Lew najpierw zacz�� si� przewraca� t�dy i ow�dy po klatce, w kt�rej le�a�, wysun�� szpony i przeci�gn�� si� jak d�ugi; po czym rozwar� paszcz�, ziewn�� przeci�gle i...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Don Kichote jeden wpatrywa� si� we� z napi�ciem, pragn�c, by wyszed� z wozu i zmierzy� si� z nim, pewny, �e besti� na kawa�ki rozsiecze. Do takiego ostatecznego kresu dosz�o jego nigdy niewidziane szale�stwo. Ale lew wspania�omy�lny, bardziej dworny ni� zuchwa�y, nie zwa�aj�c na dzieci�stwa i pysza�kowato��, obejrzawszy si� na t� i na tamt� stron�, jak rzekli�my, odwr�ci� si�, ukazawszy ty� Don Kichotowi, i z wielk� flegm� i spokojem znowu si� w klatce u�o�y�; co widz�c, Don Kichote wezwa� dozorc�, aby go kijem uderzy� i podra�- niwszy, sk�oni� do wyj�cia na zewn�trz. - Nie, tego nie uczyni� - odpowiedzia� dozorca - gdybym go podra�ni�, mnie pierwszego rozdar�by na kawa�ki. Wasza mi�o��, panie rycerzu, niech si� zadowoli tym, czego�cie dokazali, a to jest najwy�szy stopie� waleczno�ci, i nie chciejcie po raz drugi losu kusi�. Lew ma klatk� otwart�; jego wola wyj�� czy nie wyj��, ale je�li nie wyszed� dot�d, to i do ko�ca dnia nie wyjdzie. Wielkie m�stwo waszej mi�o�ci objawi�o si� ju� w ca�ej pe�ni. O ile wiem, �aden dzielny zapa�nik, kiedy wyzwa� swego przeciwnika i oczekiwa� go na placu, nie jest obowi�zany do nicze- go wi�cej; kiedy przeciwnik mu nie stanie, sam si� ha�b� okryje, oczekuj�cy za� wieniec zwyci�stwa zdobywa. - Zaiste, prawda! - odpowiedzia� Don Kichote. - Zamknij, przyjacielu, drzwi klatki i wydaj mi po�wiadczenie w najlepszej, jak potrafisz, formie tego, co� tu ogl�da�, to znaczy: jak otworzy�e� klatk� lwa, jak go oczekiwa�em, jak on nie wy- szed�, jak dalej go czeka�em, on za� wyj�� nie chcia� i zawr�ci� si� po�o�y�. Wi�cej nie jestem obowi�zany czyni�. Precz z czarami! B�g niech wspomaga rozum, spra- Miecze p�atnerza Juliana del Rey z Toledo nosi�y na r�koje�ci znak pieska (gmerk). Toledo s�yn�o z wyrob�w p�atnerskich na ca�� Europ�. 444 wiedliwo�� i prawdziwe rycerstwo. A teraz zamykaj, jak rzek�em, ja za� pod ten czas dam znak tym, co uciekli i nie byli obecni, niech z twoich ust dowiedz� si� o tej przewadze. Uczyni� tak dozorca, za� Don Kichote, zawiesiwszy na ostrzu kopii chustk�, kt�r� sobie twarz ociera� z rozciek�ych serk�w, zacz�� przywo�ywa� tych, kt�rzy nie przestawali ucieka�, odwracaj�c g�owy za ka�dym krokiem, wszyscy zbici w gromad� wok� szlachcica; zaledwie Sanczo spostrzeg� znak bia�ej chusty, rzek�: - Niech mnie zabij�, je�li m�j pan nie zwyci�y� owych dzikich bestii, oto nas przywo�uje. Zatrzymali si� wszyscy i zauwa�yli, �e Don Kichote dawa� znaki, i pozbyw- szy nieco l�ku, powoli zacz�li si� zbli�a�, a� wyra�nie us�yszeli wo�anie Don Ki- chota, kt�ry ich przyzywa�. W ko�cu wr�cili do wozu, kiedy za� zbli�yli si�, Don Kichote rzek� do wo�nicy: - Zaprz�gaj, bracie, z powrotem swe mulice i jed� dalej w drog�. Ty za�, San- czo, daj dwa z�ote talary jemu i dozorcy w nagrod�, �e si� z mej przyczyny zatrzy- mali. - Dam je z wielk� ch�ci� - odpar� Sanczo - ale co si� sta�o z lwami? �ywe-li s� czy martwe? W�wczas dozorca lw�w drobiazgowo i z licznymi przerwami j�� opowiada� wynik tego spotkania, wyolbrzymiaj�c, jak tylko zdo�a� i potrafi�, m�stwo Don Ki- chota, na kt�rego widok lew, stch�rzywszy, ani chcia�, ani �mia� wyj�� z klatki, cho� przez d�ugi czas drzwi klatki sta�y otworem; a kiedy przedstawi� onemu rycerzowi, �e by�oby kuszeniem Boga dra�ni� lwa, zmuszaj�c go do wyj�cia, tak jak �w sobie �yczy�, z ci�kim sercem i wbrew woli pozwoli� wreszcie klatk� zamkn��. - C� ty o tym my�lisz, Sanczo? - zapyta� Don Kichote. - C� mog� czary przeciw prawdziwemu m�stwu? Mogliby czarownicy pozbawi� mi� powodzenia, ale nigdy m�stwa i dzielno�ci. Sanczo wyp�aci� talary, wo�nica zaprz�g�, dozorca uca�owa� r�ce Don Kicho- towi za wy�wiadczon� �ask� i obiecywa� opowiedzie� o tym walecznym czynie samemu kr�lowi, kiedy na dw�r przyb�dzie. - Przeto je�liby przypadkiem Jego Kr�lewska Mo�� zapyta�, kto to uczyni�, powiedzcie, �e Rycerz Lw�w; bowiem odt�d chc�, aby tak zmieni�o si�, przeobrazi�o i przetworzy�o miano Rycerza Sm�tnego Oblicza, jakie dot�d nosi�em. Id� w tym za odwiecznym zwyczajem b��dnych rycerzy, kt�rzy zmieniali miana, kiedy chcieli lub kiedy im to by�o na r�k�. W�z odjecha� w dalsz� drog�, za� Don Kichote, Sanczo i �w w Zielonej Opo�- czy pojechali swoj�. Przez ca�y ten czas Don Diego de Miranda i s�owa nie przem�wi�, �ledz�c w skupieniu czyny i s�owa Don Kichota, kt�ry zdawa� mu si� cz�ekiem rozumnym dotkni�tym ob��dem lub szale�cem obdarzonym rozumem. Nie dosz�a by�a jeszcze do jego wiadomo�ci Cz�� pierwsza jego dziej�w, gdyby by� j� przeczyta�, pozby�- by si� zdumienia, jakim nape�nia�y go jego czyny i s�owa, poznawszy rodzaj jego szale�stwa. Ale nie znaj�c jej, raz go mia� za zdrowego na umy�le, a raz za ob��ka- nego, wypowiedzi bowiem jego by�y rozumne, wytworne, dobrze wyg�oszone, za� 445 czyny dziwaczne, nieopatrzne, szalone. I m�wi� sobie: "Czy� mo�e by� wi�ksze szale�stwo, jak w�o�y� na g�ow� szyszak pe�en serk�w i wyobrazi� sobie, �e to czarnoksi�nicy czaszk� mu rozmi�kczyli? Albo czy� mo�e by� wi�ksze i bardziej nieprzytomne zuchwalstwo, jak chcie� gwa�townie walczy� z lwami?". Z tych rozmy�la� wyprowadzi� go Don Kichote, m�wi�c: - Nie w�tpi�, panie Don Diego de Miranda, �e wasza mi�o�� uwa�a mnie za cz�owieka szalonego i ob��kanego. I niewiele brakuje, abym takim by�, bowiem czyny moje �wiadcz� o tym. Ale mimo wszystko chc�, aby�cie, wasza mi�o��, przyznali, �e nie jestem a� tak ob��kanym ani tak pomylonym, jak musz� si� wydawa�