Wypada�a droga oznaczona do ��czycy tak, i� ma�o i niewiele znacz�cych osad dotyka�a; id�c nie zamieszkanymi stronami - ksi�� chcia� mo�e unikn�� grabie�y, kt�r� prawem...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Ka�mierz cho� kilka dni utrudzaj�ce trwa�o ci�gnienie, by� dobrej my�li, bo si� zbli�a� do dawno upragnionego celu. Czu� si� po raz pierwszy istotnym panem na tej ziemi, kt�rej przynosi� r�d�k� oliwn�. Nigdy go weselszym, pi�kniejszym, majestatyczniejszym nie widzieli druhowie jego; u�miech z ust, pogoda, nie schodzi�a z czo�a. Jechali razem z Gedk�, kt�ry r�wnie wspaniale jak ksi�� wyst�powa�; Ka�mierz mu wsz�dzie pierwszy krok dawa�, pos�usze�stwo swe i podleg�o�� ko�cio�owi chc�c przez to okaza�. Dla biskupa, kt�remu ani wiek, ani powaga nie dozwala�y zbyt spiesznie podr�y odbywa�, musia� i ksi�� zwalnia� biegu. Cz�sto p� dnia ci�gn�� tenpoch�d jak procesja ko�cielna ze �piewami pobo�nymi, kt�re kapelani rozpoczynali, a wszyscy im wt�rowali z odkrytymi jad�c g�owami. W �adnej z osad po drodze wszystkich ludzi pomie�ci� nie by�o podobna, rozbijano wi�c obozy, rozpalano ognie, namiot ksi��cy rozpo�cierano, a nazajutrz rano najcz�ciej biskup sam przy o�tarzu z darni pod go�ym niebem msz� �wi�t� odprawia�. Zbli�yli si� nareszcie ku Bzurze, ogromnym b�otom i ��kom szerokim, kt�re ��czycki zameczek na k�pie pobudowany otacza�y. Z dala ju� wida� tu by�o wszystkie suchsze ��gi zaj�te obozami, go�ci�ce mrowi�ce si� ludem niepoliczonym. Dla ksi�cia mieszkanie zgotowane by�o na zamku drewnianym; dla biskupa Gedki wraz ze Zbis�awem gnie�nie�skim arcybiskupem i przedniejszymi duchownymi przy starym Tumie o �wier� mili od ��czycy, tak�e w�r�d nizin i b�ot stoj�cym, ale w zaro�lach zielonych i cienistych drzewach. Gdy Ka�mierz zbli�y� si� do ��czycy, na go�ciniec w�ski wysypa� si� t�um wychodz�cy go powita�. Arcybiskup gnie�nie�ski powa�ny starzec, �yros�aw wroc�awski, Cherubin pozna�ski, Lupus p�ocki, Onolf kujawski, Gaudenty lubuski, Konrad pomorski. Wszyscy oni razem z pra�atami i duchowie�stwem mniejszym sk�adali grono s�dziwe, powa�ne, najsilniejsz� w�adz� w tych ziemiach dzier��ce w r�ku. Za nimi dopiero wida� by�o jad�cego Bolka, wroc�awskiego Mieszka, m�odego Leszka mazowieckiego i Ottona, kt�ry wzi�� Wielkopolsk�. Zbrojni, w szyszaki strojne god�ami poubierane, ksi��ta wydawali si� niemal dworem tych starc�w, co im z krzy�ami na piersiach przodowali, chocia� przepychem swojego otoczenia mu nie ust�powali. Szl�scy ksi��ta, W�adys�awowicze, wychowani w Niemczech, do obyczaju niemieckiego zawczasu nawykli, nosili si� rycersko i �wietnie; wszyscy byli dorodnego wzrostu, szerokoramienni, postawy pa�skiej. Bolko szczeg�lniej, kt�ry stroi� si� lubi�, l�ni� od z�ota i �wiec�cych blach swej zbroi. Mieszek mu niewiele ust�powa�. Wzi�� ich by�o mo�na obu za wys�a�c�w cesarskiego dworu lub ksi��tka czy grafy niemieckie, bo w nich nic ju� p�nocnych pan�w nie przypomina�o; poczty ich i dwory wygl�da�y te� z cudzoziemska. Obok nich blady, w�t�y, schorza�y wyrostek, z twarz� zbiedzon�, z oczyma przygas�ymi, jecha� Leszek, syn K�dzierzawego, kt�ry nigdy �wawej nie zna� m�odo�ci, bo go od kolebki dr�czy�a choroba jaka�, na kt�r� leku nie by�o; a obok niego wojewoda dodany mu za opiekuna. Na Leszku zbroi ma�o co by�o, bo ci�kiego �elaza ud�wign�� nie m�g�. Na twarzy jego smutnej, cho� dziecinnie u�miechni�tej, �mier� zawczasu po�o�y�a swe pi�tno, a cho� si� jeszcze spodziewano, �e si� mo�e dorastaj�c pokrzepi, inni ju� na spadek po nim patrzyli. Z nim jad�cy Otto, syn Mieszka, kt�rego�my ju� widzieli, kr�py, pleczysty, niezgrabny, z g�ow� na grubym karku osadzon�, nied�wiedziowato jak zwierz dziki pogl�da� doko�a. W orszaku za nimi post�puj�cym pe�no by�o i twarzy osobliwych i stroj�w przer�nych, dawnych, nowych, poprzynoszonych z ziem pobranych, ruskich, greckich, niemieckich, francuskich, w�oskich, du�skich i normandzkich. Ka�dy na uroczysto�� wielk� bra�, co mia� najkosztowniejszego; b�yska�o wi�c z�oto i szkar�aty. Na Krakowianach, kt�rych cz�sto nawiedzali kupcy z W�och i Niemiec, przyprowadzaj�cy sukna, b�awaty, klejnoty, bro�, wida� by�o barw� zachodni�; na Pomorzanach stare zabytki przepychu dzikiego; na tych co z Rusi� graniczyli, greck� kupi� i or�e wschodnie. Ci co z Henrykiem na krzy�ow� wypraw� chodzili, nosili i teraz krzy�e na chor�gwiach i zbrojach, a bro� ich na Saracenach by�a zdobyt�. W towarzystwie biskup�w, przy d�wi�ku dzwon�w, wjecha� Ka�mierz przez most na k�p�, na kt�rej sta� zameczek ��czycki, lichy na�wczas i niepozorny, ale dla nawyk�ych do obozowania lada jakiego, dostateczny. Tu ju� dw�r, kt�ry pana poprzedzi�, oczekiwa� na� i uczta by�a zgotowan� w cz�ci na izbach zamkowych, cz�ci� na podw�rcach, prostymi sto�ami i �awy z desek skleconymi zastawionych. Nast�pnego dnia po nabo�e�stwie, naznaczonym by�o zebranie si� wszystkich na k�pie dla og�oszenia praw, o kt�rych ziemianie m�wili z poddaniem si� woli ksi�cia, ale niezbyt weso�o. Nikt si� ju� przeciwi� nie my�la�, gdy duchowni rzekli, �e tak by� powinno. Stach, kt�ry z innymi przyby� tu ze skarbcem podr�nym, tego� wieczora ocieraj�c si� o ziemian, nas�ucha� si� m�g� rozm�w dziwnych

Wypada�a droga oznaczona do ��czycy tak, i� ma�o i niewiele znacz�cych osad dotyka�a; id�c nie zamieszkanymi stronami - ksi��� chcia� mo�e unikn�� grabie�y, kt�r� prawem...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Wypada�a droga oznaczona do ��czycy tak, i� ma�o i niewiele znacz�cych osad dotyka�a; id�c nie zamieszkanymi stronami - ksi�� chcia� mo�e unikn�� grabie�y, kt�r� prawem...