- Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
- Poniewa| nie mam niczego milszego i niczego dro|szego ponad ciebie, wic ciebie wBa[nie zabraBam ze sob
- Coś w tym jest, ale przecież z biedą, bo z biedą, lecz przez ponad dwadzieścia lat jakoś się goliłem i przestałem to robić dopiero wtedy, gdy szczenięcy puch na pysku Psa...
- Ponad wieżą gałka złota utrzymywała powietrznik w kształcie syreny z mieczem i tarczą, a niżej zegar był umieszczony, także niemało miasto kosztujący, bo misterny był i żaden...
- Jak więc wytłumaczyć fakt, że obecnie jest ponad dwa razy więcej ludzi z nadwagą, niż sto lat temu?" Doktor Berkowitz na podstawie szeregu badań dochodzi do wniósł że...
- Było to okno, ich jedyne okno na świat znajdujący się ponad nimi...
- Ostre zęby wystające podstępnie ponad smaczny kąsek skutecznie mają zniechęcić psinę do przyjmowania czegokolwiek do jedzenia od obcych...
- Teraz jednak miała stać naga na środku pracowni jak akt ponad którym on panowałby wzrokiem oraz pędzlem...
- Do dziś sprzedano 400 tyś...
- Poza nimi znajdował się kolejny krąg stłoczonych demonów - kibiców...
- 491 DWT do 742 tys...
Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
osób. 3 VII 1942 przeprowadzono akcję wysiedleńczą, w trakcie której zabito ok. 360 osób. Starców, inwalidów i chorych (ok. 2 tyś. osób) wywieziono do lasu Bór pod Głogowem Młp., gdzie zostali rozstrzelani, natomiast ok. 14 tyś. osób deportowano do obozu zagłady w Bełżcu. Kolejna wielka akcja wysiedleńcza 8 VIII 1942 objęła ok. l tyś. kobiet z dziećmi, które przewieziono do obozu w Pełkiniach pod Jarosławiem, a następnie do Bełżca, podczas trzeciej akcji deportacyjnej 15 XI1942 wywieziono do Bełżca ok. 2 tyś. osób. Liczba osób w getcie zwiększyła się po wyznaczeniu w XI 1942 Rz. na tzw. wtórne getto. Przesiedlano do niego Żydów z likwidowanych gett w innych miejscowościach, dzieląc getto w Rz. na dwie części: „Ost" - dla pracujących, „West" - dla niepracujących. IX 1943 osoby z getta „Ost" przewieziono do obozu w Szebniach, gdzie większość z nich zgładzono, natomiast getto „West" zlikwidowano w XI, wywożąc mieszkańców do obozu Auschwitz. Pozostawionych w celu uporządkowania getta kilkudziesięciu Żydów wywieziono z miasta w II1944. Rzeszów Jews Memorial Book, ed. M. Y. Wald, Tel Aviv 1967; Wierzbieniec W., Ustrój i organizacja rzeszowskiej gminy żyd. w okresie autonomii Galicji i II Rzeczypospolitej, w: Z przeszłości Rzeszowa. Materiały z konferencji naukowej w 640 lecie lokacji miasta zorganizowanej przez Muzeum Okręgowe w dniach 12-13. X.1994, Rzeszów 1995. W.W. s sabataizm - ruch mesjański zapoczątkowany w pot. XVII w. przez Sabataja Cwi. Wyrastał z tradycji kabalistycznych i w odróżnieniu od większości żyd. ruchów mesjańskich nawiązywał do idei zbawienia raczej duchowego niż politycznego, co przybliżało go do chrześcijaństwa. Po przymusowej konwersji Sabataja na islam (1666) ruch podzielił się na dwa skrzydła: umiarkowanych mesjanistów, którzy postanowili czekać na spełnienie zbawienia w judaizmie i akceptowali do tego czasu instytucje rabinackie, oraz aktywistów, którzy uważali, że obowiązkiem wiernych jest pójście śladem mesjasza i porzucenie judaizmu. Pierwszy obóz opierał się na pismach teologów sabataistycznych, którzy nie opuścili judaizmu, głównie Nalana z Gazy i Abrahama Michaela Kardozo, drugi - na ezoterycznej nauce Sabataja, który wtajemniczał w nią w zasadzie tylko konwertytów. Doktryna aktywistów mesjańskich szybko przyjęła formy antynomijne i synkretyczne. Głosiła, że Prawo Mojżeszowe i oparte na nim instytucje zostały narzucone Izraelowi przez siły demoniczne i są sprzeczne z prawdziwą wiarą patriarchów. Innym filarem doktryny było przekonanie, że boskie objawienie jest ukryte we wszystkich religiach, które opierają się na Biblii, a więc także w islamie i chrześcijaństwie. W obozie radykałów szybko pojawili się następcy, którzy obiecywali dokończenie dzieła rozpoczętego przez Sabataja, Jakub Kerido, Baruchja Ruso, Jonatan Ajbeszic i Jakub Frank. Niektórzy próbowali nakłaniać do konwersji na islam nowych wiernych, inni rozszerzyli zbawczą konwersję na chrześcijaństwo. Ostatnie zachowane dokumenty zaświadczające istnienie sekty pochodzą z pocz. XIX w. Sekta istniała jednak znacznie dłużej. Są świadectwa, wedle których warszawscy frankiści trwali w mesjańskiej wierze przynajmniej do powstania styczniowego, grupy bałkań- skich stronników Franka do I wojny światowej, a grupy konwertytów islamskich (donmeńczy-ków) przetrwały w Turcji do dziś. G. Scholem, Glówne prądy mistyki żydowskiej, tłum. I. Kania, Warszawa 1997; Rozmaite adnotacje, przypadki, czynności i anegdoty Pańskie, wyd. J. Doktor, Warszawa 1996. J.D. Safrin Horacy Hirsz (Monasterzyska 11 I 1899-Łódź 22 VII 1980) - poeta, aktor, satyryk. Wychowany w rodzinie z tradycjami rabinacki-mi, przez pewien czas uczęszczał do chederu. Studiował po 1918wwiedeńskiej Szkole Teatralnej S. Brechera oraz na wydziale filozoficznym tamtejszego uniwersytetu. 1920 osiadł w Sta-nisławowie, gdzie współpracował ze Studiem Dramatycznym im. Goldfadena, pisywał też do lwowskich pism. Przetłumaczył na jidysz wiele utworów dramatycznych, m.in. S. Wyspiańskiego, ogłosił kilka tomów poetyckich oraz humoresek w jidysz. 1941 wyjechał w głąb ZSRR. Po wyzwoleniu osiadł w Łodzi, gdzie pracował w Wydziale Kultury Rady Narodowej. Pierwsze wydanie jego popularnego zbioru humoresek żyd. Przy szabasowych świecach ukazało się w 1963. Publikował humoreski, bajki i fraszki (po polsku i w jidysz), a także wspomnienia Uciesz-ne i osobliwe historie mego życia (Łódź 1981). AŻ. Salz Abraham Adolf (Tarnów 1864-Palesty-na ? 1941) - adwokat, działacz syjonistyczny. Studiował prawo w Wiedniu i działał w stowarzyszeniu akademickim Kadima. Po powrocie w 1886 do Tarnowa zaangażował się w ruchu Chowewej Cijon, skłaniając do jego poparcia m.in. cadyka z Czortkowa. Na pierwszej konferencji przedstawicieli ruchu we Lwowie (1893) został wybrany na przewodniczącego komitetu organizacji oraz wszedł do redakcji tygodnika 407 SancM „Przyszłość". W Tarnowie w 1891 założył organizację Ahawat Cijon; spośród jej członków rekrutowali się pierwsi szomrowie galicyjscy w Palestynie (1899). Na I Kongresie Bazylejskim został wybrany na jednego z wiceprezydentów Organizacji Syjonistycznej. Od następnego roku aż do 1907 pozostawał w opozycji wobec T. Herzla. 1934 opublikował Księgę jubileuszową 50-lecia ruchu syjonistycznego w Tarnowie. A.Ż. Salwę Hersz (Warszawa 12 XII 1862-Łódź 5 XI 1920) - fabrykant, szachista, działacz społeczny i sportowy. Do szkół uczęszczał w Warszawie. 1894 wyjechał do Łodzi. W szachy nauczył się grać w wieku blisko 30 lat. Pierwsze sukcesy odnosił w Łodzi na przełomie wieków. Był współzałożycielem Łódzkiego Towarzystwa Zwolenników Gry Szachowej w 1903. W klubie opiekował się młodymi szachistami, wśród których był A. Rubinstein. Uczestniczył w kilkunastu turniejach zarówno w kraju, jak i za granicą. 1898 zwyciężył w II Mistrzostwach Łodzi, następnie wygrał w czterech turniejach ŁTZGSz. Przełomowy okazał się 1905, gdy wygrał w Petersburgu IV Turniej Wszechrosyjski. W późniejszym okresie najlepsze rezultaty osiągnął w V Turnieju Wszechrosyjskim w Łodzi (1907 -III-IV miejsce), w Dusseldorfie (1908 - II miejsce) i w Warszawie (1911 - II-III miejsce). Podczas I wojny światowej mieszkał w Łodzi. Tu w 1918 po raz ostatni wystąpił w turnieju. T.W