ycie posi�ku lub za�atwienie spraw osobistych. Nie oznacza to, i� pracodawca mo�e kontrolowa� spos�b wykorzystania przerwy przez pracownika. Je�eli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacj�, pracodawca mo�e wprowadzi� przerywany czas pracy. Obejmuje on jedn� przerw� w pracy w ci�gu doby, trwaj�c� nie d�u�ej ni� 5 godzin. Przerwy nie wlicza si� do czasu pracy, jednak�e za czas tej przerwy pracownikowi przys�uguje prawo do wynagrodzenia w wysoko�ci po�owy wynagrodzenia nale�nego za czas przestoju