Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
Walka wojska z robotnikami pozostawiła trwałe ślady w pamięci ro- botników i w pamięci narodowej - śpiewano wtedy: „to partia strzela do robotników". 19 grudnia zebrało się Biuro Polity- czne KC PZPR, 20 grudnia zebrał się Komitet Centralny. Dokonano zmian we władzach, pojawił się nowy pierw- szy sekretarz KC (Edward Gierek), przyznano się do niektórych błędów i ogłoszono, że polityka władz pod pew- nymi względami ulegnie zmianom. (2) Grudzień 1981 roku to stan wo- jenny, akcja internowań, blokada ko- munikacji, strajki, zwłaszcza w kopal- niach śląskich, ataki ZOMO na kopal- nie, śmierć górników z kopalni „Wu- jek". Tym razem nie było zmian we władzach, zmieniło się życie w Polsce. „Solidarność" i inne organizacje spo- łeczne przestały być legalne, władze przestały je tolerować. Życie społe- czeństwa i życie państwa rozeszły się w znacznym stopniu. Wzmocniło się na- tomiast życie społeczne - podziemne i niezależne. Bojkot niektórych instytu- cji państwowo-partyjnych polegał na tym, że propagandowe działania ofi- cjalne uznano za bliżone do działań re- presyjnych i starano się je pozostawić komunistom, ludzie starali się nie po- pierać swym nazwiskiem oficjalnych akcji propagandowych. LIT.: (1) Poznań 1956 - grudzień 1970, Instytut Literacki, Paryż 1971; Rewolta szczecińska i jej znaczenie, Instytut Literac- ki, Paryż 1971; Grudzień 1970. Wybór do- kumentów. Gdańsk-Gdynia-Elbląg, Wy- dawnictwo „Gdański Sierpień" [1980 lub 1981]; Mieczysław F. Rakowski, Przesilenie grudniowe. Przyczynek do dziejów najnow- szych, PIW, Warszawa 1981; Małgorzata harcerstwo 69 Nosi to nazwę ujemnego salda handlu zagranicznego. W latach 1982-1983 sy- tuacja się odwróciła: więcej ekspor- tuje się niż importuje. Do roku 1978 wielkości importu i eksportu rosły z roku na rok. W latach 1979-1981 wielkości te z roku na rok się zmniejszały. W roku 1982 import znowu zmniejszył się, natomiast eks- port się zwiększył. W roku 1983 oby- dwie wielkości wzrosły, z tym że eks- port bardziej. LIT P. Bożyk,B.Wojciechowski,Han- del zagraniczny Polski 1945-1969, War- szawa 1971, A Nove, East-West Trade: Problems, Prospects, Issues, Sagę, Beverly Hills 1978, P Marer, J. M. Montias (ed ), East European Integration, Indiana Um- versity Press, Bloommgton 1980; U. Pło- wieć, Handel zagraniczny, PWE, Warszawa 1982 harcerstwo - ideowo-wychowawcza organizacj a młodzieżowa, która w Pol- sce była niekiedy organizacją patrioty- czną, zbliżoną do wzorów skautingu, nawet wojskową, kiedy indziej zaś zbliżała się bardzo do wzorów radziec- kiej organizacji wychowawcz ;j: pio- nierów. Pierwsze drużyny harcerskie w Pol- sce powstały najpierw w zaborze au- striackim w roku 1911 i wkrótce w dwu pozostałych zaborach. W roku 1916 w zaborze rosyjskim powołano Związek Harcerstwa Polskiego. Przed drugą wojną światową było około 200 tysięcy harcerzy. W okresie wojny harcerstwo działało konspiracyjnie -jako „Szare Szeregi" i organizacja harcerek „Bądź Gotów". Z obozem narodowej demo- kracji związane było Harcerstwo Pols- kie. Harcerze z Szarych Szeregów oka- zali bohaterstwo w akcji małego sabo- tażu, w walce dywersyjnej i zwłaszcza w walkach w Powstaniu Warszawskim. 68 handel wewnętrzny handel wewnętrzny. We współczes- nej Polsce odróżnia się handel pań- stwowy, spółdzielczy i prywatny. W roku 1983 było 23 tysiące sklepów pań- stwowych, 96 tysięcy spółdzielczych i 18 tysięcy prywatnych. Różnice między handlem państwo- wym i spółdzielczym są jednak niezbyt wyraźne (istnienie tych różnic zależy od sposobu organizacji spółdzielczoś- ci, trudno się ich dopatrzyć, jeśli spół- dzielczość jest w państwie scentralizo- wana, wolność zakładania spółdzielni jest ograniczona i niezbędnym warun- kiem założenia spółdzielni jest zgoda odpowiedniej centrali). Handel państwowy dzieli się na ryn- kowy i zaopatrzeniowy. Ten ostatni dostarcza towary jednostkom „gospo- darki uspołecznionej", czyli państwo- wej. Handel prywatny od lat czterdzies- tych ograniczano i niszczono, zwłasz- cza wiosną 1947 roku w akcji nazwanej „bitwą o handel". Później bywało róż- nie. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych liczba sklepów pry- watnych rosła, w roku 1970 wynosiła 7 tysięcy, zaś w roku 1980 przekroczyła 10 tysięcy. Handel na wsi upaństwowiono (no- minalnie uspółdzielczono). Zajmuje się nim Centrala Rolniczych Spółdziel- ni „Samopomoc Chłopska". W mieś- cie podobną rolę pełni Związek Spół- dzielni Spożywców „Społem". handel zagraniczny - we współczesnej Polsce jest zmonopolizowany przez państwo, na ogół zajmowały się nim wyspecjalizowane państwowe przed- siębiorstwa handlu zagranicznego i tyl- ko wyjątkowo mogły to robić przed- siębiorstwa przemysłowe wytwarzają- ce sprzedawane towary. W oficjalnych wyliczeniach odno- szących się do handlu zagranicznego - stosuje się umowne przeliczniki, takie jak fikcyjna waluta „złoty dewizowy" (zakładano, że dolar jest wart od 3 do 4 złotych dewizowych, zaś rubel stoi wyżej i jest wart 4,4 złotych dewizo- wych) . Po wojnie do roku 1981 na ogół im- portowano więcej niż eksportowano. historia. Słowo historia oznacza dzie- je, przebieg wydarzeń w czasie lub opowieść o tym przebiegu, którą his- torycy, jeśli dobrze wykonują swój zawód, starają się zbliżać do prawdy. Niekiedy też starają się nie pomijać ważnych wydarzeń, to znaczy ważnych dla ludzi, którzy brali w nich udział lub o nich wiedzieli, i wydarzeń, bez któ- rych inne trudno zrozumieć i wyj aśnić