?? "utato '...

Upokorzenie smakuje tak samo w ustach każdego człowieka.

?&�&. ta niej, i 8 i fi !1??ziarnka owego prosa; pokazuje si� jak pali�a FodoDnej ???i ? ? ** * Nabrze�a (Goszczy�skiego) i &?????????I??-^?^?2?i? 1 magiczn� osno-^Tna pod� ludu, jak je dzi� z ust jego s�yszeli. Do str. 110, Nr 19. 88. J. Grimm (I). Mylh. str. 635�6) Kogut. Ogie� przybiera posta� czerwonego koguta w powie�ciach. W pie�ni du�skiej pieje po czerwonym zaraz czarny kogut; inna pie�� do��cza jeszcze i bia�ego. Wendowie (Annal. der c�iurbr. hannov. lande) wznosili figury krzy�owe, na kt�rych tajemnie jeszcze umieszczali kogutka. O z�otych kogutach na wie�ach ko�cielnych mowa.jest w wielu kronikach. Guibertus in vita sua, lib. I. cap. 22 m�wi o gallus super turri; wi�c w 12 stuleciu zwyczaj ten istnia� we Francyi, lecz na dwa wieki jeszcze przedtem i w Niemczech. Ec-kehardt opowiada o wtargni�ciu W�gr�w, duo ex illis accedunt campanarium, cujus cacuminis gallum aureum putantes, deumque loci sic vocatum, non esse nisi carioris metalli materia iusum, lancea dum unus ut eum revellat, se yalidus proten-dit, i? atrium de alto cecidit et periit (Pertz 2, 105). W�grom zdawa� si� ten kogut bo�kiem miejscowym, w czem umocni�o mo�e jeszcze podobie�stwo nazwy ptaka z nazwiskiem �wi�tego Galla; wi�c opuszczaj� nawet z trwogi przed nim klasztor: monasterio, eo quod Gallus, deus ejus, ignipotens sit, tandem omisso (ibid. 106). Wprawdzie kogut jako symbol czujno�ci winien niby str� zajmowa� najwy�sze miejsce, by wzrok jego m�g� ogarn�� okolic�, by� jednak mo�e �e nawracaj�cy, oszcz�dzaj�c zwyczaj utwierdzania kogut�w na wierzcho�kach �wi�tych drzew, robili im, miejsce i na wie�ach ko�cielnych, og�lne tylko nadaj�c zwyczajowi p�niej t�umaczenie. 237 Do s�r. 111, Nr 26 89. J. Grimm (D. Myth- str. 644) Kuku�ka. U serbskich hajduk�w kuku�ka �le wr�y (kukavica) rano z czarnego lasu, dobrze za� z zielonego (Vuk). W �piewie Grotta w Eddzie daje si� dziewkom miel�cym zbo�e czas spoczynku tak d�ugi tylko jak milczenie kuku�ki. Ptak ten mo�e wr�y� szcz�cie lub niedol�, i trzeba unika� robienia mu zapyta� (jak sowie, sroce) �eby si� nie zapl�ta�. Dra�ni� i tumani� on ludzi mo�e. Podobnie jak s�owia�ska Zywie bierze na siebie posta� kuku�ki, przemieni� si� w ni� i grecki Zeus zbli�aj�c si� do Hery (Junony). Pos�g bogini ukazuje na jej lasce siedz�c� kuku�k�, a na p�askorze�bie jednej siedzi ten ptak na berle Zeusa obok Hery id�cego w pro-cessyi weselnej; g�ra za� na kt�rej si� zeszli, przedtem ?????? (siedlisko piorunu?) czy ?????? zwana otrzyma�a nazw� (h)oros kokkugion (Pauzaniasz). G�ry kuku�kowe s� i w Niemczech np. Gauchsberg blisko Kreuznach, Durlach, Weinsberg, Guggis-berg w Szwajcaryi itd. Kuku�ka ma nadto i reputacy� z��, bo cudzo��ztwa; samiec ma k�a�� swe jajka w cudze gniazdo (Plau-tus, ostatnia scena w Asinaria), a w starej niemczyznie gouch, gouchelin, znaczy�o b�karta; w Szwajcaryi gugsch znaczy wsp�zawodnika w mi�o�ci nieproszonego (u nas: gach). Ma nawet diabelsk� natur� w Niemczech: das weiss der kulcuk! (zamiast: henker lub teufel); znan� jest dolno-saska formu�ka mowy: der kukuk und sein kltster; ten kiister, zakrystyjan, ma to by� dudek kt�ry r�wnie� z przemiany posta� sw� naby�. Podobne podania obiegaj� i o czajce (kibitz). Piana na wierzbach spowodowana owadem �Cicada spumaria zowie si� kuk-kuksspeichel, w Szwajcaryi guggerspeu, po angiels. cuc-kowspit, po du�sku giogespyt. S� nazwy ro�lin, mianowicie zi� i kwiat�w przypominaj�ce kuku�k�. U S�owian ptak ten wi�cej jest dobrej ni� z�ej natury, lubo smutek i skarg� (zezulica) cz�sto wyobra�a w pie�niach. Do str. 111, Nr 28. 90. J. Grimm (D. Myih. str. 638) �ab�d�. Bocian. Mytyczna w�asno�� ab�dzia widna z podania o dziewicach �ab�dzich, i ze �piewu umieraj�cego ptaka. I bocian tak�e uchodzi� za nietykalnego, jest on pos�a�cem wiosny podobnie jak i jask�ki; nazwa Jego poetyczna si�ga� winna czas�w poga�stwa, podane jednak dot�d o nim wie�ci, nie dozwalaj� dostatecznego o jego znaczeniu okre�li� zdania. Glossy staro-g�rn.-niemiec. daj� ode boro (Graff 238 ?, 155), udebero (Sumerl. 12, 16), otivaro, odebore, ode-boro, �rednio-g�rno-niem. adebar, dolno-niem. odevare, niderl. oyevar, eber, atjebar. Bero i boro znaczy nosiciela, pierwszy za� wyraz niepewny, czy: szcz�cie (ot opes) czy dzieci nosz�cy dot�d wiara ludu przypisuje mu przynoszenie nowonarodzonych-nale�a�oby tylko obok star. odan (genitus) starogock. eaden, staro-p�n. audinn, wykaza� substan. od, ead (proles). Prozaiczne wyra�enie storah, starogock. stork i p�u. storkr zdaje si� r�wnie by� staro�ytnem. U Fryzon�w zamienia si� bocian w cz�owieka i ha odwr�t. Pie�� Wolframa m�wi �e nie szkodzi on zasiewom. Do str. 113, Nr 35. 91. J. Grimm (D. Myth. str. 650) W�� (schlange, unke). W wielu miejscach w Niemczech jest wiara; �e na ��kach i .pastwiskach, i po domach przyczo�giwaj� si� w�e do samotnych dzieci, pij� z niemi z misy mleko, nosz� korony z�ote kt�re przy piciu mleka zdejmuj� i na ziemi� k�ad� i czasami przy odej�ciu o nich zapominaj�; strzeg� dzieci w ko�ysce a starszym ukazuj� skarby; u�mierci� je, sprowadza nieszcz�cie. Ka�da wie� w Szwabii wie o w�asnych w�ach; podanie to kr��y wedle opis�w w Hes-syi, Austryi i t. d. wsz�dzie mowa o piciu mleka i z�otych koronach. Je�li rodzice zabij� w�a. znalezionego przy dziecku, dziecko chudnie i obumiera (Temme, pommersche Sagen Nr 257). Inne podania m�wi� o pe�nym w��w domu i podw�rzu, kt�rych kr�l mia� ja�niej�c� ?? g�owie koron�; gdziekolwiek si� ruszy�, towarzyszy�a mii ca�a zgraja innych w��w, a ze stajni dziewki bra�y ich masami na ramiona i wynosi�y. Ale nieszkodzi�y ni ludziom ni byd�u. Gdy ch�op jeden zabi� kr�la, wszystkie us't�pi�y i odt�d znik�o b�ogos�awie�stwo-i dobrobyt z jego chaty. Czasami ukazuje si� i kr�lowa w��w; ta dziewce jednej w Immeneich za karmienie j� ciep�em mlekiem przez czas jaki�, zostawi�a w podarunku sw� koron�, przez co j� ubogaci�a