�By�em przem�czony nie zawsze sensownymi zaj�cia- m�w z lud�mi, telefon�w, ko�owania, papieros�w i kawy, za wiele miasta, jako takiego, ciasno zabudowanej przestrzeni,...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

Powinno si� posiedzie� gdzie� na �aweczce, w parku, albo w lesie, przemy�le� to, co si� ma do powiedzenia, a potem zosta� samemu z sob� i z czyst� kartk� papieru". Tak sobie my�la�em, a jednocze�nie nie by�em znowu tak bardzo pewny, czy to rozumowanie jest absolutnie s�uszne. Prze�ama�em jednak tamto zm�czenie i felieton by� gotowy wcze�niej, ni� si� spodziewa�em. Potem otwar�em okno na ca�� szeroko��. Mieszka�em w pokoiku na drugim pi�trze i z tej wysoko�ci, w ci�gu dnia mia�em rozleg�y widok na spor� przestrze� miasta, na rz�dy dom�w, sploty wisz�cych drut�w, na dachy i dalek� perspektyw� zamykan� pod horyzontem blokami szarych kamienic. Teraz miasto le�a�o pod moim oknem w zwojach rozrzuconych �wiate� i tylko one wyznacza�y jego widoczne granice. Szeroka, usiana jasnymi punkcikami przestrze� przyt�acza�a mnie zawsze swoim bezosobowym ogromem. Wiedzia�em, �e za chwil� te wszystkie �wiate�ka zaczn� si� niebezpiecznie zbli�a� do siebie, �e utworz� dziwn� szachownic�, co� w rodzaju prostok�tnego pola usianego �wietlistymi punktami. Jeszcze czu�em podmuch ch�odnego wiatru, jeszcze odg�osy ulicznego ruchu dochodzi�y do moich uszu i przeszkadza�y w odbiorze tamtego wra�enia. Nie chcia�em go do�wiadcza� tego wieczoru. Zamkn��em okno i rozrzuci�em na stole moje szkice. Jeden z nich przedstawia� w�a�nie takie �wiate�ka � umiejscowione i przypominaj�ce swoimi wymiarami pole szachownicy. Nikomu dot�d nie wyjawi�em, co ten szkic mia� przedstawia� i nikt do dnia dzisiejszego nie zwr�ci� na� uwagi. Zreszt�, podobnych, mnie tylko znanych kom- ny czym�, co mnie specjalnie uderzy�o w chwilach do�� dziwacznej koncentracji spojrzenia, w momencie, kiedy uwalnia�em si� niejako z przestrzeni, z rzeczywisto�ci, i kiedy tamte obrazy zaczyna�y krzycze� i rani� mnie swoim uk�adem linii i wzor�w. Potem, na moich szkicach, nigdy zreszt� nie wyko�czonych tak, jak by� powinny, z pewnym zamys�em wykonywane prace � notowa�em tamte skojarzenia wzrokowe. Wychodzi�y z tego dziwaczne uk�ady, nie dopracowane kompozycje, a je�li ju� co� z tego uda�o mi si� zamkn�� w taki kszta�t, jaki, moim zdaniem, by� czym�, co chcia�em rzeczywi�cie wyrazi� � obraz straszy� brzydot�, by� zaprzeczeniem wszelkich kanon�w pi�kna. To w�a�nie Jaromin Wabno pierwszy zauwa�y� t� cech� moich obraz�w. �One s� potwornie brzydkie" � powiedzia� pewnego dnia, gdy zaprosi�em go do mojego pokoiku na kaw� i �wiartk� winiaku. Chodzi� potem dooko�a sto�u, na kt�rym le�a�y roz�o�one, tak jak teraz, te moje szkice, rzuca� co chwil� sko�ne spojrzenia, jakby mu trudno by�o si� oderwa� od czego�, marszczy� brwi, krzywi� usta, podchodzi� kilka razy do okna, gapi� si� nawet przez moment na panoram� miasta, potem wr�ci� znowu, zacz�� ko�owa� po pokoju i wreszcie usiad� na brzegu krzes�a, ale odwr�ci� si� bokiem do tych rysunk�w. � Wiesz � powiedzia� po chwili � daj jednego g��bszego. Mo�e po kolorowym winiaku zobacz� je w innym �wietle. � �mia� si�, jak z dobrego kawa�u. C�, nie spodziewa�em si� po Jarominie, �e b�dzie chwali� moje szkice, ale nie wiedzia�em, �e poczuje do nich niesmak granicz�cy z obrzydzeniem. � Dziwny z ciebie facet � powiedzia� po d�u�szej chwili. � To nawet zastanawiaj�ce. Te twoje malarskie knoty strasz� tak� odra�aj�c� brzydot�, �e mog�yby si� 10 nach pr�bujesz przemyca� ckliwe nastroje. Co� si� chyba dzieje z tob�. Ale, co? Zmiot�em jednym wprawnym ruchem r�ki wszystkie szkice, wypili�my potem po dwa winiaki i przestali�my m�wi� na ten temat. Potem dopiero, po kilku miesi�cach od pami�tnej wizyty Jaromina Wabno u�wiadomi�em sobie dlaczego maluj�. Sta�o si� to nagle. Pami�tam, siedzia�em nad szkicem skondensowanej panoramy miasta w nocy, bo czu�em, �e dop�ki tego nie zrobi� � �wiate�ka uk�adaj�ce si� w szachownic� b�yszcz�cych gwo�dzi b�d� mnie k�u�y, jak prawdziwe gwo�dzie, a ta panorama widziana z mojego okna b�dzie mnie tak d�ugo m�czy�, a� zdob�d� si� na odpowiedni wysi�ek i ten karykaturalny, ale wierny mojej wizji postrzegania obrazek przerzuc� na kawa�ek p��tna. I rzeczywi�cie, po uko�czeniu szkicu odczu�em ulg�. Podszed�em do okna, spojrza�em jeszcze raz na znany widok � i by�em pewien, �e tamta wizja ju� si� nie powt�rzy. Uwolni�em si� od niej na dzi�, jutro i mo�e na zawsze tym jednym g�upim zabiegiem, tak, jakby jej k�uj�ca ostro�� sp�yn�a w farby, zamkn�a si� w nic nie znacz�cych przecie� kolorystycznych uk�adach. Czu�em si� wyzwolony od czego�, co mi dokucza�o. A wi�c dlatego maluj� � u�wiadomi�em sobie tego wieczoru. Przerzuci�em poprzednie prace i w ka�dej z nich dostrzeg�em strz�py czego�, co mi si� narzuca�o natr�tnie, z czym chodzi�em, jak z niepotrzebnym balastem, a od kt�rego przecie� mo�na si� by�o uwolni�. Czasem, jak w�a�nie tego wieczoru poprzedzaj�cego dzie� przyj�cia Moniki miewa�em zupe�nie przyjemne chwile. Przerzuca�em szkice i kartki zapisanego papieru, nie my�la�em o redakcji, o wielu uci��liwych k�opotach, tkwi�em sobie w pokoiku na drugim pi�trze. 11 II Jaromin Wabno nie pomyli� si�. Nazajutrz, tak jak zapowiedzia�, zjawi�a si� Monika Surkowska. Wszed� z ni� naczelny do naszego%pokoju, przedstawi� j� oficjalnie i zacz�� wst�pne przem�wienie. Jak zwykle m�wi� swoim cichym, monotonnym g�osem, poprawia� okulary na nosie, chrz�kn�� kilka razy, wpl�t� porcj� wyszukanych s��w w swoj� oracj� i wyraziwszy nadziej�, �e nowa kole�anka, pani Monika Surkowska b�dzie si� u nas dobrze czu�a, a my � jej koledzy � zrobimy wszystko, �eby jej u�atwi� pierwsze kroki w tym trudnym i niezwykle odpowiedzialnym zawodzie � sk�oni� si� lekko i wyszed�, przepuszczaj�c przodem m�od� dziewczyn�. Ta ca�a scena trwa�a bardzo kr�tko, ale przecie� zd��y�em si� dobrze przyjrze� nowej kole�ance. Mia�a modn� fryzur�, regularne rysy twarzy i du�e, ciemne oczy, kt�re � wydawa�o mi si� � �miej� si� gdzie�, wewn�trznie