- Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
- Mają rację ci, co głoszą, że nie wolno po raz drugi brać na sojusznika tego, co raz już okazał się zdrajcą...
- Przyczyniło się to nie tylko do umocnienia kapitalizmu i osłabienia komunizmu; pozwoliło również Amerykanom złagodzić wysiłki zmierzające do utrzymania formalnych sojuszy...
- 301: Dane statystyczne zaczerpnięto ze Statistical Yearbook ofthe Church, 1991...
- Postulat uwolnienia sztuki od kategorii czasu i przestrzeni ma źródła wielorakie; uproszczeniem byłoby sprowadzanie całego problemu do eskapizmu...
- Bardzo chciał otworzyć ją i rozkoszować się jej skarbami, lecz wiedział, że czekają go długie tygodnie studiów, zanim będzie mógł przeczytać nowe zaklęcia, a co dopiero...
- - Tak...
- Kaznodzieje Sierotek, z Prokupkiem na czele, co i rusz oskarżali go o czarownictwo i szerzyli sugestie, że może być prowokatorem...
- Bardzo dobrze doradza...
- Zupełnie się w tym nie widzę! — Carry, posłuchaj mnie...
- Stanowisko dowódcy plutonu dla człowieka o jego umiejętnościach taktycznych było jak policzek...
Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.
, na „Tak dalej być nie musi" jednoznacznie sugerował wyborcom, iż jest w stanie sytuację popra- wić. Diagnozę gospodarki, lansowaną przez SLD, podzielały i inne ugrupowania opozycyjne z tym, że różnie rozkładały akcenty i dodawały nowe elementy, które obraz gospodarki czyniły jeszcze czarniejszym. Odpowiedzialnymi za stan gospo- darki czyniono: „doktrynerskie" i niekompetentne rządy solidarnościowe (pogląd SLD), komunistów, którzy doprowadzili kraj do ruiny (opinia współrządzącego KL-D), komunistów pospołu z częścią elit postsolidarnościowych, które są odpowie- dzialne za to, że „komuniści nie mogąc dłużej rządzić krajem, którego gospodarkę doszczętnie zrujnowali, dokonują gigantycznej operacji zamiany władzy na własność, a książeczek partyjnych na książeczki bankowe" (PC, podobnie KdR, cyt. z audycji TV za: Zieniewiczowie [1995, s. 115]), Bank Światowy i inne międzynarodowe in- stytucje finansowe, środowiska żydowskie („Samoobrona", Partia „X"), Wałęsę, który ochrania aferzystów, mafie, agentów UB i SB, postkomunistów grabiących razem gospodarkę (KdR, PC). Zgłaszane programy charakteryzowała wielka różnorodność, a podziały nie prze- biegały wzdłuż Unii koalicja rządząca-opozycja15. Wszystkie główne partie akcepto- wały reguły gospodarki rynkowej, ale niektóre zgłaszały konieczność rozległej inge- rencji państwa w gospodarkę i zachowania w jego ręku części przedsiębiorstw bądź pakietów kontrolnych (SLD, PSL, KPN, „Ojczyzna"). Powszechne było domaganie się większej ochrony rynku krajowego przez wzrost ceł i podatku importowego do poziomu obowiązującego w EWG (PSL, KdR, PC, SLD, „Ojczyzna"). Przeciwne stanowisko, ale raczej nie eksponowane w propagandzie wyborczej, zajmowały UD i KL-D. Obniżenie podatków od dochodów osobistych zapowiadały: PC, „Ojczyz- na", KPN, KL-D i oczywiście UPR. Utrzymanie obowiązujących składek zapowia- dały SLD, UD, a PSL i UP sygnalizowały konieczność podwyższenia stawek dla najlepiej zarabiających. Program powszechnej prywatyzacji oraz Narodowych Fun- duszy Inwestycyjnych przedstawiony przez rząd wspierał, z pewnymi zastrzeżenia- mi, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a zdecydowanie odrzucały go obie partie ludo- we, PC, KPN i mniej zdecydowanie wchodzący w skład koalicji ZChN. W tej sferze było szczególnie wiele obietnic. BBWR i KPN, zapowiadały po 300 min starych zł kredytu dla każdego obywatela (rodziny w przypadku KPN) przeznaczonego na za- kup majątku państwowego. Przy tym kredyt ten w praktyce nie byłby spłacany. Inne 15 Dobre porównanie partyjnych programów dotyczących gospodarki (w:) „Gospodarcze programy wyborcze". Rzeczpospolita z 25 i 26 sierpnia 1993 r. ugrupowania, zwłaszcza PC, KdK, ZChJN, „Solidarność zapowiadały powszechne uwłaszczenie w kategońach dość ogólnikowych. Prawie wszystkie partie deklarowały skuteczną walkę z bezrobociem, w tym KL-D, który obiecywał stworzenie miliona nowych miejsc pracy, co spotkało się z częstymi szyderczymi krytykami. Liczne były też obietnice kierowane do poszczególnych grup: emerytom oferowano podwyżkę eme- rytur, młodzieży - mieszkania, wykształcenie i pracę, rolnikom - poparcie dla rodzin- nych gospodarstw, tanie kredyty, ochronę krajowego rynku żywnościowego, górni- kom - zachowanie ich miejsc pracy, całej sferze budżetowej podwyżki płac itp. Udziału w festiwalu obietnic nie ustrzegły się nawet partie rządzącej koalicji, zwłaszcza KL-D. W wymiarze sekularyzm-fundamentalizm religijny kontrowersje uległy nawet zaostrzeniu w porównaniu do 1991 r., a to za sprawą przyjętej wcześniej ustawy antyaborcyjnej, która pozostawała „wdzięcznym" polem ataków partii lewicowych oraz za sprawą konkordatu podpisanego przez rząd Suchockiej już po rozwiązaniu parlamentu (28.07.). Rozstrzygnięcia konkordatu zdecydowanie atakował SLD, a także Unia Pracy jako stwarzające zagrożenia dla wolności obywatelskich i ogólnie dla świeckiego charakteru państwa. Krytyczne komentarze pojawiły się też w Gazecie Wyborczej'6. Kwestionowano także zaangażowanie Kościoła w życie polityczne, a w szczególności w kampanię wyborczą, chociaż w porównaniu do poprzedniej kampanii Kościół wykazał znacznie większą powściągliwość w agitowaniu na rzecz konkretnych partii [patrz szerzej rozdz. VII]. Nastroje antyklerykalne były wówczas w społeczeństwie ugruntowane i zostały wykorzystane w kampanii ugrupowań lewi- cowych. Stanowiska Kościoła instytucjonalnego najbardziej konsekwentnie bronił KKW „Ojczyzna". Przywiązanie do wartości chrześcijańskich i religii demonstro- wały również partie ludowe, „Solidarność", BBWR, KdR, część liderów UD. Nie osłabły też spory o lustrację i dekomunizację z tym, że żywszy był problem lustracji po doświadczeniach afery „toczkowej" z czerwca 1992 r. oraz w związku z potrzebą składania przez kandydatów na posłów oświadczeń na temat ich ewentu- alnej współpracy z UB, SB i innymi podobnymi służbami (art. 81, ust. 5, pkt 4 Ordy- nacji). KdR, PC, KPN, ZChN obiecywały dokończenie lustracji i odsunięcie „agen- tów" od wpływu na życie publiczne