- Powiem panu, dlaczego...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

W dokumencie, kt�ry pan nazywa przekl�tym, a ja �miem nazwa� b�ogos�awionym, mog� znale�� si� albo tajemnice, wymagaj�ce natychmiastowego rozwik�ania, albo nakazy, kt�re trzeba b�dzie bezzw�ocznie wype�ni�. Bez udzia�u najstarszego z rodu nie mo�na b�dzie tego wykona�, a po c� znowu wywo�ywa� zw�ok�? Przypu��my, �e odczytamy dokument tutaj i za chwil�. B�d� musia� pojecha� ze sprawozdaniem do Przyp�ocia, potem powr�ci� z oznajmieniem, co zamy�la uczyni� pan Mo�cirzecki, znowu jecha� i znowu wraca�. Po co to? Zapytuj� uprzejmie szanownego pana: po co? A skoro wszyscy zbior� si� w Przyp�ociu jako najbardziej po��dani go�cie, spraw� od razu si� wyja�ni. Czy s�usznie m�wi�, prosz� pani? Obie ciocie, niepewne, do kt�rej z nich zwr�cone by�o pytanie, odpowiedzia�y niemal r�wnocze�nie: - My�l�, �e s�usznie - rzek�a twierdz�co ciocia Kasia. - A dlaczego by pan nie mia� mie� s�uszno�ci? - odpowiedzia�a pytaj�co ciocia Marta. Towarzystwo zacz�o si� zastanawia�. Ralf szepta� o czym� gor�co do r�owego uszka panny Janiny, J�zef naradza� si� z Janem. S�dz�c z wyraz�w twarzy, niemal wszyscy godzili si� na wywody pana Dziurawca, tylko aptekarz by� nieprzejednany. - Nic mnie to nie obchodzi! - wo�a� czarnym g�osem. - Wszystko ju� by�o u�o�one, tymczasem zjawia si� jaki� pan Dziurawiec i wywraca wszystko do g�ry nogami. A sk�d ja mam mie� pewno��, �e to nie pu�apka? - Niech si� pan miarkuje! - rzek� pan Dziurawiec z dobitnym oburzeniem. - Ani my�l�! Jest to sprawa Mo�cirzeckich, a ja jestem Mo�cirzecki. S�yszy pan? - S�ysz�, bo pan krzyczy... - I b�d� krzycza�, bo jestem na swoich �mieciach! - Za pozwoleniem - wtr�ci� si� Jan. - To s� nasze �miecie. - Wasze, nie wasze - wszystko mi jedno! Wi�c powtarzam: nie mam pewno�ci, czy to nie jest pu�apka, aby kto� dosta� do r�k dokument, mo�e bezcenny, a w podr�y i w t�oku �atwo o ma�y wypadeczek... Prosz� mi nie przerywa�! A poza tym kto z pa�stwa zna tego pana z Przyp�ocia? Kto to taki? Czy przedstawi� dowody, �e jest prawdziwym Mo�cirzeckim? - Jest nim niew�tpliwie! - rzek�a z powag� panna Katarzyna. - Dobrze! Wi�c jest Mo�cirzeckim... Ale czemu zebranie ma jecha� do jednego cz�owieka, a nie jeden cz�owiek na zebranie? Co? - Ju� panu powiedziano, �e ten cz�owiek jest chory! - A sk�d pani wie, �e to prawda? - Przecie m�wi� nam pan Dziurawiec... - Ach, pan Dziurawiec! S�ysza�em, s�ysza�em, nie jestem g�uchy... Pan Dziurawiec podni�s� obie r�ce w stron� powa�y, nad kt�r� - jak wszystkim wiadomo - znajduje si� niebo, jak gdyby chcia� rzec, �e je�li z nieba nie wyleci w tej chwili piorun i nie trza�nie w tego straszliwego aptekarza, tedy nie masz sprawiedliwo�ci na tym �wiecie. Oczekiwa� przez chwil�, ale �e piorun nie zahucza�, zahucza� on sam: - Niech pan pojedzie i niech pan sam stwierdzi, czy pan Mo�cirzecki jest chory. Zna si� pan chyba na chorobach, bo zapewne niejednego pan ju� swoimi pigu�kami wyprawi� na tamten �wiat. - Nie pojad�! Ani my�l�! Na to zniecierpliwiona ciocia Katarzyna: - Panie aptekarzu! My�l�, �e my wszyscy pojedziemy, bo racje pana Dziurawca s� s�uszne, a skoro pan nie chce jecha�, niech pan upowa�ni kogo� z nas, aby pilnowa� pa�skich interes�w. Przecie to potrwa nied�ugo! S�dz� jednak, �e da si� pan przekona�, je�li panu powiem, �e warto odby� t� ma�� podr�. Czy pan wie, co nam niedawno powiedzia� pan Dziurawiec? - Znowu ten pan? Bardzo prosz�, niech pani m�wi... Nie jestem bardzo ciekaw, ale prosz�, ha, ha! bardzo prosz�. - Pan Dziurawiec powiedzia�, �e jego zdaniem w tej sprawie tkwi� miliony! - Takie jest moje niez�omne przekonanie! - rzek� z moc� pan Dziurawiec do �ciany. Aptekarz zachwia� si� i nagle zblad�, jak gdyby za�y� lekarstwo w�asnego wyrobu. Postawi� oczy w s�up i usi�owa� wydoby� z gardzieli jakie� s�owo, jak gdyby po�kn�� o��. - Miliony!... - wyszepta� po chwili z trudem. Zaleg�a cisza, kt�r� przerwa� cichutki g�os Maciusia: - Mamusiu, co to s� miliony? Pani Zofia pocz�a ch�opczykowi t�umaczy� co� na ucho, spogl�daj�c r�wnocze�nie ze zdumieniem i niepokojem na aptekarza. Wszystkich zreszt� ogarn�� niepok�j, bo z aptekarzem dzia�y si� jakie� niedobre rzeczy. Nie m�g� prze�kn�� tej niezmiernej wiadomo�ci i najwyra�niej si� d�awi�. Podano mu szybko szklank� wody, wi�cej jej jednak rozla�, ni� zdo�a� wypi�. Jan podsun�� mu krzes�o, na kt�re zdruzgotany aptekarz zwali� si� ci�ko i pocz�� dysze�. D�ugo trwa�o, zanim jako tako uporz�dkowa� wzburzone zmys�y i zanim mu przesta�y drga� r�ce. - Przepraszam pa�stwa... - pocz�� m�wi� z trudem, g�osem niespodzianie �agodnym. - Bardzo przepraszam... Zwali�o mnie! Ale nie przypuszcza�em... Pojad�... Oczywi�cie �e pojad�! Niech mi pan wybaczy, panie Dziurawiec!... - Rozumiem pana i wcale si� nie gniewam - odrzek� pan Dziurawiec bardzo oschle. G�osem r�wnie suchym, niech�tnie spogl�daj�c na odmienionego nagle aptekarza, powiedzia�a panna Katarzyna: - Niech pan ju� nic nie m�wi i niech pan teraz wypocznie. Godzi si� pan na wyjazd? To dobrze! Panie Dziurawiec, kiedy mamy wyjecha�? - Jutro o dziesi�tej trzydzie�ci. B�d� wszystkich oczekiwa� na dworcu, a teraz biegn� do telefonu, aby zawiadomi� Przyp�ocie. Niezmiernie si� ciesz�, niezmiernie si� ciesz�! Kto z pa�stwa b�dzie podczas drogi strzeg� dokumentu? - Ja! - odrzek�a gromko panna Katarzyna. - W takim razie jestem spokojny! - zawo�a� pan Dziurawiec wprost do rejenta, po czym sk�oni� si� g��boko w cztery strony �wiata i wyszed� po�piesznie. Powoli zacz�li si� rozchodzi� wszyscy, wszyscy podnieceni i zdenerwowani. Na placu boju pozosta�a ciocia Katarzyna, Jan, J�zef i aptekarz. Zbiera� si� wprawdzie do odej�cia, w jednej r�ce dzier�y� parasol, a kapelusz w drugiej, wida� jednak by�o, �e zw��czy� i czeka� na odej�cie innych. Kr�ci� si� niespokojnie, tak �e wreszcie panna Katarzyna spojrza�a na niego nieuprzejmie i pytaj�co. Na co on jeszcze czeka? A on rzek�: - Prosz� pani... ja... ja musz� si� wyt�umaczy�... - Nie widz� powodu. - B�agam pani� jednak, niech pani mi na to pozwoli! I tych m�odych pan�w te� o to prosz�... - Niech�e pan usi�dzie. - Dzi�kuj� pani, z ca�ego serca dzi�kuj�! Pani nie ma wyobra�enia, jak bardzo si� wstydz�, bo wiem, �e urz�dzi�em brzydkie przedstawienie. Ja wiem, �e powinienem by� zdoby� si� na spok�j, cho�by udany. Dobrze wiem o tym. Kiedy jednak us�ysza�em to s�owo "milion", zakr�ci�o mi si� w g�owie... - Nie dziwi� si� ani panu, ani nikomu. Po co nam pan to wszystko m�wi? - M�wi�, bo nie chcia�bym, aby mnie pani uwa�a�a za p�aza