Blok radziecki by³ nadal zwarty i rz¹- dzony ¿elazn¹ rêk¹ przez bre¿niewowskie kierownictwo Krem- la, a pañstwa zachodnie, choæ zafascynowane polskim Sierp- niem i...

Nale¿y jednak podkreœliæ, ¿e to w³aœnie ruch spo³eczny w Polsce, który zrodzi³ "Solidarnoœæ", sta³ siê istotnym czynnikiem, który zapocz¹tkowa³ zmiany w globalnym uk³adzie si³. "¯aden ruch na œwiecie nie by³ popierany jednoczeœnie przez prezydenta Reagana, eurokomunistê Carillo Berlinguera i pa- pie¿a [...J chrzeœcijan i komunistów, konserrvatystów, libera³ów  822 ANDRZEj ALBERT i socjalistów.# Zrzeszaj¹c miliony robotników polski zwi¹zek zada³ k³am mitowi o robotniczych podstawach w³adzy komu- nistycznej oraz zapocz¹tkowa³ pokojowe odchodzenie od komu- nizmu. PRZYPISY ' Tajnetlokumenty Biura Politycznego. PZPR a "Solidamoœf" 1980-1981, Londyn: "Aneks",1991, s. 23-34. 2 "Walka z narodem widziana od œrodka. Rozmowa z by³ym p³k dypl. Ryszardem J. Kukliñskim", ##KulturaN, nr 4/1987, s.17; ##Gazeta Wyborcza,#, 7 XI i 7 XII 1990 r.; Widacki Czego niepowiedzia³..., s.141 3 A. Orchowski "Przebieg strajku okupacyjnego w Stoczni Gdañskiej im. Lenina w dniach 14-31 sierpnia 1980 roku", ##Punkt,#. Almanach gdañ- skich œrodowisk twórczych, nr 12/1980, s. 9-46; T. Garton Ash Polska rewo- lucja. Solidamoœæ 1980-1981, Warszawa: Res Publica,1990, s.19-40. 4 Micewski Kardyna³ Wyszyriski..., s. 421. 5 Tajne dokumenty Biura Poli#ycznego...1980-1981, s. 78-82. s ##¯ycie Warszawy#,, 31 VIII 1980 r.; Tajne dokumenty Biura Politycznego... 1980-1981, s. 91. 7 Rozwaga i solidamoœæ. Strajk Stoczni Gdari.skiej, sierpieñ 1980, Gdañsk: Wolna Drukarnia Stoczni Gdañskiej,1980, passim; K¯ycie Warszawy#,,1-4 IX 1980 r.; J. Holzer"Solidamoœæ", Warszawa: "Kr¹g",1983, s. 68-72; L. Wa³êsa Droga nadziei, s.147-177. # e¯ycie Warszawy", 6-7 IX 1980 r. Holzer"Solidamoœæ", s.16-17. 'o Tajne dokumenty Biura Politycznego...1980-1981, s.101. " Tam¿e, s. 616. Holzer"Solidamoœæ", s. 76. '3 ##¯ycie WarszawyH, 5-7 X 1980 r. '4 J. Bójko "A mo¿e by tak posadziæ Wa³êsê?", ##Gazeta Wyborcza#,,13 XII 1991 r. '5 "Wojna z narodem...", s.18-20. Na temat Kukliñskiego: ##Washington PostH, 27 IX 1992 r. '6 ##¯ycie WarszawyH, 25/26 X 1980 r.; Garton Ash Polska..., s. 48-50. '7 ##¯ycie Warszawy",11 XI 1980 r. 's ##Trybuna Ludu,# 3-4 XII 1980 r. "Wojna z narodem...", s. 21-25; "Mówi Stanis³aw Kania. Interwencja", ##Polityka",12 X 1991 r.; Z. Brzezinski Power and Principle, New York: Far- rar, Straus, Giroux,1985, s. 465-466. # KTrybuna Ludu,#, 6-7 XII 1980 r. 21 K¯ycie Warszawy",17 XII 1980 r. # Dane wg: Rocznik Statystyczny 1982,passim. SZESNAŒCIE MIESIÊCY "SOLIDARNOŒCI" # Wojna z narodem...", s. 27-28. 24 eTygodnik SolidarnoœæH,17 IV 1981 r.; HAgoraN 10 VI 1990 r. # H¯ycie Warszawy# 12-13 II 1981 r. Y , Wojna z narodem...", s. 24-30; #Gazeta W borczaH 5 I 1993 r. Holzer"Solidamoœæ", s. 130-131; K. Czabañski "Bydgoszcz", eKul- turaH, 5 i 12 IV 1981 r.; E. Berbery#sz "Powrót pos³ów", HKulturaH,12 N 1981 r.; M. Szejnert, T Zalewski "Sesja", ##LiteraturaH, 2 N 1981 r. #TajnedokumentyBiura Politycznego...1980-1981, s. 290-298; "Wojna z narodem...", s. 38; u¯ycie Warszawy##, 23 III 1981 r.. # Tajne dokumenty Biura Politycznego...1980-1981, s. 316. # Wojna z narodem...", s. 38. 31 Holzer"Solidamoœæ ', s.130-136; "Wo na z narodem. s. 33-34. # #¯ycie Warszawy,#, 29 I11 1981 r.; Cytat wg protoko³u posiedzenia Biura Politycznego KC KPZR z 2 IV 1981 r., ##Gazeta Wyborcza##,12/13 XII 1992 r. # H¯ycie WarszawyH, 31 III 1981 r. M. Chodorowski "Sief ' - 81. Powstanie, struktura, dzia³anie, Warszawa: ISP PAN,1992,passim. # Holzer"Solidamoœæ", s. 78-94. # Wojna z narodem...", s. 36-37. 37 a¯ycie Warszawy", 30 IV 1981 r. s H¯ycie WarszawyN,14 V 1981 r. W¹tek bu³garski usilnie tropi³a C. Ster- lin Czasmorderców Kuluyzamachu napapie¿a, Warszawa: "Rytm",1986. C#t. wg: rcS³owo Powszechne##, 29 V 1981 r. # ##Tygodnik Powszechny,#, 7 VI 1981 r. 4' ##Kulisy##,14 VI 1981 r. # Tekst listu: Tajne dokumenty Biura Politycznego...1980-1981, s. 392-3%. # ##Trybuna Ludu",12-13 VI 1981 r.; Tajne dokumenty Biura Politycznego... 1980-1981, s. 401-405; Holzer"Solidamoœæ" s.150-157. " aTrybuna Ludu",15-21 VII 1981 r.; Tajne dokumenty Biura Politycznego... l980-1981, s. 637. # Tajne dokumenty Biura Politycznego...1980-1981, s. 427, 430-431, 447. # Holzer"SolidamoœE" s.169-171. 47 ##T#buna Ludu##, 3-4 IX 1981 r. '# Tajne dokumenty Biura Politycznego...1980-1981, s. 455 i 465. '# HTygodnik Solidarnoœæ,#, 21 VIII 1981 r. s" HTygodnik Solidarnoœæ#,,11 i 18 IX 1981 r. 5', Walka z narodem...", s. 43-45. sz, Holzer " Solidamoœæ" s.180-181. # eTygodnik Solidarnoœæ##, 2 i 9 X 1981 r. s" #Trybuna Ludu#,,18-20 X 1981 r.; Nplenum KC PZPR,16-18patdzier nika )981 r, Warszawa: KiW 1981; Tajne dokumenty Biura Poli#n#o... 1980-1981, s. 494-515, 643. # "Walka z narodem...", s. 47. # Holzer "Solidamoœf", s. 226-228; KTygodnik SolidarnoœæH, 4 i 11 XII 1981 r.  824 ANDRZEJ ALBERT 5# Tajne dokumenty Biura Pblitycznego...1980-1981, s. 549-569. " Komisja Krajowa NSZZ "Solidarnoœæ. Posiedzenie w dniach 11-12 " grudnia 1981, "Archiwum Solidamoœci, t. VI, Warszawa: NOWa,1986, s. 268; M £opiñski, M. Moskit, M. Wilk Konspira, b.m.w., "Bis",1984, s. 9-17. s Garton Ash Polska..., s. 197. Por tego¿: Wiosna obywateli, Londyn: "Polonia",1990, s. 93 oraz: A. Awtorchanow Od Andropowa do Gorbaczo- wa, Warszawa: "Baza",1990, s. 20.; M. Charlton Czamy orrel i ptaszki. Kryzys imperium sowieckiego, Warszawa, CDN,1989, s. VII. XXII STAN WOJENNY I "POWOJENNy 1. STAN WOJENNY PRZEWRÓT WOJSKOWY. POSTAWA KOŒCIO£A. REAKCJE "SOLIDARNOŒCI". W£ADZE STANU WOJENNEGO. "SOLIDARNOŒÆ" W PODZIEMIU. PRÓBY SI£. DELEGALIZACJA "SOLIDARNOŒCI". KONTEKST MIÊDZYNARODOWY. ZWOLNIENIE WA£ÊSY. KONlEC PIERWSZEGO ETAPU "NORMALIZACJI". W niedzielê 13 XII 1981 r. rano miliony Polaków dowiedzia- ³y siê z radiowo-telewizyjnego przemówienia gen. Jaruzelskiego o wprowadzeniu stanu wojennego. Wojskowy przewrót rozpocz¹³ siê ju¿ przed póhzoc¹, gdy zablokowano po³¹czenia telefoniczne. Internowano, czêsto w bardzo brutalny sposób, tysi¹ce dzia³aczy zwi¹zkowych i politycznych, zawieszono dzia³alnoœæ organizacji spo³ecznych, ograniczono swobodê poruszania i wprowadzono godzinê milicyjn¹