Przyroda w Mezopotamii podlega gwa�townym i nieprzewidywalnym kaprysom pogody...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Zimy na p�nocy mog� by� albo zbyt zimne, albo zbyt suche, wilgotne wiatry ze wschodu korzystne dla wegetacji na po�udniu Mezopotamii czasami nie wiej� wcale lub tylko przez zbyt kr�tki okres. Gwa�towna nawa�nica, silna burza piaskowa, zw�aszcza pow�d� mog�w ci�gu zaledwie kilku godzin zniszczy� uprawy i zdziesi�tkowa� byd�o. W obliczu takich pot�g Mezopotamczyk musia� sta Milologia Mezopotamii, op.cit., s. 275. 94 stan�� s�aby i bezradny. Czu�, �e porz�dek rzeczy ustalony przez bog�w jest zagro �ony. Decyzje bog�w powzi�te w chwili stworzenia musia�y by� okresowo po twierdzane, szczeg�lnie na pocz�tku roku, tu� przed nadej�ciem tego okropnego wschodniego lata, kiedy przyroda wydaje si� umiera� palona nieub�aganym �arem s�o�ca, a przysz�o�� staje si� niepewna. Jedyn� rzecz�, kt�r� m�g� uczyni� cz�owiek w tym krytycznym momencie, by�o sprowokowanie, za pomoc� akt�w magicznych, nowych decyzji bog�w, �eby poczuli si� w obowi�zku zapewni� odrodzenie si� ro�linno�ci, prze�ycie byd�a i gatunku ludzkiego, sta�� przychylno�� rodowiska, brak kataklizm�w naturalnych, pomy�lno�� kraju i jego mie szka�c�w. Taki by� bez w�tpienia g��boki sens "�wi�tych za�lubin", a p�niej wielkiego rytualnego dramatu, kt�ry rozgrywa� si� ka�dej wiosny w wi�kszo�ci miast, a g��wnie w Babilonie, gdzie wszystko, z w�adz� kr�lewsk� ��cznie, by�o zawieszone, poddawane pod s�d, a potem odnawiane. Pod koniec skitu, czyli ob chod�w �wi�ta Nowego Roku, kt�rych opis b�dziemy mieli okazj� przeczyta� p�niej (rozdz. 24) zgromadzenie bog�w na czele z Mardukiem "og�asza�o prze znaczenia", poj�cie, kt�re w tym kontek�cie jest transcendentne wzgl�dem losu jednostki i wydaje si� okre�la� intymn� natur�, istnienie i stawanie si� ka�dej rzeczy. Tak wi�c kr�l m�g� odzyska� sw�j pa�ac, kupiec sw�j sklep, rzemie�lnik sw�j warsztat, pasterz swoje stado, rolnik swoje gospodarstwo. Wszystko stawa�o si� pewne i wiadomo by�o, �e przez nast�pny rok bogowie Sumeru "uka�� Mezopotamii �yczliw� twarz" ROZDZIA� 7 CZAS HEROS�W Sumerowie mieli wiele teorii na temat powstania kosmosu i cz�owieka, niestety, je�li chodzi o pochodzenie ich samych, byli bardziej dyskretni. Na pewno nie tylko oni, jednak�e w literaturze niekt�rych lud�w mo�na znale�� momenty wskazuj�ce na �rodowisko, je�li nie pierwotne, to przynajmniej wcze�niejsze ni� ich �rodowisko klasyczne. We�my cho�by znany, bli�szy nam w czasie przyk�ad Izraelit�w osiad�ych w Kanaanie, kt�rzy sami wspominaj�, �e ich przodek Abraham pochodzi� z Ur, gdzie zamieszkiwa� ziemski raj - ogrody Edenu (s�owo to zreszt� pochodzi od sumeryjskiego s�owa edin - r�wnina, pole) mi�dzy Tygrysem a Eufratem. Niestety, jedyne dwa teksty sumeryjskie, kt�re -jak si� wydaje m�wi� o wieku z�otym czy te� ziemskim raju, nie daj� nam �adnej informacji o przypuszczalnej kolebce ich przodk�w. Pierwszy jest fragmentem poematu epickiego Enmerkar.i pan Aratty, o kt�rym b�dzie mowa dalej. Zawiera on aluzj� do odleg�ej epoki, gdy nie istnia�o jeszcze �adne niebezpieczne zwierz� i gdy "ludzie wsp�lnie sk�adali ho�d Enlilowi w jednym j�zyku". Ta pi�kna jedno�� zosta�a przerwana, kiedy Enki, zazdrosny o Enlila, wywo�a� walki, kt�re doprowadzi�y do pomieszania j�zyk�w, co znamy z biblijnego przekazu o Wie�y Babel . Drugi tekst to pocz�tek mitu, kt�rego scen� jest Dilmun (wyspa Bahrajn z s�siednimi terenami), a protagonistami b�g Enki i bogini Ninhursang2. Dowiadujemy si� z niego, �e Enki uczyni� Dilmun wysp��yzn�, stwarzaj�c na niej �r�d�a s�odkiej wody, a Ninhursang - b�stwa uzdrawiaj�ce, z kt�rych Enshag jako In zakBnzak widnieje na inskrypcjach odnalezionych w Bahrajnie i niedaleko Kuwejtu jako tytularny b�g tej cz�ci Zatoki Perskiej. Tak wi�c pierwsze linijki mitu maluj�Dilmunjako krain� czyst�, szcz�liw�, w kt�rej nieznana jest staro��, cho roba ani �mier�, krain�, w kt�rej : Kruk nie kracze, Ptak ittidu [kania] nie krzyczy g�osem ptaka ittidu Lew nie zabija Wilk nie porywa jagni�cia Nieznany jest dziki pies po�eraj�cy ko�l�... Choroba oczu nie m�wi: "jestem chorob� oczu" 96 Choroba g�owy nie m�wi: "jestem chorob� g�owy" Stara kobieta nie m�wi: ,jestem star� kobiet�..." itd.` Przez d�ugi czas t� cz�� mitu uwa�ano za obraz raju, ale ostatnie g��bokie analizy wykazuj�, �e przeciwnie, by� to obraz wyspy Bahrajn pierwotnie pozbawionej s�odkiej wody, nie zamieszkanej ani przez ludzi, ani przez zwierz�ta, b�d�cej czym� w rodzaju niebytu, kt�ry dopiero b�g Enki mia� uczyni� krain�urodzajn�, szcz�liw�, krain�dobrobytu