MAUROIS Prometeusz, czyli �ycie Balzaka, Warszawa 1970...

BALZAC [~zak] JEAN LOUIS GUEZ DE (15977-1654), pisarz franc.; autor list�w (Let-tres 1624-54) adresowanych do wielu osobisto�ci �wczesnego �ycia lit. i polit.; mia�y wp�yw na kszta�towanie si� nowocz. prozy franc.; traktaty (Le prince 1631), poezje �aci�skie. BANA, Banabhatta (ok. VII w.), ind. pisarz sanskr.; jeden z najwi�kszych mistrz�w prozy sanskr.; autor poet. kroniki Harsza�arita opisuj�cej dw�r i czasy buddyjskiego w�adcy Marszy (panowa� ok. 606-ok. 647), oraz powie�ci Kadambari, kt�rej tre�� stanowi� "szkatu�kowe" u�o�one opowie�ci mi�osne przekazywane kr�lowi przez papug�; ponadto tworzy� kunsztowne poematy w stylu kawja. BANDEIRA [~d�jra] MANUEL (1886-1968), brazyl. poeta i krytyk lit.; od wp�yw�w (rano. parnasizmu i symbolizmu w swych wczesnych zbiorach przeszed� do modernizmu (ruch odnowy w literaturze brazyl.) � zbi�r Liber-tinagem (1930), ��cz�c nowatorstwo z tradycj� (Estrela da vida inteira 1966). BANDELLO MATTEO (1484-1561), pisarz w�.; dominikanin, biskup w Agen (Francja); najwybitniejszy obok G. Boccaccia nowelista w�.; pisa� w j�zyku w�. i �ac. poematy panegiryczne i utwory liryczne na wz�r F. Petrarki i P. Bemba (Canzoniere 1544); g�. dzie�em B. jest zbi�r 214 opowiada� Novelle (cz. 1�4 1554-73, przek�. pol. w: Dawna nowela w�oska 1969) ukazuj�cych barwny obraz obyczaj�w p�nego renesansu. BANERJI BHIBHUTIBHUSHAN, w�a�c. Bandyopa-dhyay (1894-1950), pisarz ind., tworz�cy w j�zyku bengalskim; powie�ci, opowiadania, utwory dla dzieci; adaptacja powie�ci Pie�� drogi (1929, wyd. pol. 1993) w re�. Satyajita Raya (1956) zdobyta nagrod� na festiwalu filmowym w Cannes. BANERJI TARASHANkAR (1898-1971), pisarz ind.; autor pierwszych bengalskich powie�ci o �yciu wsi i prowincji m.in. Dhatri dewata (1939), Kalindi (1940), Arogya niketan (1952). BANG [bani HERMAN (1857-1912), du�. pisarz i eseista; wczesna tw�rczo�� pod wp�ywem naturalizmu (powie�� Beznadziejne pokolenia 1880, wyd. pol. 1902); pisa� g�. powie�ci [Mi-chael 1904, wyd. pol. 1928, Tina 1889, wyd. pol. 1904) i nowele (pol. wyb�r Z tamtego �wiata 1912 oraz przek�. w antologii Anegdoty losu 1976), odzwierciedlaj�ce dekadenckie nastroje typowe dla fin de siecle'u; jeden z najmodniejszych pisarzy eur. epoki secesji; tak�e szkice teoretycznolit., eseje i krytyki teatralne. BANU^ [~usz] MARIA (ur. 1914), poetka rum,; opiewa mi�o�� jako �r�d�o si� witalnych (Tara fetelor 1937, La porfile raiului 1957); liryka refleksyjno-filoz. (Oricine si ceva 1972); ponadto utwory dram., przekt. (m.in. utwor�w J.W. Goethego, A.S. Puszkina, P. Nerudy). BANVILLE [bawi�] THEODORE DE (1823-91), poeta franc.; przedstawiciel parnasizmu; zbiory wierszy (Odes funambulesques 1857, Les exiles 1867), komedie proz� (Gringoire 1866, wyd. pol. 1883) i wierszem (Poca�unek 1867, wyd. pol. 1889); traktat o wersyfikacji franc. (1872) nawi�zuj�cy do sztuki retorycznej XV w. BA�D�A UPENDRA (XVI w.), poeta ind., tworz�cy w j�zyku orija; jego kunsztown�, dworsk� poezj� cechuje ozdobny styl, liczne alitera-cje i gra s��w; najwa�niejszymi jego dzie�ami s�: epos Labanjawati, oraz 2 rymowane s�owniki �abdamala i Gitabhidhana; ponadto liczne poematy czerpi�ce tematyk� z legend i mit�w, panegiryki na cze�� b�stw, erotyki. BAR HEBRAEUS -> Abu' Farad�. BARADULIN RYHOR (ur. 1935), poeta biatorus.; uprawia poezj� o charakterze publicyst., nawi�zuj�c jednocze�nie do lirycznego, bezpo�redniego tonu poezji lud.; wiersze o tematyce wojennej, mi�osne, refleksyjno-filoz.; t�umacz poezji pol. (m.in. utwor�w A. Mickiewicza, W. Broniewskiego), pol. przek�. wierszy B. w antologii M�ode g�osy (1965) i w wyborze �wi�to pszczo�y (WG}. BARAKA IMAMU AMIRI -> Jones LeRoi. BARANAUSKAS ANTANAS, Antoni Baran�w- ski (1835-1902), litew. poeta, biskup; pisa� r�wnie� w j�zyku pol.; autor poematu Borek 55 BAR Onikszty�ski (1860-61, wyd. pol. 1909, wznowienie 1987), inspirowanego tw�rczo�ci� A. Mickie- wicza, pie�ni i wierszy (pol. przek�. fragment�w w Antologii poezji litewskiej 1939 i w Antologii literatury litewskiej1973) oraz rozpraw z zakresu dialektologii litew. i matematyki. BARANGA AUREL (1913-79), dramatopisarz rum., z zawodu lekarz; red. pisma satyr. "Urzica" (od 1949); komedie satyr., mocno osadzone w polit. i obyczajowej rum. rzeczywisto�ci powojennej (Siciliana 1961, wyst. pol. 1964, Krzysztof nie szalej 1964, wyst. pol. 1966, So/o na perkusji 1967, wyst. pol. 1971); ponadto poezje, reporta�e, przek�. (m.in. utwor�w Moliera i J.P. Sartre'a). BARANSKA NATALIA W. (ur. 1908), pisarka ro�.; autorka powie�ci Tydzie� �jak tydzie� (1969, wyd. pol. 1970), ukazuj�cej codzienn� egzystencj� wsp�cz. kobiety, ��cz�cej prac� zaw. z wychowaniem dzieci, powie�ci Cwiet tiomnogo miodu (1977), po�wi�conej Natalii G. Puszkin, �onie poety, oraz opowiada� psychol.-obyczajowych, m.in. Po�egnanie (1968), Gizelle (1971), przek�. pol. w antolo- giach Nocny kogut (1970), Brzozowy omam (1973). BARASH ASHER (1889-1952), pisarz �yd., tworz�cy w j�zyku hebr.; pochodzi� ze wsch. Galicji, od 1914 w Palestynie; po II wojnie �wiat, wsp�organizowa� Zwi�zek Pisarzy Hebr. w Izraelu; autor pierwszej systematycznej hebr. teorii literatury Torat ha-Sifrut (1931); w powie�ciach Pirkei Rudorfer (1927) i Sip-purei Rudorfer (1944) opisa� swe m�odzie�cze w�dr�wki po Galicji; �yciu w Palestynie po�wi�ci� m.in. powie�ci Ke-ir nezuroh, ish u-veito nimhu (1934), Gonnanim (1938), ponadto opowiadania hist., m.in. Mul sha'ar na-sha-mayim (1924), Ha-nishar be Toledo (1944). BARATASZWILI NIKOLOZ (1817-45), poeta gruz.; najwybitniejszy przedstawiciel romantyzmu w literaturze gruz.; autor wierszy lirycznych i poematu hist. Bedi Kartlisa (1839); przyczyni� si� do odnowienia i rozwoju wer-sytikacji gruz.; pol. wyb�r S�owiki miecz (1973), przek�. wierszy w Antologii poezji gruzi�skiej (1961) i antologii Poezja gruzi�ska (1985). BARATYNSKI, Boratynski, JEWGIENIJ A. (1800-44), poeta ro�.; przedstawiciel romantyzmu; uwa�any za jednego z prekursor�w symbolist�w; autor elegii (Finlandija 1820, Wodospad 1821, przekt. pol. w antologii Dwa wieki poezji rosyjskiej 1947) i poemat�w; uprawia� g�. liryk� refleksyjn�, rozwijaj�c� romant. w�tki filoz.; m.in. zbi�r wierszy Su-mierki (1842); tak�e wiersze po�wi�cone A. Mickiewiczowi. L