Przytaczamy te fakty po to, by pokaza�, �e je�li Bre�niew tak bezceremonialnie obchodzi� si� z faktami historycznymi, kt�rych wiarygodno�� jest niepodwa�alna, to mo�na...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

W nast�pnych latach, podczas wojny i po jej zako�czeniu, Bre�niew stopniowo, , z uporem, pi�� si� w g�r� pozyskuj�c sobie na tej drodze protektor�w i protegowanych. ; W maju 1937 r. zosta� wybrany zast�pc� przewodnicz�cego rady miejskiej w Dnieprodzier- �y�sku (dawne Kamienskoje), a w maju 1938 r. obj�� stanowisko zast�pcy wydzia�u agitacji i propagandy w obwodowym komitecie partii w Dniepropietrowsku (dawny Jekaterynos�aw). 274 W pocz�tkowej fazie Bre�niew pi�� si� ku szczytom w�adzy pod protekcj� piecwszego sekretarza KC KP Ukrainy Chruszczowa, za wstawiennictwem kt�rego ju� w czasie wojny z Niemcami obj�� stanowisko szefa wydzia�u politycznego armii, a pod koniec wojny szefa Zarz�du Politycznego Frontu, awansuj�c od podpu�kownika do genera�a-majora. Po wojnie, jako sekretarz obwodowego komitetu partii na Zaporo�u i w Dniepropietrowsku, kierowa� odbudow� zniszczonych podczas wojny zak�ad�w i miast. W 1950 r. Chruszczow, mianowany przez Stalina sekretarzem KC, zabra� go z sob� do Moskwy. W lipcu tego� roku Bre�niew uda� si� do Kiszyniowa jako pierwszy sekretarz KC KP Mo�dawii. Niebawem sprowadzi� z Dniepropietrowska grup� przyjaci�, kt�rzy stworzyli trzon ekipy jego najbli�szych wsp�pracownik�w, przysz�ej,;kliki dniepropietrowskiej". W Kiszyniowie do��czyli do nich inni "oddani towarzysze" Bre�niewa z miejscowego aparatu, a w�r�d nich szef wydzia�u propagandy i agitacji KC KP Mo�dawii, Konstantin Czernienko. W 1952 r. na XIX Zje�dzie partii Bre�niew zosta� zast�pc� cz�onka powo�anego w�wczas Prezydium KC. Zalicza� si� z pewno�ci� do tych m�odych aparatczyk�w, kt�rych Stalin zebra� wok� siebie na pa�dziernikowym plenum KC odbytym po zje�dzie, by przy ich pomocy zlikwidowa� swoj� "star� gwardi�" - dawne Biuro Polityczne. Po �mierci Stalina kariera Bre�niewa gwa�townie si� za�ama�a: wykluczono go z Prezy- dium i Sekretariatu KC i mianowano szefem Zarz�du Politycznego Marynarki Wojennej. Wed�ug zasad rz�dz�cych nomenklatur� partyjn� by�a to zupe�na katastrofa. Dalszy upadek w hierachii m�g� przemieni� by�ego sekretarza KC w polityczne zero. Bre�niew osobi�cie nie by� winien za�amaniu si� swojej kariery. Trudno doszukiwa� si� jego w�asnej winy w tym, �e Stalin postawi� na niego widz�c w nim do�wiadczonego, zdolnego do spe�nienia wszystkich polece� aparatczyka. W naturze Bre�niewa jako cz�owieka i w jego stalinowskim wykszta�- ceniu aparatczyka le�a�o bezwzgl�dne pos�usze�stwo w wype�nianiu rozkaz�w Stalina bez wzgl�du na towarzysz�ce temu trudno�ci i upokorzenia. Bre�niew odziedziczy� tak�e po ' swoim nauczycielu cech� "dalekowzrocznej" polityki - �elazn� cierpliwo��. Te nauki przyda�y mu si� wtedy, kiedy jego d�ugoletni protektor - Chruszczow - zosta� we wrze�niu � 1953 r. pierwszym sekretarzem KC KPZR. Po czterech miesi�cach od obj�cia w�adzy Chruszczow przypomnia� sobie Bre�niewa, swojego dawnego protegowanego na Ukrainie. W miar� jak umacnia�a si� pozycja Chruszczowa, awansowa� w hierarchii r�wnie� Bre�niew: w 1955 r. zosta� pierwszym sekretarzem KC KP Kazachstanu, w 1956 - sekretarzem KC KPZR, w 1957 - cz�onkiem Prezydium KC, by w pa�dzierniku 1964 r. zdradzi� swojego protektora i wst�pi� na najwy�szy szczebel w�adzy. 2. �ycie polityczne Wraz z odej�ciem Chruszczowa zamkni�ta zosta�a postalinowska era "odwil�y" w radzie- ckiej historii. By� to okres, podczas kt�rego dokona�o si� przej�cie od stalinowskiej "epoki lodowcowej" do bre�niewowskiego "konformizmu". Pierwszym posuni�ciem nowych w�adz w polityce wewn�trznej po pa�dziernikowym plenum KC by� powr�t do "kolektywnego kierownictwa", od kt�rego Chruszczow odszed� w 1958 r. Ale kiedy w 1971 r. prawie 5 tys. delegat�w na XXIV Zjazd partii zebra�o si�, by wys�ucha� sprawozdania KC na temat dzia�alno�ci partii za ostatnie pi�� lat, w�wczas okaza�o si�, �e Bre�niew jako sekretarz generalny KC KPZR (termin "sekretarz generalny" przywr�cono 8 kwietnia 1966 r.), wyrobi� sobie pozycj� co najmniej "pierwszego w�r�d r�wnych" w najwy�szych w�adzach partii. Jednak koncepcja "kolektywnego przyw�dztwa" i w�wczas jeszcze wydawa�a si� na Kremlu 275 wci�� silna, a polityk� Moskwy w ca�ym okresie rz�d�w Bre�niewa cechowa� raczej pragmatyzm ni� d��enie do destabilizacji istniej�cych uk�ad�w. Dla zewn�trznych, g��wnie zachodnich obserwator�w sceny radzieckiej, polityka Moskwy po 1964 r. wydawa�a si� -jak to okre�lali - "t�pa i konserwatywna", a "Bre�niew - wed�ug jednego z ameryka�skich dziennikarzy - w miar� up�ywu czasu upodabnia� si� swoim stylem rz�dzenia bardziej do autokratycznego dyrektora internatu ni� do szefa pa�stwa eksploruj�cego kosmos i prowa- dz�cego mocarstwow� polityk� globaln�". Odej�cie od polityki nieograniczonego terroru po �mierci Stalina mia�o nie tylko "os�odzi�" �ycie ludzi, ale tak�e stworzy�o warunki do wykszta�cenia si� w ZSRR nowych mechanizm�w rz�dzenia. Jak ju� wspomnieli�my, wzlot i upadek Chruszczowa by� funkcj� jego zdolno�ci do wykorzystania i utrzymania poparcia swojego otoczenia. To otoczenie - najbli�si wsp�pracownicy Chruszczowa - zapewne posiadali osobiste ambicje polityczne, ale przede wszystkim reprezentowali okre�lone grupy interesu. Niezale�nie bowiem od wyj�tkowej roli partii komunistycznej w systemie jednopartyjnym i wyst�powania takich charakterystycznych instytucji, jak cenzura i szeroko interpretowane poj�cie "tajemnicy pa�stwowej", w ZSRR istnia�o jednak �ycie polityczne z zachowaniem wszelkich regu� gry interes�w. Oczywi�cie, jedne grupy interes�w by�y mniej, inne bardziej wp�ywowe, a w�adze stara�y si� okazjonalnie ogranicza� ich wp�ywy