sta�ych kontakt�w roboczych...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Kapitalnym wydarzeniem w procesie rozwoju tych stosunk�w by�o spotkanie Edwarda Gierka z papie�em Paw�em VI l grudnia 1977 r. To spotkanie przyczyni�o si� do znacznego zrozumienia rzeczywisto�ci i tre�ci stosunk�w mi�dzy pa�stwem i Ko�cio�em, roli i miejsca Ko�cio�a polskiego w rzeczywisto�ci socjalistycznej, roli i obowi�zk�w Ko�cio�a powszechnego wobec wa�nych problem�w wsp�czesnego �wiata. Obie strony s� przekonane, jak s�dz�, �e te sta�e kontakty robocze dobrze s�u�� rozwojowi wzajemnych stosunk�w. W dniu 24 stycznia 1979 r. w gmachu Sejmu odby�o si� kolejne spotkanie I sekretarza KC PZPR, Edwarda Gierka, z kardyna�em Stefanem Wyszy�-skim, podczas kt�rego -- jak g�osi� komunikat prasowy (TRYBUNA LUDU, 25 I 1979 r.): Zgodnie z ustaleniami podj�tymi w pa�dzierniku ^77 r. kontynuowano wymian� pogl�d�w na najwa�niejsze sprawy narodu i Ko�cio�a, kt�re maj� do-aios�e znaczenie dla w�a�ciwego uk�adania stosun-��w,oraz wsp�dzia�ania Ko�cio�a i pa�stwa; dla jed-^o�ci narodu w dziele kszta�towania pomy�lno�ci sfciej Rzeczypospolitej Ludowej i umacniania jej Porcji w �wiecie. By� to jeszcze jeden fakt o du�ym znaczeniu, te-- po wydarzeniach go poprzedzaj�cych � 85 nikogo nie zaskakuj�cy, lecz �wiadcz�cy o tym, �e w parze z normalizacj� stosunk�w polsko-watyka�-skich trwa i rozwija si� proces normalizacyjny w wewn�trznym uk�adzie stosunk�w ko�cielno-pa�stwo-wych. Zwr��my uwag� na to, �e w komunikacie informuj�cym o spotkaniu wy�uszczone zosta�y podstawowe problemy stwarzaj�ce w�a�ciw� platform� stosunk�w mi�dzy pa�stwem a Ko�cio�em, a wi�c wsp�dzia�nie w imi� racji- nadrz�dnych, takich jak jedno�� narodu i pomy�lno�� Polski Ludowej. Trzeba tu zaznaczy�, �e pomimo identyczno�ci s��w koncepcja jedno�ci narodu reprezentowana przez prymasa Wyszy�skiego, r�ni�a si� w spos�b istotny od tej, kt�r� lansowa� Edward Gierek. Interesuj�ce, acz kontrowersyjne uwagi na ten temat wypowiedzia� znany watykanolog, Gianni Baget Boz-zo, na �amach dziennika rzymskiego LA REPUBBLI-CA (z 13�14. IX. 1981): Wyszy�ski mia� zdecydowanie nieromantyczna koncepcj� sprawowania swej w�adzy w Polsce. Polega�a ona na wytyczeniu umiarkowanej linii obrony i bronienia jej bez umiarkowania. Przestrze� ograniczona t� Uni� obejmowa�a w pierwszym okresie podstawowe prawa Ko�cio�a w Polsce. Ta przestrze� powoli si� rozszerza�a (...) Zostawia� przy tym pole dzia�ania przeciwnikowi, czyli PZPR. A przy tym nie traktowa� wy��cznie tej partii jako przeciwnika, lecz uwa�a� j� tak�e za sojusznika. Okre�lenie granic by�o przecie� zawsze metod� prowadz�c� do podpisywania uk�ad�w pokojowych. J�zyk, jakim wielowiekowa rozwaga i ostro�no�� ka�e si� pos�ugiwa� Ko�cio�owi, j�zyk, w kt�rym do' wolnie mo�na rozszerza� i zaw�a� znaczenie sl�^< cudownie odpowiada� temu cierpliwemu budowW czemu ruchomych granic. By�o zupe�nie jasne, & kiedy Wyszy�ski w swym ko�cielnym j�zyku 86 o pa�stwie, mia� na my�li PZPR, a kiedy m�wi� 0 spo�ecze�stwie, w centrum swoich rozwa�a� stawia� Ko�ci�. To, co na Zachodzie by�oby oczywistym przyk�adem klerykalizmu, w Polsce stawa�o si� wzorem �wieckiego i dostosowanego do sytuacji sprawowania w�adzy przez Ko�ci�. Kardyna� Karol Wojty�a obarczony najwy�szym stanowiskiem ko�cielnym musia� pozosta� w Rzymie, ale by�o oczywiste, �e zechce odwiedzi� sw�j kraj ojczysty. Takie pragnienie nowy papie� wyrazi� ju� w pierwszych dniach swego pontyfikatu. W zwi�zku z tym nieprzyjazne Polsce Ludowe] ko�a w krajach zachodnich zacz�y rozsiewa� wiadomo�ci, i� rz�d PRL w �adnym razie nie wyrazi zgody na wizyt� Jana Paw�a II w Polsce, stara�y si� przy tym przedstawia� stosunki polsko-watyka�skie oraz stosunki ko�cielno-pa�stwowe w naszym kraju w krzywym zwierciadle, prowokowa� konflikty 1 nieporozumienia. Na temat ewentualno�ci odwiedzin przez papie�a ojczystego kraju wypowiedzia� si� minister Kazimierz K�kol, obecny w Rzymie na uroczysto�ciach inauguruj�cych nowy pontyfikat. Na pytanie rzymskiego korespondenta PAP (�YCIE WARSZAWY, t X 1978 r.), Jaki jest stosunek najwy�szych w�adz olskich do przyjazdu papie�a do Polski? � minister K�kol oznajmi�: Wok� tej sprawy nagromadzi�o si� wiele nieporo^ Umie� i dezinformacji. Dlatego te� w�a�nie potrzeG- ' s� oficjalne wyja�nienia. Wszystkim wiadomo, ze papie� jest g�ow� Ko�cio- i r�wnocze�nie szefem watyka�skiego pa�stwa. Zadowolenie i satysfakcja to tre�� naszego stosun-do powierzenia kardyna�owi Wojtyle tej najwy�-w KoSciele godno�ci. papie� przyb�dzie do Polski to mo�e by� pe- 87 wny, �e zostanie powitany z serdeczno�ci� zar�wno przez w�adze pa�stwowe, jak i przez spo�ecze�stwo. Czas, wyb�r terminu przyjazdu jest oczywi�cie uwarunkowany okolic-zno�ciami, maj�cymi dwustronny i wieloaspektowy charakter. Sami wiecie, �e tak ju� jest przy ka�dej wa�nej wizycie. . Zgodnie z tym stanowiskiem, rozpocz�te zosta�y rozmowy stron zainteresowanych przyjazdem papie�a Jana Paw�a II do Polski. W ich rezultacie ustalono termin wizyty i jej cel. W tej sprawie przewodnicz�cy Rady Pa�stwa PRL, Henryk Jab�o�ski, wystosowa� list do Jana Paw�a II (z dat� 2 marca 1979 r.), w kt�rym w imieniu najwy�szych w�adz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i swoim w�asnym przekaza� papie�owi wyrazy zadowolenia w zwi�zku z uzgodnion� jego wizyt� w Polsce. Jestem przekonany � pisa� przewodnicz�cy Rady Pa�stwa Henryk Jab�o�ski (PROBLEMY WYZNA� , i LAICYZACJI � Numer specjalny l, 26 V 1979 r.) j � �e pobyt Waszej �wi�tobliwo�ci w Polsce w roku 40 rocznicy hitlerowskiej agresji na nasz kraj ojczysty, rocznicy wybuchu II wojny �wiatowej, zaowocuje wzmo�onymi wysi�kami na rzecz urzeczywistnienia szczytnych idea��w pokoju, wsp�ycia i wsp�pracy mi�dzy narodami, niezale�nie od ich ustroju i system�w spo�ecznych, w duchu szacunku dla cz�owieka. � A oto teksty dw�ch og�oszonych jednocze�nie o�wiadcze�, dotycz�cych przyjazdu Jana Paw�a H do Polski. Sekretariat Episkopatu informowa� (TRYBUNA j LUDU, 3 � 4 III 1979 r