Kiedy surowa ciotka Margherita pisze o �szkodliwym wp�ywie starszego kolegi�, ma na my�li w�a�nie Oscara Ghigli�, kt�ry �zach�ci� w�t�ego ch�opca [Amedea] do wulgarnego...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Tak mniej wi�cej wygl�da� nastr�j tamtych lat i obawy o moralne sprawowanie Amedea. Nauka malarstwa zasadniczo r�ni�a si� od sumiennego ucz�szczania do gimnazjum. Jakkolwiek by na to patrze�, �aci�ska odmiana przez przypadki rosa - rosae jest zdecydowanie mniej skomplikowana i zobowi�zuj�ca od nieustannego, mozolnego poszukiwania w�asnej, indywidualnej ekspresji i stylu. �rodowisko artystyczne rz�dzi si� swoimi, dosy� szczeg�lnymi prawami i charakteryzuje diametralnie odmiennymi sytuacjami, porywami i niepokojami. Zaw�d malarza polega na umiej�tno�ci zapanowania i codziennego obcowania ze swoistego rodzaju wewn�trznym promieniowaniem. Od starego Michelego ch�opcy nauczyli si� wszelkiej mo�liwej techniki, teraz jednak nadszed� moment jej �wiadomego wykorzystania, nadania jej wreszcie sensu i tre�ci dzi�ki wnikliwemu analizowaniu osobistej witalno�ci i wra�liwo�ci. Czy kiedy Eugenia powzi�a decyzj� o przerwaniu gimnazjalnych studi�w syna, zdawa�a sobie w pe�ni spraw� z wszystkich tych nieuniknionych konsekwencji? Amedeo wychodzi z przyjaci�mi, prze�ywa rozmaite, przedwczesne jak na jego wiek przygody i do�wiadczenia, spokojnie kr��y po ca�ym Livorno, innymi s�owy: za�ywa takiej wolno�ci, o jakiej jego poch�oni�ci walk� z ablativusami absolutusami i greckimi aorystami r�wie�nicy mog� jedynie pomarzy�. Jemu i Oscarowi Livorno wydaje si� coraz bardziej ciasnym, ma�ym miasteczkiem zabitym deskami, jak�e odleg�ym od centrum ich rozpalonych zainteresowa�. Kiedy Eugenia pojedzie z wizyt� do swojego wydawcy do Florencji, zabierze ze sob� tak�e Amedea, kt�ry korzystaj�c z tej sposobno�ci, po raz pierwszy w �yciu zwiedzi s�ynne muzeum Uffizi. Do dzisiaj nie wiemy, jakie wra�enie sprawi� ten nieoczekiwany, imponuj�cy �nawa�� pi�kna na m�odym Modiglianim. Mo�emy jedynie domy�la� si�, wnioskuj�c z jego p�niejszego zachowania, �e od tego momentu jego nami�tna pasja kontemplacji obraz�w i mi�o�� do malarstwa jeszcze si� wzmog�y. T� nabyt� we W�oszech wszechstronn� erudycj� malarsk� Amedeo b�dzie si� bardzo cz�sto popisywa� w pocz�tkowym okresie swojego pobytu w Pary�u. Ta w�oska podr�, wycieczka do Florencji w towarzystwie matki, prawdopodobnie raz na zawsze zmieni�a koleje losu m�odego Modiglianiego, a ju� na pewno przyspieszy�a proces jego przedwczesnego dojrzewania. Natychmiastow�, dramatyczn� konsekwencj� tej wyprawy jest niespodziewany i niezwykle silny nawr�t choroby. We wrze�niu 1900 roku Dedo ponownie ma napady bardzo wysokiej gor�czki. Diagnoza: ostre, rozleg�e zapalenie op�ucnej. W tych dniach dostaje tak�e gwa�townego krwotoku; to ju� nie tylko zapalenie op�ucnej. Jego m�ode, wycie�czone p�uca zostaj� zaatakowane przez �mierciono�ny w�wczas pr�tek gru�licy. Nieub�aganie daje o sobie zna� zgubna cz�� genetycznego spadku po rodzinie Garsin�w. Ta podst�pna, zdradliwa i g��boko ukryta w organizmie choroba w pierwszej fazie przejawia si� za spraw� nieznacznych, lekkich stan�w gor�czkowych, aby potem nagle eksplodowa� i przekszta�ci� si� w straszliwy, suchy kaszel. Tomasz Mann po wirtuozersku opisuje w Czarodziejskiej g�rze to przera�aj�ce, gru�licze echo �mierci: �S� r�ne rodzaje kaszlu, suche i flegmiste, a te flegmiste s� podobno lepsze i mniej szkodliwe od takiego szczekania (...) Ale takiego kaszlu jak ten nie by�o jeszcze nigdy na �wiecie, tak mi si� przynajmniej wydaje, to ju� jest �ywy kaszel. Nie jest suchy, ale nie mo�na go te� nazwa� flegmistym, jest jaki� zupe�nie inny. To jest tak, jak gdyby zagl�da�o si� do �rodka cz�owieka, a tam ju� nic wi�cej nie by�o, tylko papka i szlam�. Choroba, o kt�r� za pierwszym razem zaledwie lekko si� otar�, teraz go ostatecznie dopada i atakuje. W jej nawrocie mo�emy dostrzec wzruszaj�cy odpowiednik mannowskiego tematu sztuki postrzeganej jako dezorganizacj� i przedwczesne cierpienie, jak i konflikt sztuki i �ycia. To co u bohater�w Manna ma wy��cznie metaforyczny wymiar, w skazanej na �mier� egzystencji Amedea przeistacza si� w tragiczn�, namacaln� rzeczywisto��. Ciekawym zbiegiem okoliczno�ci protagonista Czarodziejskiej g�ry, Hans Castorp, pojawia si� w szwajcarskim sanatorium w Davos dok�adnie w chwili, gdy Modigliani przyje�d�a do Pary�a. Jedyn� win� Tonia Kr�gera, m�odego bohatera mannowskiej noweli, jest �wiadomo�� bycia artyst�. Zap�aci za ni� samotno�ci� i ca�kowitym, bolesnym odizolowaniem od codziennego, zwyk�ego �ycia