Co ten cz�owiek wydawa� na same bombonierki! Op�aca�o si�! No i mia� jeszcze jeden atut: �on�! Tak� naturaln�, �adnej teatralno�ci, doprawdy cudowna!Kiedy�...

U Ponceta by� akurat obcy polityk, kt�ry sk�ada� wizyt� w Berlinie.Lekcje si� sko�czy�y, dzieci wpadaj�do domu-Heil Hitler!To by�o dla mnie bardzo bolesne, opowiada� mi potem. P�niej pojecha� do Francji, wraca, pytam, jak by�o.On m�wi, �e zostawi� dzieci we Francji. Dlaczego? �le im by�o w Berlinie?, pytam.Wie pan, dzieci s� ma�e, nie wiedz�nawet, ktojest prezydentem Francji. Przerazi�em si�. Przechodzimy w Pary�u ko�o pomnika, a one:Tata, Bismarck!Teraz zapewni�em im dobre francuskie wychowanie. My�l�, �e wszystkiemu winien jest Churchill, a te� Belisha, Vansittart i szereg takich ludzi. Francuzi s�tacy �liscy. Powszechnie uwa�ano przecie�, �e Niemcy zaraz si� za�ami� Polski ambasador Lipski pisze w swoim rapor- cie, �e wie z urz�dowego �r�d�a, z kt�rym ma kontakty, �e Niemcy za�ami� '6'Andre Francois-Poncet (1887-1978), pocz�tkowo nauczyciel niemieckiego, od 1924 deputowany, 1932-38 ambasador Francji w Berlinie, 1938-40 w Rzymie, 1949 francuski wysoki komisarz w Niemczech,1953-55 ambasador w Bonn. '*s Sir Neville Henderson ( 1882-1942),1937-39 ambasador brytyjski w Berlinie. Pr�bowa� mediowa� i nie dopu�ci� do wojny. *v ci�gu o�miu dni369. Lipski mia� kontakty i w salonie Dirksen�w3'o. swoje nieodpowiedzialne wybryki ci ludzie stali si� wsp�winni temu, *� sta�o. Wielu my�la�o wtedy: a potem wr�c�stare, dobre czasy! Je�eli * my�la� Lipski, kt�ry wszak bywa� na wszystkich naszych imprezach *yjnych, to co musieli wypisywa� inni! Kic sobie nie robi� z tego ca�ego dyplomatycznego teatru. Wizyta powi- �ca to wz�r paplaniny. W tych wszystkich pa�stwach s� pewne kr�gi, kt�re *aj� si� za nar�d, ale nie maj� z narodem nic wsp�lnego. W tych kr�- Lh obracaj� si� dyplomaci. Spotykaj� si� tu i tam z fryzjerem czy fiyz- k�, kt�rzy bardzo starannie gol�takich ludzi. Potem odje�d�aj�ze swoimi *ferami. Fryzjer czy szofer ma do czynienia tylko ze swoj�klientel�, a nie udem. Wi�c dyplomata niczego nowego si� nie dowiaduje. Obraca si� gle w tej samej warstwie spo�ecznej. W niewielkim kr�gu, kt�ry sam sobie *starcza, w hermetycznym �wiecie, kt�ry nie wie, co si� dzieje w kraju. ym mniej wiedz�, tym wi�cej m�wi� Poncet to by� jedyny cwaniak w n towarzystwie, chwilami to si� robi�o a� denerwuj�ce.Pomniejsi dyplo- ' tci musz�ci�gle kombinowa�, bo maj�za ma�e pobory, zastanawiaj�si�: napisa�, �eby mnie nie wyrzucili? R�wnie dobrze mo�naby wys�a� kogo- lwiek, �eby odbiera� depesze. Jakich informacji dostarczali nasi dyplomaci przed wojn� �wiatow�? ,dnych! W czasie wojny? �adnych! Po wojnie? �adnych! U innychjest ; samo. Urz�dy trzeba odnowi� od podstaw. Lepsze informacje dostawa- n od takich ludzi jak Colin Ross3". Kto� taki jak Kriebel, nasz cz�owiek zecie�, pisa� do mnie, �e Japo�czycy nie dor�wnuj� Chi�czykom. Zabra- n go stamt�d. M�wi� potem, �e w Szanghaju3'2 wszyscy tak m�wi�. Tak, restia tylko, z kim on tam si� spotyka�. Colin Ross zna� obie strony i wa�a�, �e Japo�czycy wygraj�wojn�, jakkolwiek twierdzi�, �e na d�u�sz� *t� Chi�czycy na powr�t wch�on� Japo�czyk�w. M�wi� tu o tak zwa- ch prawdziwych dyplomatach, wyj�wszy tylko Ponceta i Boettichera3'3 iynych, kt�rzy zachowali si��. Tacy ludzie, jak Abetz3'4, to w�a�ciwie 169 J�*fLipski (1894-1958),1933 pose�,1934-39 ambasador Polski w Berlinie. Wed�ug �wiadectwa * 1 Burckhardta Lipski by� czlowiekiem odpr�enia polsko-niemieckiego, jednym z najlepiej ;*Qfrr*ormowanych ambasador�w w �wczesnym Berlinie. C.J.Burckhacdt, Meine Danriger Mission *Moja Mis*aw Gdarrsku), Monachium 1960 s. 304. W salonie pani Viktorii von Dirksen Hitler bywa� od 1922 i uzyska� tam wielostronne poparcie. W *zxg�lno�ci uzyska� tam mo�liwo�� nawi�zania kontakt�w z wp�ywowymi postaciami i kr�gami �ycia *o Gtycznegoigospodarczego. Colin Ross (1885-1945), autor ksi��ek podr�niczych, w ko�cu kwietnia 1945 pope�ni� *amob�jstwo. "' Kriebel by� 1929-33 doradc�wojskowym w Chinach, a potem 1934-39 konsulem generalnym w Szanghaju. 260 261 obraza dla urz�du, Prawdziwi Dyplomaci nie uznaj� ich za swoich. Co ten Holender przekablowa� do Holandii? Ale typ! A Belg? Ch�ystek! Szwajcar musia� codziennie pisa� meldunek - strze�cie si�! Nieraz �ama�em sobie g�ow� nad tym, jak to kiedy� zmieni�. Zmieni� bardzo szybko, to si� nie ma ludzi, kt�rzy znaj�j�zyk. S�dz�, �e trzeba stosowa� angielski spos�b post�powania - opr�cz oficjalnego przedstawicielstwa armia szpicli. Dla mnie wa�ne by�oby na przyk�ad wiedzie�,jak silnajest w Anglii opozycja przeciwko Churchillowi? Ktojest w opozycji? Wiem o tym tyle co z gazet! Dyplomaci powinni by� w stanie mi powiedzie�, co planuje Waszyngton. 122 Wilczy Szaniec 2 lutego 1942 wieczorem W zakresie w�gla i rud musimy osi�gn�� zwi�kszenie wydajno�ci. Za tym p�jdzie ca�a reszta. Je�liju� stoi przemys�, trzeba si� tylko zastanowi�, jak do tego dosz�o - co wtedy by�o s�uszne, i teraz nie b�dzie z�e! Francja zawsze mia�a problem braku w�gla i dlatego nigdy nie sta�a si� pa�stwem przemys�owym. Anglia wr�cz przeciwnie. Tak�e nasz przemys� bazuje na w�glu i stali. Dot�d w �adnym zakresie nie wyzyskali�my w pe�ni naszych mo�liwo�ci - �eby si� dokopa� do drugiej i trzeciej warstwy, trzeba mie� surowiec. To prowadzi nas do nast�pnego wniosku: musimy inaczej podej�� do kon- strukcji. To pozwoli nam na oszcz�dno�� surowc�w. Je�li b�dziemy usuwa� tylko dwie trzecie dzisiejszych odpad�w, oszcz�dzimy na ich wo�eniu tam i z powrotem - lepsza technologia pomo�e rozwi�za� problem transportu! Oto ca�a tajemnica wielkich sukces�w Amerykan�w. Wytwarzaj�to, co my, przy trzy razy mniejszym nak�adzie robocizny! Zawsze si� to u nas nazywa�o: niemiecka precyzja. Mia�o to znaczy�, �e chodzi o co� niedo�ci- gnionego. Pud�o. Nowoczesna wysokowydajna prasa wyt�oczy nam to samo i o wiele dok�adniej, ni� to mo�na zrobi� po naszemu - r�cznie