Jedno da si� powiedzie�: na pewno dzia�a� brutal- niej ni� Cyryl i niew�tpliwie to by�a podstawowa przyczyna, dla kt�rej osta- tecznie przegra�...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

, � Papie� Leon fa�szywie oceni� nowego biskupa Aleksandrii. W li�cie napi- sanym do niego zaraz po ordynacji potraktowa� go jak w�asnego sufragana. Przypomniawszy Dioskorosowi, �e Marek by� uczniem aposto�a Piotra, wskaza� mu, jakich regu� winien przestrzega� przy wy�wi�caniu duchownych: nale�y to czyni� w niedziel� przed �witem, po odbytym po�cie. Ponadto je�li- by ko�cio�y w Aleksandrii by�y za ma�e, aby w czasie �wi�t pomie�ci� zebra- ne t�umy, nale�y odprawia� msz� dwukrotnie (w Ko�ciele egipskim uwa�ano, 221 �e przy jednym o�tarzu mo�na odprawi� dziennie tylko jedn� msz�). Jak za- reagowa� na taki list cz�owiek posadzony na tronie Marka Ewangelisty, dzie- dzic wielkiego teologa Cyryla, przyw�dca najwi�kszego Ko�cio�a Wschodu � nietrudno sobie wyobrazi�. Leon chcia� pokaza� Dioskorosowi, gdzie jest jego miejsce, prawdopodobnie nie zale�a�o mu na upokorzeniu biskupa Aleksandrii, ale na to wysz�o. Nie by� to najlepszy wst�p do harmonijnej wsp�pracy. W Wielk� Sobot� 27 marca 449 r. dosz�o do przykrej sceny mi�dzy Teo- dozjuszem a patriarch� Konstantynopola. W trzy dni p�niej cesarz podpisa� dokumenty zwo�uj�ce na l sierpnia zgromadzenie w Efezie i polecaj�ce Dio- skorosowi zaj�cie si� jego prowadzeniem. Znamy tre�� listu cesarza okre�laj�cego sk�ad przysz�ego soboru. Skiero- wany jest on do Dioskorosa, z pewno�ci� podobne listy dostali inni patriar- chowie. Dioskoros mia� wzi�� z sob� dziesi�ciu metropolit�w i dziesi�ciu in- nych biskup�w odznaczaj�cych si� �wi�to�ci�, wiedz�, prawowierno�ci�. W samym Egipcie nie by�o metropolii (by�y natomiast w Libii podleg�ej Dio- skorosowi), jest wi�c jasne, �e sekretarze cesarscy stosowali og�lnie przyj�ty formularz; w tej sytuacji biskup Aleksandrii wybiera�, kogo uzna� za stosow- ne, inni patriarchowie trzymali si� zalece� cesarskich. Pami�taj�c o liczebno- �ci egipskiej delegacji na sob�r 431 r., powinni�my widzie� w cesarskich zale- ceniach raczej intencj� ograniczenia jej si�y. Cesarz chcia� zwo�a� synod dostatecznie wysokiej rangi, aby uniewinnienie Eutychesa wypad�o powa�nie i przekonywaj�co, ale nie mia� zamiaru organi- zowa� zgromadzenia ekumenicznego, nie d��y� wi�c do �ci�gni�cia wi�kszej liczby biskup�w. Teodoretowi zakazano udzia�u w zgromadzeniu, m�g� si� na nim znale�� tylko, je�liby tego za��dali jego uczestnicy. W ten spos�b cesarz uwalnia� Dioskorosa od jedynego cz�owieka, kt�ry z racji swej wiedzy teologicznej i talent�w oratorskich m�g�by mu stawi� czo�o -� pot�pienie Teodoreta pod nieobecno�� jego samego stawa�o si� o wiele �atwiejsze. Wy- ��czanie ludzi niedogodnych z list zaprosze� nie by�o zreszt� czym� specyficz- nym dla zgromadzenia w Efezie, nale�a�o do zwyk�ych zabieg�w ze strony tych, kt�rzy synody/sobory organizowali. Teodozjusz wy��czy� z synodu biskupa Cyru, zaprosi� natomiast syryjskie- go mnicha Barsaum�, kt�rego mia� okazj� pozna� w Konstantynopolu osobi- �cie, a cho� asceta m�wi� tylko po syryjsku, zrobi� na cesarzu wielkie wra�e- nie. Barsauma zorganizowa� w swym klasztorze, po�o�onym w pobli�u Eu- fratu, grup� mnich�w, z kt�rymi nast�pnie dokonywa� akt�w, jak dzi� po- wiedzieliby�my, terrorystycznych. Niszczyli oni ko�cio�y i podpalali klaszto- ry, wyp�dzali z diecezji biskup�w � wszystko to w imi� walki z herezj� ne- storia�sk�. Podobnych gorliwych mnich�w, nie cofaj�cych si� przed u�yciem gwa�tu przeciwko poganom, heretykom, �ydom, by�o w owych czasach wie- lu, grupy zbrojnych w kije i motyki ascet�w skutecznie terroryzowa�y ca�e 222 Kontrowersje doktrynalne na Wschodzie (2): pierwsza faza spor�w chrystologicznych okolice w poczuciu pe�nej bezkarno�ci, rzadko kto bowiem o�mieli� si� sto- sowa� przemoc wobec walcz�cych w s�usznej sprawie �wi�tych m��w, szcze r�� gotowych na �mier� w obronie ortodoksji: represje raczej ich ekscytowa �y, ni� odstr�cza�y