by� tu �ratusz 1759 r...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

zbudowany na �rodku rynku � z podsieniami w ko�o na s�upach dla przedawaj�cych". W 1880 r. miasto zniszczy� wielki po�ar. Po II wojnie �wiatowej Ni�ankowice znalaz�y si� tu� za now� granic�. 164 Nowe Miasto ** Ko�ci� katolicki p.w. �wi�tej Tr�jcy zosta� zbudowany w latach 1448-1451, a przebudowany w I po�. XVIII i na pocz�tku XX w. Po 1945 r. zamieniony w magazyn, w 1989 r. zwr�cony wiernym i wyremontowany. Budowla jednonawowa z w�szym prezbiterium, do kt�rego przylegaj� zakrystia i pi�trowe pomieszczenie pomocnicze. Przy nawie kwadratowa kruchta. We wn�trzu sklepienie kolebkowe z lunetami. Zachowa�y si� fragmenty fresk�w (ponad �ukiem t�czy) oraz trzy o�tarze. Na uwag� zas�uguje tablica pami�tkowa konsekracji z 1730 r. Obok ko�cio�a neorenesansowa dzwonnica z pocz�tku XX w. ze starymi dzwonami. W zewn�trznej �cianie ko�cio�a wmurowane by�y dwie kamienne rze�by. Jedna przedstawia�a brodat� g�ow� w koronie (by� mo�e popiersie Kazimierza Jagiello�czyka), druga � g�ow� rycerza w he�mie, ozdobionym doko�a pi�rami w kszta�cie rozwini�tego wachlarza. Rze�by te restaurowano ok. 1874 r., a ich odlewy gipsowe umieszczono w Muzeum Ossoli�skich we Lwowie (orygina�y po II wojnie �wiatowej znikn�y z ko�cio�a). Ratusz z XIX w, parterowy, nakryty czterospadowym dachem, z wie�yczk� zako�czon� blaszanym jeleniem. �ciany zewn�trzne opilastrowane. Okna w obramieniach prostok�tnych z kluczami. W rynku i przylegaj�cych do niego uliczkach zachowa�y si� liczne stare domy. Cmentarz katolicki za�o�ony prawdopodobnie w po�owie XIX w. znajduje si� na p�noc od centrum, po prawej stronie drogi do granicy. Wci�� czynny i nie�le utrzymany. Najciekawsze nagrobki: Jana de Latour, dzier�awcy d�br (zm. 1888), notariusza Ignacego Kriegseisena (zm. 1900) oraz bezimienny grobowiec z postaci� le��cego rycerza, podobno ukrai�skiej rodziny Bogaczuk�w. Nowe Miasto (???? ?i???) rej. Stary Sambor Miejscowo�� pocz�tkowo nosi�a nazw� Byb�o. Tradycja przypisuje za�o�enie miasta Kazimierzowi Wielkiemu, kt�ry mia� je zasiedli� osadnikami z Niemiec. Ju� przed 1419 r. musia�a tu istnie� parafia, gdy� z tego roku mamy wzmiank� o szkole parafialnej. W XV-XVII w. Nowe Miasto nale�a�o kolejno do Skorut�w, Nowomiejskich i Krasickich. Urodzi� si� tu akademik krakowski �ukasz �de Nova Chdtatae Russiae", autor 165 Nowe Miasto Nowe Miasto �aci�skiego dzie�a po�wi�conego epistolografii (wyd. 1558), oraz trzej bracia Herbestowie, z kt�rych Benedykt (zm. 1593) by� jezuit�, filozofem i znanym m�wc�, a Jan (zm. 1611) � nadwornym spowiednikiem Katarzyny Jagiellonki, kr�lowej szwedzkiej. W 1498 r. miasto uleg�o zniszczeniu podczas najazdu hospodara wo�oskiego Stefana. W XVI-XVII w. miejscowy ko�ci� by� przez pewien czas zborem aria�skim. Kolejn� kl�sk� przynios�a Nowemu Miastu wojna z Kozakami. W dawnym r�kopisie czytamy: �Gdy w 1648 r. Kozacy pod Chmielnickim to miasteczko najechali, uda�a si� znaczna liczba mieszka�c�w do ko�cio�a, inni za� schronili si� na strych �wi�tyni. Kozacy wpadli i mieszczan tam b�d�cych wymordowali, pl�druj�c za� po ko�ciele i szukaj�c bogactw, wy�amali tak�e drzwi na strych prowadz�ce, a zastawszy tam pe�no ludzi, wszystkich w pie� wyci�li. Zacz�a si� wi�c krew s�czy� przez szpar� u stropu i �cieka�a po �cianie przez dni kilka. Znak ten pozosta� a� do 1725 r., w kt�rym to roku zabielano go sze�� razy, lecz nie mo�na by�o zabieli�". W ko�ciele by�a dawniej drewniana tablica po�wi�cona Janowi Opalskiemu, kt�ry straci� �ycie w obronie swego pana. Wed�ug akt grodzkich przemyskich: �11 lipca 1701 r. s�uga dziedzica z S�siadowic, Adam Kunicki, dosta� od swego pana polecenie, by zabi� Firleja, dziedzica Nowego Miasta. Wszed� wi�c do jego sypialni w nocy i zamierzy� si� na� no�em, lecz s�uga Firleja Opalski zd��y� zatrzyma� r�k� mordercy, przyjmuj�c jego cios na siebie". Ko�ci� p.w. �w. Marcina budowano od 1512 r. W latach 1889-1890 pod kierunkiem Tomasza Pryli�skiego przywr�cono gotycki kszta�t budowli. Odkryto w�wczas w mensie jednego z o�tarzy kamienny tympanon z p�askorze�b� Przemienienia Pa�skiego (obecnie w Muzeum Narodowym w Krakowie), a przed wej�ciem do ko�cio�a p�nogotyck� p�yt� nagrobn�. Po II wojnie �wiatowej ko�ci� nieprzerwanie pe�ni� funkcje sakralne, dzi�ki czemu zachowa� wi�kszo�� wyposa�enia. Przez kilkadziesi�t lat nowomiejskim proboszczem by� ksi�dz pra�at Jan Szetela (1912-1984), prze�ladowany przez w�adze sowieckie i kilkakrotnie zsy�any w g��b Rosji. Jest to budowla murowana z ceg�y, na kamiennym cokole. Korpus halowy, tr�jnawowy, prezbiterium w�sze. W p�nocno-wschodnim naro�niku kolista wie�yczka mieszcz�ca schody. Od po�udnia do korpusu g��wnego przylega kaplica Dobrynickich na rzucie kwadratu; na wsch�d od niej prostok�tna zakrystia. �ciany opi�te przyporami i zwie�czone Nowe Miasto. Ko�ci� p.w. �w. Marcina profilowanym gzymsem. W fasadzie szczyt uskokowy ze sterczynami, ostro�ukowymi blendami, w kt�rych wyci�to w�skie okienka. Dachy dwuspadowe, nad apsyd� prezbiterium dach wielospadowy, nad zakrysti� pulpitowy, wszystkie kryte dach�wk�. Kaplica nakryta kopu�� z latarni�. Wie�yczka na sygnaturk� pochodzi z 1883 r. Wewn�trz sklepienia krzy�owo-�ebrowe. Zachowa�o si� kilka XIX- i XX-wiecznych epitafi�w, m.in. ksi�cia Adama Lubomirskiego, prezesa komitetu restauracji ko�cio�a (zm. 1893). Na �cianie zewn�trznej epitafium �o�nierzy polskich poleg�ych pod Czyszkami i Gdeszycami 4 lutego 1919 r. Ponadto przetrwa�y neogotyckie konfesjona�y, dwa stare feretrony, a na ch�rze muzycznym kopia Wernyhory Jana Matejki. Ko�ci� jest otoczony zniszczonymi wa�ami ziemnymi, poro�ni�tymi starodrzewem. Obok dzwonnica z prze�omu XVIII i XIX w, murowana, dwukondygnacyjna. Na * cmentarzu przyko�cielnym groby okolicznej szlachty z pomnikami o du�ej warto�ci artystycznej, m.in. �eliwny nagrobek Magdaleny ze Stupnickich Guzkowskiej (zm. 1847), i kamienny � Laury Guzkowskiej z Soeldenholden�w (zm. 1884), a tak�e groby Pr�g�owskich i Karoliny Wolskiej (zm. 1865). Ratusz z XIX w., parterowy, na wysokich suterenach. Nieregularn� bry�� budowli wie�czy czworoboczna wie�a nakryta 166 167 Nowe Strzeliska dachem namiotowym. W rynku ponadto kilka starych dom�w z prze�omu XIX i XX w. Nowe Strzeliska (???i ???i????) rej. �ydacz�w Synagoga z XIX w., przebudowana po 1945 r. (ul. Targowa) � skromna budowla na planie prostok�ta, murowana z ceg�y i otynkowana, nakryta czterospadowym dachem, o �cianach wzmocnionych przyporami